Federal Philippines

3) https://correctphilippines.org/foreign_investment

5) https://correctphilippines.org/three_point_agenda

6) https://correctphilippines.org/how_does_federalism_work

To know more about 60-40 and others, visit https://correctphilippines.org.

This site is not related to the CoRRECT Movement, instead, its aim is to reach out to many Filipinos on importance of system change in the government through different Philippine languages.

Walong Paraan Para Maliwanagan ang Masa

February 10, 2018February 10, 2018 | Federal Ph

Ng: CoRRECT Movement General Assembly

Kahit importante na maliwanagan ang mga elitista, kailangan ding maliwanagan ang masa. [1]

Sinabi ni Presidential Legal Counsel Salvador Panelo na walang ideya o kakaunti lang ang alam ng mga Pilipino tungkol sa Federalismo. Pero sa kabila nito, hindi maitatanggi na unti-unti silang nagtatanong tungkol sa Federalismo. Dahil ito sa maling balita ng media, sa pagsisikap ni Duterte na maisulat ang bagong Konstitusyon, at sa matinding kampanya ng PDP-Laban para sa pagbabagong ito.

Aminin natin: Todo-kayod ang mga tulad nina Hilario Davide, Christian Monsod, at Winne Monsod para harangin ang anumang pagbabago sa sistema, na magdudulot ng pakinabang sa Pilipinas. At kanino nila ito sinasabi? Sa masa.

Anong meron sa masa, at bakit kailangan silang maliwanagan?

Merong sariling kapangyarihan ang masa, at iyon ay ang “kapangyarihan ng numero.” Sa paggamit ng kapangyarihan ng numero, meron silang malaking papel sa pagbabago sa Saligang Batas, at iyon ay sang-ayunan o tanggihan ang mga repormang ipinaglalaban natin sa loob ng maraming taon.

Madali silang lokohin ng mga elitista – tulad ng mga pulitiko, people’s organizations, mga grupo ng mga estudyante, at iba pa – na nagkakalat ng mali, wala sa hulog, at hindi pinag-isipang “katotohanan” sa Federalismo. Bukod diyan, madali silang mawalan ng pag-asa at madali silang madismaya sa pulitika sa bansa, at dahil dito, hindi na nila tatanggapin pa ang pagbabago sa sistema.

Kahit na talagang imposible na ipaabot ang ating mensahe sa lahat ng masa, kailangan pa rin nating ipaabot ang mensahe sa kanila hangga’t kaya natin.

Ayon sa isang artikulo sa CoRRECT™ website:

“Sinulat ni Jose Rizal ang Noli Me Tangere at El Filibusterismo sa wikang Kastila para sa mga edukadong elitista at lider, na siyang magpapakalat ng mensahe sa masa.”

Bilang mga elitista, paano natin ikakalat ang mensahe sa masa? Kahit ngayon lang natin alam ang pakinabang sa Federalismo, kahit na tayo’y kabilang sa “core group” ng CoRRECT™ Movement, o kahit na may plano tayo para magdaos ng seminar o magtayo ng samahan na nagsusulong ng Federalismo, may walong paraan na dapat nating tandaan:

Alamin muna kung ano ang sinasabi mo.

May kasabihan na “Hindi ka makakapagsalita ng mga bagay na di mo alam.” Kung di natin alam ang sasabihin natin, kahit pa ang pinaka-konsepto ng Federalismo at kung paano natin ito pakikinabangan, paano maniniwala ang masa sa sasabihin natin?

Kailangan nating turuan ang sarili bago turuan ang kapwa. Kailangan nating palaguin ang kaalaman dahil malaking tulong ito para gabayan ang masa sa mas magandang bukas. Sa kabilang banda, kung wala tayong alam sa Federalismo, delikado ito di lang sa iyo kundi pati na rin sa kanila. Para bang ginagabayan mo ang masa sa mas madilim na bukas.

Isipin mo na ikaw ay isang Punong Ministro, na laging inaatake ng Oposisyon (mga kontra sa Federalismo). Trabaho nilang patunayan na wala kang alam sa sinasabi mo. Ang trabaho mo naman ay patunayan na mali ang paratang ng Oposisyon (mga kontra sa Federalismo) at puwedeng pabulaanan gamit ang mga ebidensya. Bahala na ang masa kung susuportahan ka o susuportahan ang Oposisyon.

Sa pagpapatunay natin na mali ang ikinakalat ng mga ayaw sa Federalismo, masuwerte tayo na magkaroon ng maraming tesis at akademikong sulatin na nag-aaral sa pakinabang ng ating Three-Point Agenda. Masuwerte tayo na magkaroon ng reyalidad na kukumbinsi sa mga Pilipino na suportahan ang ating laban. Masuwerte tayo na magkaroon ng kasaysayan na magpapatunay na laging binibigo ng sistema ngayon ang Pilipinas. Kailangan lang nating turuan ang sarili tungkol dito, isapuso ang anumang matutunan natin dito, at gamitin ito para patunayang mali ang oposisyon at ibahagi ang mabuting balita sa masa.

Iba’t ibang artikulo na ang isinulat sa CoRRECT™ website, na malaking tulong sa atin. Bukod dito, ang mga sumusunod na mga pag-aaral ang tutulong upang magkaroon tayo ng kaalamang ipapaliwanag natin sa kanila na ang Three-Point Agenda ay may pakinabang sa bansa:

1) PDP-Laban: https://correctphilippines.org/pdp_laban_draft_es/

2) Centrist Proposals: https://correctphilippines.org/centrist_es

Tungkol sa Sistemang Parliamentaryo:

1) https://correctphilippines.org/parliamentary_info

2) https://correctphilippines.org/parliamentary_better_leaders

3) https://correctphilippines.org/parliamentary_less_corrupt

4) https://correctphilippines.org/parliamentary_lky_mahathir

Tungkol sa ating Three-Point Agenda:

1) http://correctphilippines.org/basketcase
2) http://correctphilippines.org/competition
3) http://correctphilippines.org/3_point_agenda
4) http://correctphilippines.org/sports_and_system_shift
5) http://correctphilippines.org/spps
6) http://correctphilippines.org/parliament_fits_the_philippines
7) http://correctphilippines.org/2_filipinos
8 ) http://correctphilippines.org/culture_or_system

Walang perpekto. Kahit pa sa sistema ng gobyerno. Pero gusto natin ang PINAKAMABUTING sistema para sa Pilipinas.

Tandaan natin ito: Kahit na hindi perpekto ang sistemang iyan, kahit paano, ito ang pinakamabuti. Sa bandang huli, ang hanap natin ay ang pinakamagaling, at hindi ang pinaka-perpektong sistema.

Kailangang ibahagi ang katotohanang ito sa kanila. Maraming tao ang naghahangad ng perpektong gobyerno at perpektong sistema, na hindi naiintindihan ang reyalidad. Hindi alam ng maraming tao na kailangang tumingin sa reyalidad upang hindi sila masaktan nang sobra, sakaling hindi matupad ang hinahangad nilang perpektong gobyerno.

Sa totoo lang, merong mga tao na duda sa Federalismo. Kapag nakita nila na kayang tanggalin ng Federalismo ang korapsyon, saka lang nila ito susuportahan. Mali ang ganitong katuwiran, at hindi puwedeng idahilan ito para di suportahan ang pagbabago sa sistema.

Malinaw dito na ang hinahanap nila ay ang perpekto at hindi ang pinakamagaling na sistema. Sinasayang nila ang pagkakataon na maranasan ang pinakamabuting anyo ng gobyerno. Bukod diyan, talagang imposible at hindi kaya ng tao na tanggalin ang katiwalian, pero puwede itong bawasan.

Sa pagtataguyod natin sa Federalismo, kailangan nating sampalin ang tao sa reyalidad na nangyayari sa bansa. Kailangan nating ipaliwanag ang malupit na katotohanan na binibigay ng sistema ngayon sa maraming tao, at hayaan silang tumingin sa paligid upang patunayang tama tayo dito. Sa bandang huli, ang reyalidad ay nasa tabi-tabi lang; ang problema ay ang mga tao na ayaw tanggapin ito.

At kapag tinanong tayo ng solusyon sa malupit na reyalidad, kailangan nating ipaliwanag na hindi perpekto ang Three-Point Agenda, pero ito ang pinakamagaling na solusyon sa reyalidad na nararanasan natin ngayon.

Tandaan: “Ang pagiging pinakamagaling ay para sa ating mga mortal; ang pagiging perpekto ay para sa mga imortal.”

Ayaw ng maraming tao sa mahabang artikulo at maraming detalye.

Noon, inaasahan na babasahin ng masa ang mga mahahabang artikulo, libro, at dyaryo bilang bahagi ng kanilang edukasyon. Pero dahil sa sistema ngayon, at dahil sa pagmamadali ng mga tao, hindi na kayang intindihin at wala nang oras ang mga tao na basahin ang mga detalyado at mahahabang artikulo.

Kahit na kailangan ng mahabang artikulo sakaling gusto nilang malaman ang detalye, tandaan na nababagot ang mga tao sa pagdalo sa mga programa at seminar, lalo na sa pagbasa ng mahahabang artikulo.

Kapag nakikipag-usap sa masa, ituring mo sila bilang iyong boss o manager. Habang umaakyat ang mga ulat papunta sa management, pinaiikli na ang mga ito. Ibinibigay lang ang detalye kung gustong malaman pa ng boss o ng manager ang nasa likod ng iyong ulat.

Sa ngayon, hindi na dapat pag-usapan ang mga detalye sa Federalismo. Ilan sa mga detalye ay ang “Kamara lang – o Senado at Kamara” at ang hatian ng kita sa pambansa, rehiyonal, at lokal na gobyerno. Para lamang ito sa mga elitista. May dahilan kung bakit:

Una, may limitasyon ang pagtanggap ng tao sa mga impormasyon tungkol sa Federalismo.
Ikalawa, ang mga detalye na ibinibigay sa Kongreso ay hindi pa pinal.
Ikatlo, may pakialam lang ang masa sa pagbabago sa sistema na makakaapekto sa kanila.
Panghuli, gusto nila ng maikling posisyon, katotohanan, at opinyon sa pulitika. Ibinibigay lang ang mga mahahaba at detalyadong artikulo kung gusto nilang matuto nang higit pa tungkol sa ating adbokasiya, o kung gusto nilang sumali sa elite club.

Kung hindi maiwasang isulat ang mga mahahabang artikulo, bigyan sila ng pinaikling bersyon ng iyong sulatin. Ito ay para sa kanilang gabay at kaluwagan.

Sa madaling salita, bigyan sila ng maikling artikulo o pahayag sa benepisyong dulot ng Federalismo. Saka lamang sila bigyan ng detalye kung gusto nilang matuto nang higit pa dito.

Isalin ang Three-Point Agenda sa inyong mga wika.

Aminin natin: Habang nasa wikang Ingles ang mga artikulo sa Federalismo, kakaunti ang mga artikulong isinusulat sa Tagalog, at kakaunti o wala pang pagsasalin sa ibang wika tulad ng Cebuano, Ilocano, Kapampangan, at Bikolano.

Kahit na itaguyod ang Ingles bilang tulay ng bawat pangkat-etniko sa Pilipinas, at kahit ginagamit ang Tagalog upang maipaabot ang mensahe sa maraming tao, lalo sa masa, tandaan natin na marami pang Pilipino na hindi makakabasa o makakaintindi ng dalawang wikang iyan.

May magandang dahilan kung bakit kailangang isalin ang Three-Point Agenda sa ating mga wika:

Maiintindihan at makaka-relate dito ang masa.
Makakatulong ito upang maipaabot ang mensahe natin sa maraming tao, na madalas ay binibigyan ng maling impormasyon tungkol sa ating adbokasiya.
Makakatulong ito upang mapanatili ang inyong mga wika, kahit pa ang mga minoryang wika.

Gawing simple ang lahat.

Dapat gawing simple ang lahat para maintindihan ng mga tao ang ating ipinaglalaban. Kung hindi, masasayang lang ang ating layuning maliwanagan ang masa.

Ayon sa kasabihan, “Maganda ang pagiging simple.” Malaking tulong ito para maalala ng masa ang ating mensahe. Ang pagiging simple ay nagiging kaakit-akit at nagpapaganda sa mensaheng ipararating sa masa.

Ano ang ipapakita natin sa kanila? Ang mga pinaikling artikulo, mga memes, comparisons, mga charts, at mga graphs ay sapat na para maintindihan nila ang ating adbokasiya. Makikita nila ang ating adbokasiya sa isang tingin lamang.

Maganda na ipakita natin ang pagkakaiba ng dalawang sistema (ang sistema ngayon at ang Federalismo). Ito ang pinakasimpleng paraan para maintindihan nila kung bakit dapat baguhin ang sistema. Ilagay ang sistema ngayon sa kaliwang bahagi, at ang Federalismo sa kanang bahagi. Ilista ang maganda at di-magandang dulot ng dalawang sistema, at ipakita na ang Federalismo ang pinakamagandang sistema para sa atin.

Dapat maka-relate ang masa sa iyong mga sanaysay, artikulo, o talumpati.

Kapag magsasalita o magsusulat tungkol sa Federalismo, subukang gumamit ng analohiya at mga salitang ginagamit ng grupo ng masa (tulad ng mga tambay, mga nasa LGBT, mga barkada, at mga nasa iskwater). Samantala, kung magsasalita o magsusulat ka para sa mas maraming tao, gumamit ng analohiya at mga salitang maiintindihan ng lahat.

Tandaan din na maging si Kristo Jesus ay gumagamit ng analohiya at mga salitang ginagamit ng masa. Kahit na si Kristo ay galing sa langit, hindi niya ginamit ang mga salita, mga artikulo, o mga talumpati na galing sa langit para lituhin ang tao, ipagyabang ang nalalaman niya, o ipagyabang na siya’y Anak ng Diyos.

Sa pagsasalita niya gamit ang mga analohiya, ginamit niya ang mga salita, tradisyon, at mga bagay na naiintindihan ng mga tao noong panahon niya. Halimbawa, binanggit niya ang Kordero ng Paskuwa na gamit ng mga tao noong panahon niya upang isagisag ang paghahain ng sarili niyang katawan sa krus para tubusin ang sangkatauhan. Sa ganoon ding paraan, kailangan nating gamitin ang mga bagay na meron tayo para ipaliwanag ang mensahe natin sa maraming tao.

Isa pang halimbawa:

Sabihin mo na naghihirap ang Singapore noong dekada 60. Nabubuo na ba sa isip nila kung anong nangyari noong panahong iyon?

Malamang, wala silang maiisip maliban kung nabuhay sila noong dekada 60.

Ngayon, sabihin mo sa kanila na naghihirap sila noong Presidente pa sina Macapagal at Marcos. Meron na bang nabubuo sa isip nila?

Malamang, meron na silang ideya. Medyo makaka-relate na sila sa nangyayari sa Singapore noon. Matindi ang kahirapan sa Singapore noong Presidente pa sina Macapagal at Marcos. Ang Pilipinas ay minsang itinuring na pinakamaunlad sa Asya, kasunod ng bansang Hapon.

Gamitin ang kanilang pansariling interes.

Itinuro na sa atin na ang pagkakaroon ng sariling interes ay masama para sa ating bansa. Aminin natin na ito ay dahil hindi maganda ang paggamit ng mga pulitiko ng kanilang pansariling interes. Dahil sila ay laging binabantayan ng publiko, itinuturo nila na masamang magkaroon ng pansariling interes.

Sa totoo lang, lahat ay may pansariling interes, at hindi lamang ito eksklusibo sa mga pulitiko. Nanood ka ba ng Heneral Luna? Inimbita ng mga sundalo ni Luna ang kani-kanilang mga pamilya na sumakay sa tren na para lamang sa kanila. Dito nagalit ang bayani, kaya pinaalis niya ang pamilya ng mga sundalo. Nakita ni Luna na mas matimbang ang pagmamahal ng mga sundalo sa kanilang pamilya kaysa sa pagmamahal nila sa bayan. Totoo ang nakita ni Luna hanggang sa panahon ngayon.

At gaya ng mga sundalo ni Luna, mas mahal natin ang ating pamilya kaysa sa bansa. Lagi nating iniisip kung ano ang makabubuti sa ating pamilya, pero hindi naman natin iniisip kung ano ang makabubuti sa ating bansa.

Sabihin mo sa masa ang tungkol sa Federalismo. Lagi ka nilang tatanungin, “Ano naman ang makukuha namin sa Federalismo kapag sinuportahan namin iyan?” Malinaw na sila man ay meron ding pansariling interes, at hindi ito eksklusibo sa mga pulitiko.

Kahit hindi na maiaalis ang pansariling interes tulad nito, puwede natin itong gamitin upang kumbinsihin silang suportahan ang Federalismo. Alam mo ba ang tungkol sa 60-40? Nililimitahan nito ang oportunidad para sa mga magulang na magkaroon ng disenteng trabaho, at ito ang nagtutulak sa mga magulang na mangibang-bayan. Alam na natin ang mga nasisirang pamilya dahil sa pag-aabroad. Ngayon ay nakakarinig tayo ng pagmamaltrato sa Gitnang Silangan, na ang pinakahuli ay sa Kuwait. Kung masuwerte naman sa trabaho dito, kulang ang sahod para tustusan kahit pa ang ating mga pangangailangan. Kung mapapansin mo, lahat ng ito’y tungkol sa pansariling interes – ang ating pagmamahal sa pamilya.

Kaya, kung gusto nila ng mas magandang trabaho at disenteng suweldo, at kung ayaw ng mga magulang na malayo sa kanilang mga anak at mag-abroad, kailangan nilang suportahan ang Federalismo at ang pagtatanggal sa 60-40.

Sa nakikita natin, gusto ng maraming Pilipino na magkaroon ng gobyerno na isinasabuhay ang transparency, accountability, at mabuting palakad. Siyempre, kasama sa hiling na ito ay ang kanilang pansariling interes. Sa paghahangad ng mabuting gobyerno, nakikinabang din sila dito gaya ng magandang serbisyo at bawas abala sa pasaporte at lisensya. Dito pa lang ay puwede na nating gamitin ang kanilang pansariling interes upang kumbinsihin sila.

Kung gusto nilang mapanagot ang mga pulitiko sa kanilang mga ginagawa, kailangan nilang suportahan ang ating laban para sa Sistemang Parliamentaryo.

Sa madaling salita, kailangan nating sabihin na makikinabang din sila sa pagsuporta sa Federalismo.

Maging mabait kapag kinakausap sila. Pero pagsabihan sila kung kinakailangan.

Tandaan natin na “Ang pulitika ay laro ng mga numero.” Panalo ang sinumang makakuha ng pinakamaraming boto, lalo na sa sistema ngayon.

Hindi natatapos ang pagbabago ng Konstitusyon sa pagsang-ayon ng Kongreso. Pagbobotohan pa ito sa plebisito, kung saan ang mga Pilipino, lalo na ang masa, ay aaprubahan o tatanggihan ang mga pagbabago. Mas maraming “YES” na boto, mas mabuti para sa atin.

Kumbinsihin natin ang maraming tao hangga’t kaya natin. Kahit na sila’y pro-Duterte o anti-Duterte, kailangan natin silang igalang, basta kasama natin sila sa Three-Point Agenda. Sa totoo lang, hindi porke Anti-Duterte na, di rin sila sang-ayon sa pagbabago sa sistema. Merong mga tao na sinusuportahan ang ating laban pero hindi masikmura si Duterte o hindi sang-ayon sa kanyang mga polisiya.

Kung gusto nating makakuha ng higit na suporta sa masa, kailangan natin silang tratuhin nang maayos. Ipaliwanag ang agenda natin sa magalang na paraan hangga’t maari. Malaking tulong kung matututo tayo sa mga call center agents o sa mga customer support representatives.

Sa ngayon, hindi maiiwasan na ilabas ang galit natin bilang DDS o Anti-Duterte, lalo na sa panahon ngayon na nagtatagisan sila sa pulitika. Kung gusto nating makita ang maturity sa pulitika, kailangan nating ihiwalay ang pagkatao ni Duterte at ang pagsusulong ng Federalismo.

Dapat nating bigyang-pansin ang mga matitigas ang ulo, na iniiisip na hindi puwede ang Federalismo sa Pilipinas. Igigiit nila na puwede pang ayusin ang sistema ngayon. Igigiit ng iba na lumalago ang ekonomiya, kaya hindi na kailangang baguhin ang konstitusyon. Igigiit ng iba na ang problema ay nasa tao at hindi sa sistema. Gusto naman ng iba na ayusin muna ang mga dinastiya at ang iba pang problema bago lumipat sa Federalismo. Pinipili lang ng iba ang isa sa Three-Point Agenda at hindi lahat. At marami pang iba…

Kapag kausap sila, huwag padala sa emosyon. Mag-isip ng posibleng solusyon sa problemang ito. Maging mabait sa kanila, at kung puwede, makipag-kompromiso sa kanila.

Halimbawa, kung gusto nilang ayusin muna ang problema sa political dynasties, puwede nating sabihin sa kanila na may solusyon na dito kasi may probisyon na nagbabawal sa dinastiya. Saka natin ipapaliwanag sa kanila na nagsisilbing “check and balance” ang sistemang Parliamentaryo laban sa mga naghaharing dinastiya.

Kung kinakailangan, dapat natin silang komprontahin at pagsabihan. Ang mga opinyong binanggit natin kanina ay mali, at kapag pinabayaan, magdudulot ito ng panloloko sa masa.

Itapon sa kanila ang mga video, sulating akademiko, at mga tesis tungkol sa ating adbokasiya. Ipaalam natin sa kanila ang mga tao na nagsusuri tungkol dito sa loob ng maraming taon.

Kapag dumating sa punto na hindi na makikinig sa atin ang mga taong iyan, at igigiit pa rin na mas mabuti ang sistema ngayon kaysa sa sistemang Federal-Parliamentaryo, itapon ang impormasyong hawak mo sa kanilang mukha, iwanan sila, at huwag nang pansinin. Nagsasayang lang tayo ng limitadong oras kapag pinatulan pa natin sila, dahil marami pang tao ang handang makinig sa ating pananaw sa Federalismo.

[1]

Sa website ng CoRRECT™ Movement, sinabi nito na ang mga elitista ang siyang nag-iimpluwensiya sa masa. Samantala, ang hindi kabilang sa mga “elitista” ay kabilang naman sa masa. Kung ang mga taong ito ay hindi kasama sa kahulugang ibinigay ng naturang website, masasabi natin na sila’y kabilang sa masa:

Sa kasong ito, ang salitang “Elitista” ay hindi lamang para sa mga Elitista na mayayaman, maayos manamit, at mababango. Ito ay tumutukoy din sa mga marurunong na Elitista o “intelligentsia”, politikal na Elitista, at iba pang grupo ng tao na may impluwensiya sa ibang tao. Maaring kasama dito ang mga student leaders, labor leaders, kapitan ng barangay, kura-paroko, at iba pa. Hindi man sila mayaman o maykaya, pero dahil sila’y tinitingala ng mga tao [bilang kanilang huwaran], sila’y mga Elitista din.

Para malaman ang tungkol sa Federalismo at iba pa, bisitahin ang https://correctphilippines.org.

Ang site na ito ay walang kaugnayan sa CoRRECT Movement, bagkus ang layon nito ay iparating sa maraming Pilipino ang kahalagahan ng pagbabago sa sistema ng ating gobyerno sa wikang Filipino

Eight Points in Enlightening the Masa

February 10, 2018February 10, 2018 | Federal Ph

By: CoRRECT Movement General Assembly

While it is important that we enlighten the elite, we should also give equal attention in enlightening the masa. [1]

Presidential Legal Counsel Salvador Panelo pointed out that many Filipinos have no idea or have incomplete idea about Federalism. However, even if many have no idea or have incomplete idea, it cannot be denied that the masses are starting to inquire more about Federalism. This is due to misinformation by the media, by Duterte’s push to draft the new constitution, and by the aggressive drive of PDP-Laban for constitutional reform.

Let’s admit it. Those elite anti-reformists, including Hilario Davide, Christian Monsod, and Winnie Monsod, are working full time to destroy any plans to change the system that would benefit the Philippines. And who are the target of their talks? Definitely, they are targeting the masses.

What’s so special about the masses, and why we must also enlighten them?

The masses have their own power, and that is the power of numbers. By using their “power of numbers,” they have a big role to play in the Constitutional Reform, and that is to accept or reject the reforms we have longed for so many years.

They can be easily swayed and fooled by some elites – like politicians, people’s organizations, student groups, and others – who spread misleading, illogical, and stupid “facts” on federalism. Aside from this, they can lose hope and be easily disillusioned by politics happening in the country, and as a consequence, they will not accept system change anymore.

While it is really impossible to reach out to all of the masses, still we have to reach out to them as many as possible.

According to an article in the CoRRECT™ website:

“José Rizal wrote his two masterpieces in Spanish in order to target the educated elites and leaders as his audience who would then “fan out” the ideas to the masses.”

As part of the elite group, how do we “fan out” the ideas to the masses? Whether you are recently aware of the benefits of federalism, whether you are from the core group of CoRRECT™ Movement, or whether you are planning to organize a seminar or build an organization that pushes for Federalism, there are eight points we must remember:

Know first what you are saying.

There is a saying that “You cannot say what you don’t know.” If we don’t know what to say, even basic concepts of Federalism and how will it benefit us, how will the masses believe in what we are saying?

We must educate ourselves first before educating others. Arming ourselves with knowledge is needed as this will help us in guiding the masa to a brighter future. Conversely, not having knowledge about Federalism gives risks not only for you but also for them. It’s as if you are guiding the masa to a darker future.

Put yourself as a Prime Minister, where you are being constantly hit by the Opposition (anti-Federalism). Their job is to prove that you do not know what you are saying. On the other hand, your part is to prove that the allegations coming from the Opposition (anti-Federalism) are wrong and can be disproved by presenting hard facts. It will be up to the masses if they will support you or the Opposition.

In rebutting the misinformation from the Opposition (anti-Federalism), we are so blessed to have many thesis and academic papers studying the benefits of the Three-Point Agenda. We are so blessed with reality that will convince Filipinos to support our stand. We are also so blessed to have historical records that will prove that the present system continues to fail the Philippines. We will just have to educate ourselves about this, digest what we have learned here, and use this to rebut misinformation from the opposition and share the good news to the masses.

In relation to the first point, various articles in the CoRRECT™ website have been published, which are extremely helpful for us. Aside from this, the following studies will help us arm with knowledge to explain that this will benefit the country:

1) PDP-Laban: https://correctphilippines.org/pdp_laban_draft_es/

2) Centrist Proposals: https://correctphilippines.org/centrist_es

On Parliamentary System:

1) https://correctphilippines.org/parliamentary_info

2) https://correctphilippines.org/parliamentary_better_leaders

3) https://correctphilippines.org/parliamentary_less_corrupt

4) https://correctphilippines.org/parliamentary_lky_mahathir

On our Three-Point Agenda:

1) http://correctphilippines.org/basketcase

2) http://correctphilippines.org/competition
3) http://correctphilippines.org/3_point_agenda
4) http://correctphilippines.org/sports_and_system_shift
5) http://correctphilippines.org/spps
6) http://correctphilippines.org/parliament_fits_the_philippines
7) http://correctphilippines.org/2_filipinos
8 ) http://correctphilippines.org/culture_or_system

Nobody’s perfect. So are the systems of government. But we are aiming for the BEST system that fits the Philippines.

This is one point we should not forget: Even if that system is not perfect, at least, it’s the best. After all, we are aiming for excellence, not perfection.

We have to share this truth to them. Most people are expecting a perfect government and a perfect system, without realizing that they are really out of touch with reality. Most people do not realize that they have to do reality check to ensure that they will not get hurt so much, just in case these expectations of perfect government are not fulfilled.

In fact, some people take an apprehensive approach on federalism. If they see that Federalism will eliminate corruption, they will support it. This notion is very misleading, and this is not a rational excuse not to support the system change.

Clearly, they are searching for perfection and not excellence. This robs them the chance to experience the best form of government. Aside from this, it is indeed impossible and out of human powers to eliminate corruption, but we can reduce this.

While we are advocating for Federalism, we have to slap people with the reality that is happening in the country. We’ll have to explain the harsh reality that the current system is giving to many people, and let them look at their surroundings for them to verify if we are correct on this. Anyway, the reality is just around their corner; the problem is that some people just refuse to recognize it.

And when asked for solutions to the hurting reality, we need to explain to them that our Three-Point Agenda may not be perfect, but it will be the best solution to the reality we are experiencing now.

You might want to remember this: “Excellence is for us mortals; perfection is for the immortals.”

Most people are not interested in reading very long articles and technical details.

In the past, the masses are also expected to read very long articles, books, and newspapers as part of their continuing education, as illustrated in a Filipino short story. But due to the system being in place today, and being in a fast-paced world, many people cannot comprehend and have no time anymore to read very detailed and very long articles.

While very long articles are needed just in case people want to know more about the details, keep in mind that people are getting bored in attending very long programs and seminars, much more when reading very long articles.

When dealing with the masses, think of them as your boss or your manager. As reporting from employees goes up to the management, reports are being summarized. Details are given only if your boss or your manager wants to know more behind this.

For now, those technical details must not be discussed. Technical details include “unicameral-versus-bicameral” and share of tax revenues between national, regional, and local governments. Leave these to the elite. There are reasons behind this premise:

First, the people can absorb all they want to know about Federalism up to that point.
Second, various proposals presented to Congress relating to technical details are being finalized and therefore, incomplete.
Third, they are only concerned on system change that matters most to them.
Lastly, they want summarized positions, facts, and opinions on politics. Longer and detailed articles can be given only to them if they want to have deeper knowledge on our advocacy, or if they want to be part of elite club.

If giving long articles to them cannot be avoided, give them a summary of your work. This is for their guidance and convenience.

In short, give the masses a summary of benefits of shifting to Federalism. Give them details later if they want to know more about this.

Translate Three-Point Agenda articles in your language/s.

Let’s admit this. While articles on federalism are published in English, few articles are being written or translated in Tagalog, and few or none at all on other languages like Cebuano, Ilocano, Kapampangan, and Bicolano.

While English is being touted as a bridge between ethno-linguistic groups in the Philippines, and while Tagalog is being used to reach to more people, particularly the masses, let us keep in mind that there are more Filipinos who can’t read/understand both languages.

Translating Three-Point Agenda articles in your language/s has its advantages:

It makes the message more understandable and relatable to the masses.
It helps in reaching more people, who would normally be misinformed about our advocacies.
It helps in preserving your languages, even marginalized ones.

Remember KISS: Keep it sweet and simple.

We have to make it simple enough for them to understand. Otherwise, the purpose of enlightening the masses will go to waste.

To quote the popular phrase, “Simplicity is beauty.” This is a big help for the masses to remember our message. Simplicity also makes our message more appealing and beautiful to the masses.

What shall we present to them? Summarized articles, memes, comparisons, charts, and graphs may be enough for them to understand. This helps them look at our stand in a glance.

Comparisons may be a good, simplified way for them to understand that the system must be changed. Put the current system on the left side, and Federalism on the other side. List the pros and cons of these two systems, and show that the latter is the most advantageous system for us.

Make your essays, articles, or speeches relatable to the masses.

When speaking or writing on Federalism, try to use analogies and terms specific to a group of masses (like bystanders, LGBT community, barkadas, and people in squatters’ areas). Meanwhile, if you are addressing these to a greater number of masses, try to use analogies and general terms everyone will understand.

It should be remembered that Jesus Christ even used various analogies and layman’s terms. Jesus Christ, himself being from heaven, did not attempt to use heavenly terms, heavenly articles, or heavenly speeches to confuse his people, boast his knowledge, or to boast his status as Son of God.

In illustrating his message using analogies, he uses terms, customs, and instruments understood by the people during his time. For example, Jesus cited the Paschal lamb used by people (and well-known to them) in his time to represent his body sacrificed to redeem mankind from consequences of sin. In the same manner, we have to use every tool we have to explain and illustrate our stand to many people.

Another example:

Suppose you will tell to them that Singapore had been poor during the 1960s. Would they have an idea of what’s happening during that time?

Most likely, they would not have an idea unless they had experienced the 60s.

Now, assume that you tell them that Singapore had been poor when President Diosdado Macapagal and Ferdinand Marcos had ruled the country. Would they have already an idea now?

Most likely, they will now have the idea. They can somehow “relate” to what is happening in Singapore in the past. Poverty in Singapore was widespread during the time of Macapagal and Marcos, when Philippines was once a progressive country in Asia, next to Japan.

Use their self-interest to your advantage.

We have been taught that self-interest is bad for the nation. Admittedly, this can be attributed to politicians showing their self-interest in a bad manner. Being in public scrutiny, they are “teaching” the people that self-interest is bad.

Actually, everybody has his own self-interest, not just politicians. Remember the movie Heneral Luna? Luna’s soldiers had invited their families to come with them in a train reserved only for the soldiers. This had earned his ire, prompting him to kick out the soldiers’ families. Luna had observed that the soldiers’ love for their respective families weigh more than their love for the nation. His observation still holds true up to the present time.

And like Heneral Luna’s soldiers, we love our family more than our country. We always think of what’s best for our family, but we do not necessarily think of what’s best for our country.

Try to discuss with the masa simple terms on Federalism. They will always ask you, “What will we get from Federalism if we support it?” You can see now clearly that they also have their own self-interest, not just politicians.

While self-interest cannot be removed in the society like this one, we can turn this to our advantage. Ever heard of removing 60-40 and other anti-FDI restrictions in the Constitution? This limits the opportunities for parents to have decent work, and pushes them to go abroad. We now know of broken families due to the OFW phenomenon. We have recently heard of reports of abuse in Middle East, latest being in Kuwait. If lucky to have a job here, wages would not be enough to sustain even our needs. If you notice, these things boil down to our self-interest – love of our family.

Therefore, if they want to have better jobs and decent wages, and if parents do not want to go abroad just to have a better future for their kids, they have to support our stand on Federalism and removal of 60-40.

As we observe in our society, many Filipinos want to have a government that practices transparency, accountability, and good governance. Of course, with this wish comes self-interest. By asking for a good government, they are also benefited from this like good customer service and lesser delays in passports and licenses. There we can use their self-interest to our advantage.

If they want to hold politicians accountable for their actions, they have to support our stand on Parliamentary System.

In short, we’ll have to tell them that supporting Federalism is for their own good.

Be nice when discussing with them. But when need arises, scold them.

Remember also that “Politics is just a game of numbers.” Whoever gets the most vote wins, especially in our system today.

Constitutional reform does not stop on the approval of the Congress. This has to be voted in a plebiscite, where the Filipino people, particularly the masses, will approve or reject the changes. More “YES” votes will be a great advantage for us.

Our objective is to convince as many people as possible. Whether they are pro-Duterte or anti-Duterte, we have to tolerate and show respect for them, as long as they are with us on our Three-Point Agenda. In fact, being Anti-Duterte does not necessarily mean that they also disagree with system change. There are also people who are supporting our stand but cannot have a take on Duterte or disagree with his policies.

If we want to get more support from the masses, we have to be nice to them. Explain your stand in a polite, courteous manner if possible. It would be helpful if we take cues from call center agents or customer support representatives.

At present, it cannot be avoided that we use our emotions as DDS or Anti-Duterte, especially in these times that both camps are fiercely defending their right in the Philippine politics. If we are seeking maturity in politics, we have to separate Duterte’s personality and the shift to federalism.

We must also pay attention to those hard-headed persons who think that Federalism is not appropriate for the Philippines. They will insist that the current system can be fixed. Some insist that the economy is growing, and therefore constitutional reform is not needed. Some insist that the people are to blame for the country’s failures, and not the present system. Others insist on fixing political dynasties and other problems before shifting to Federalism. Some agree only on one of our Three-Point Agenda. And so on…

When dealing with them, do not use emotions. Think of possible solutions to the problems. Deal with them nicely, and if possible, have compromise with them.

For example, if one will insist that the dynasties problem must be fixed first, we can tell him/her that this is remedied by inserting a provision prohibiting them. Then we further explain that the Parliamentary system serves as check and balance against ruling dynasties.

We have to confront and scold them if needed. These opinions mentioned above are wrong, and if left unattended, may lead to further disinformation.

Throw to them videos, academic journals, and thesis related to our advocacies. Make them aware about those persons who had researched about this for many years.

Lastly, if the point comes that these people will not listen to us, and will insist that the current system will work better than a Federal-Parliamentary system, shove the data you have in their faces, go away, and ignore them. Dealing with them is such an unnecessary waste of time, as many people are ready to listen to our take on Federalism.

[1]
In the CoRRECT™ Movement website, it had defined that elites are essentially influencers of the masses. Stated otherwise, the masa refers to people who are not included in the elite group. If these persons do not fit in the description below by the website, then we can say that they belong to the masa:

“Elites”, in this case does not necessarily refer only to the well-heeled, well-dressed, and perfumed socio-economic Élites. It refers also to the intellectual Élites or “intelligentsia”, political Élites, and other groups of people who wield some form of power or influence among other people. They can be student leaders, labor leaders, barangay captains, parish priests, etc. They may not always be “rich” or materially well-off, but because other people look up to them, they are, by default, Élites.

To know more about Federalism and others, visit https://correctphilippines.org.

This site is not related to the CoRRECT Movement, instead, its aim is to reach out to many Filipinos on importance of system change in the government through different Philippine languages.

Federalismo at ang Maynila (Ikalawang Bahagi)

February 3, 2018 | Federal Ph

Ni: The Urban Roamer

Sa unang bahagi, pinag-usapan natin ang Federalismo at kung paano nito sosolusyunan ang pagsisikip sa Kamaynilaan para maging magkaroon ng saysay ang pag-unlad nito. Pero gaya ng pinunto natin, ang pagpapaluwag sa lungsod ay bahagi lang ng solusyon para maging makabuluhan ang pag-unlad. Ang isa pang bahagi ay ang palakad ng gobyerno doon.

Labimpitong kaharian

Sa ngayon, nagdurusa ang Maynila sa maling sistema, na humahadlang sa mga programang magdudulot ng totoong pag-unlad sa mga lungsod. Ang Metro Manila ngayon ay isa na lang samahan ng labimpitong kaharian na may sariling layaw, na walang awtoridad na gumagabay sa kanila, maliban na lamang sa Pangulo.

Iyan ay dahil sila ay tinawag bilang mga “lubhang urbanisadong lungsod.” (HUC) Ayon sa Konstitusyon ng 1987 (Artikulo X, Seksyon 12), ang mga lubhang urbanisadong lungsod ay itinuturing na malaya sa kontrol ng mga lalawigan. Dahil malaya, walang pananagutan ang mga siyudad sa kahit sino maliban sa Pangulo. (Iba ang kaso sa Pateros, ang nag-iisang bayan sa Kalakhang Maynila. Bilang bahagi ng Metro Manila, ito na lang ang tanging bayan sa Pilipinas na walang lalawigan.)

Malaking problema ito. Una, dagdag na kalbaryo ito na pinapasan ng Pangulo na siyang pumapatnubay sa maraming ahensya ng gobyerno pati na ang mga lalawigan na may sari-saring isyu. Ikalawa, nakikita natin ang kanya-kanya at sira-sirang sistema na walang pagpaplano para sa buong Metro Manila, habang ang mga lungsod ay merong kanya-kanyang plano nang walang konsiderasyon sa sasabihin ng mga kapitbahay nilang lungsod at walang takot na harangin ng mas nakakataas sa kanila. At dahil laging abala ang Pangulo sa ibang bagay, nasusunod nila ang kanilang layaw.

Dahil dito, nakikita natin ang Makati at Pasig na may sariling batas-trapiko, na di maganda ang resulta sa mga hindi nila residente, ang kaliwa’t kanang reclamation projects sa Maynila, ang pagiging siga ng Mandaluyong nang tinanggihan ang hiling ng Pasay na pahabain ang daanan sa Julia Vargas Avenue papunta sa San Miguel-Megamall na sakop ng Mandaluyong, ang pag-aaway ng Makati, Taguig, at Pateros sa Fort Bonifacio (o sa BGC), at ang pagharang noon ng Caloocan sa pagtatayo ng dagdag na istasyon ng LRT1 sa Balintawak at Roosevelt dahil gusto nilang magkaroon ng istasyon sa lugar nila….

Paano ang MMDA?

Sa lahat ng mga nangyayari sa Maynila, hindi ba’t may kailangang gawin ang MMDA para resolbahin ang mga isyung iyan? Kasi ang MMDA ay isang ahensya na inatasang pamahalaan ang Kamaynilaan, di ba?

Totoo man na dapat pamahalaan ng MMDA ang Kamaynilaan, sa totoo lang ay limitado ang kapangyarihan nito. Madalas, ang MMDA ay nagsisilbing “coordinating body” kung saan nag-uusap ang 17 lungsod sa Kamaynilaan tungkol sa pagpapatupad ng mga patakaran gaya ng trapiko at paghahatid ng serbisyo. Hindi makakalikha ang MMDA ng plano para sa buong Metro Manila, pamunuan ang proyekto para sa transportasyon, gumawa ng kinakailangang hakbang, o mamagitan sa away sa pagitan ng mga lungsod na makakaapekto sa buong Kamaynilaan.

Kahit pagdating sa trapiko, ang kanilang pamamahala ay limitado lamang sa mga pambansang daan tulad ng EDSA at C5… Merong mga pambansang daan pero ang mga lokal na gobyerno ang namamahala sa trapiko nito. Halimbawa, sakop ng Makati ang trapiko sa Ayala Avenue; sakop ng Maynila ang Taft at Rizal Avenue habang sakop naman ng Mandaluyong at Pasig ang Shaw Boulevard, depende sa hurisdiksyon sa ilang parte ng daan.

Kaya bukod pa sa pagmamando ng trapiko sa EDSA, pagkontrol sa baha, paglilinis sa mga estero, at pagtatayo ng mga footbridges, nakakalungkot na hanggang doon lang ang kayang gawin ng MMDA. At meron pang ibang mga problema na kailangang ayusin.

At anumang hakbang para dagdagan ang kapangyarihan ng MMDA ay kailangan ng pagbabago sa Konstitusyon. Kasi naman, merong mga urbanisadong lungsod na ang kanilang “kalayaan” ay nakasulat sa Konstitusyon, at ipinaglalaban ito ng mga lungsod hanggang kamatayan.

Isang gobernador para sa Kamaynilaan?

Dahil sa mga limitasyong iyan ng MMDA, may mungkahi para sa Metro Manila upang maging sariling probinsya na may sariling gobernador. Pero ang hindi naiintindihan ng marami, labag ito sa Konstitusyon ngayon. Tulad ng sinabi kanina, ang mga ito ay lubhang urbanisadong lungsod (HUC) at dapat sila ay hindi sakop ng anumang probinsya.

Bilang alternatibo, suhestiyon ng iba na gawing rehiyong administratibo ang Kamaynilaan na may gobernador tulad ng ARMM. Sa bandang huli, hindi naman sinasabi ng Saligang Batas na malaya ang mga HUC sa mga rehiyon, di ba? Totoo man ito, hindi pa rin puwede ang suhestiyong ito sa ilalim ng Konstitusyon ngayon. Iyon ay dahil pinapayagan lamang nito ang mga probinsya, siyudad, bayan, at barangay bilang opisyal na subdibisyon sa ating bansa.

At oo, ang mga nagsasariling rehiyon (autonomous regions) ay nakasulat din sa Konstitusyon. Pero ang mas malala pa dito, pinapayagan lang ng Konstitusyon na magtatag ang Cordillera at Muslim Mindanao ng kanilang nagsasariling rehiyon…

Isa na lang ang paraan

Matindi ang gulo na ginawa ng Konstitusyon ng 1987 para sa Kamaynilaan. Kung gusto nating maranasan ang tunay na pag-unlad, kailangan ng matinding pagbabago sa sistema. Ayaw ko mang sabihin, wala nang iba pang paraan kundi gawin ito.

Kailangan nang baguhin ang Konstitusyon ng 1987.

Oras na para baguhin ang sistema para maramdaman natin ang Kamaynilaan na may iisang pananaw, na di hinahadlangan ng 17 burukrasya na may sariling interes.

Para sa ISANG METRO MANILA.

Para malaman ang tungkol sa Federalismo at iba pa, bisitahin ang https://correctphilippines.org.

Ang site na ito ay walang kaugnayan sa CoRRECT Movement, bagkus ang layon nito ay iparating sa maraming Pilipino ang kahalagahan ng pagbabago sa sistema ng ating gobyerno sa wikang Filipino

Federalismo at ang Maynila (Unang Bahagi)

February 3, 2018February 3, 2018 | Federal Ph

Ni: The Urban Roamer

Sa darating na mga linggo at buwan, tuluy-tuloy na ang mga usapan para baguhin ang Konstitusyon ng 1987. Kung maipasa ito ng Kongreso at paboran ng mga tao, ang mga naturang pagbabago ay magdudulot ng matinding epekto sa pagpapatakbo ng bansa.

Isa sa mga mahalagang pagbabago ay ang paglipat papunta sa Federal na anyo ng gobyerno. Ibig sabihin nito, ang kapangyarihan na sobrang naiipon sa Kamaynilaan ay ikakalat sa iba’t ibang dako ng bansa, habang magkakaroon ang mga rehiyon ng boses pagdating sa kanilang kaunlaran.

Tanong: Ano ang pakinabang, at paano makikinabang ang Kalakhang Maynila sa Federalismo? Ano ang mapapala ng Kamaynilaan dito, kung meron man? Sasagutin ng artikulong ito ang mga tanong na iyan, habang tinitingnan natin ang mga problema sa Kamaynilaan na hindi alam ng maraming tao.

Pagluluwag sa lungsod

Isa sa mga pinakasikat na problema sa Metro Manila at kung paano ito tutugunan ng Federalismo ay ang pagsisikip sa Maynila. Pinag-uusapan natin ang pagdami ng mga tao at negosyo doon dahil ito ang sentro ng lahat ng aspeto sa bansa. Halos lahat ng malalaking kompanya, mga sikat na unibersidad, magagandang ospital, mga sosyal na mall, at iba pa ay nakabase sa lungsod.

Ang resulta, araw-araw na nagdurusa ang Kamaynilaan sa matinding trapik sa mga kalye. Kahit sabihin na sinosolusyunan ni Duterte ang problemang ito sa pamamagitan ng programang “Build, Build, Build,” kailangan na ng pangmatagalang solusyon. Hanggang doon lang ang kayang gawin ng imprastraktura, at darating ang punto na hindi na magiging sapat ang ating imprastraktura ngayon sa hinaharap.

Meron ding isyu sa pagdami ng tao, at hindi lang natin pinag-uusapan ang 12 milyong tao na nakatira dito. Pinag-uusapan din natin ang dagdag na tatlong milyong tao galing sa mga probinsya, na pumupunta dito araw-araw para magtrabaho o mag-aral. Idagdag pa dito ang kawalan ng pagpaplano sa lungsod. Ito ang mga bagay na hindi kaya ng Maynila. Dahil dito, hinaharap ng lungsod ang problema sa mga iskwater, gayundin ang kawalan ng pasilidad at imprastraktura para tugunan ang dumaraming bilang ng tao.

Sa Federalismo, makakahinga na nang maluwag ang Metro Manila habang ang mga rehiyon ay bibigyan ng maraming oportunidad para umunlad. Ang mga tao at negosyo ay mahihikayat na bumalik sa kanilang mga probinsya, at makukuha ang higit na benepisyo sa prosesong ito depende sa oportunidad na meron sa rehiyon, habang nakikinabang din ang mga rehiyon sa mga investments na inilalagak sa kanila.

Hindi nito sinasabi na kaagad luluwag ang Kamaynilaan kapag ipinatupad ang Federalismo. Pero kahit paano, makapagbibigay ito ng kaunting ginhawa sa lungsod,… na magdudulot ng mas mabuting pamamahala sa Kamaynilaan.

Siyempre, paunang kuwento pa lang ang pagpapaluwag sa Kamaynilaan… Pag-uusapan din ang palakad ng gobyerno sa Kalakhang Maynila sa ikalawang bahagi.

(Itutuloy)

Para malaman ang tungkol sa Federalismo at iba pa, bisitahin ang https://correctphilippines.org.

Ang site na ito ay walang kaugnayan sa CoRRECT Movement, bagkus ang layon nito ay iparating sa maraming Pilipino ang kahalagahan ng pagbabago sa sistema ng ating gobyerno sa wikang Filipino

Federalismo Bilang Isang Magandang Plano (Ikalawang Bahagi)

January 26, 2018 | Federal Ph

Ni: Eduardo Araral, Jr. para sa The Manila Times

(Bakit kailangan nating magkaroon muna ng sistemang mala-presidensyal bago tayo tumalon papunta sa sistemang parliamentaryo?)

Ikatlo, kailangan ng isang malinaw at matatag na liderato upang harapin ang maraming isyu sa pambansang seguridad na hinaharap at haharapin ng bansa sa mga taon na darating – ang laban sa droga, terorismo, at relasyon sa Amerika at Tsina. Walang kasiguraduhan na ang punong ministro ay magbibigay ng malinaw at matatag na liderato sa panahon ng transisyon. Kailangan pang umasa ang punong ministro sa suporta mula sa mayorya ng parliamento, na ang bawat isa sa kanila ay kinakatawan ang mga makapangyarihang grupo. Sa sitwasyong ito, madaling pahinain ang isang punong ministro sa pag-aaway ng mga grupo. Ang mala-presidensyal na sistema ng gobyerno ang magbibigay ng balanse sa pagitan ng malinaw na desisyon na taglay ng sistemang presidensyal at ang pananagutan na taglay ng sistemang parliamentaryo.

Ikaapat, kailangan ang Pangulo upang harapin ang gridlock o trapik sa pagpasa ng batas at kawalan ng katatagan na iniuugnay sa sistemang parliamentaryo, lalo na sa panahon ng transisyon kung saan sobrang mahina pa ang mga partido. Ang biglaang pagpalit papunta sa purong sistemang parliamentaryo ay delikado kung walang sandigan na magbibigay ng katatagan sa gobyerno. Sa bandang huli, kapag naging matatag ang sistemang parliamentaryo sa ating bansa, puwede na tayong lumipat sa purong sistemang parliamentaryo. Sa totoo lang, marami sa mga bansang may federal na anyo ng gobyerno ay nakabase sa sistemang parliamentaryo.

Pantay-pantay na pagpapadala ng kinatawan

Para maging mabisa ang mala-parliamentaryo (semi-parliamentary) na sistema ng gobyerno, kailangang ito ay matatag. Upang mangyari ito, dapat mayroong komportableng mayorya sa naghaharing partido – gaya ng kaso ng mga bansang federal tulad ng Amerika, India, Russia, Alemanya, Malaysia, Australia, at iba pa.

Puwede tayong matuto sa mga demokratikong parliamento tulad ng Hapon. Bago sumapit ang taong 1990, halos kalahati ng lahat ng mga puwesto sa Kamara ng Hapon ay kontrolado ng mga political dynasties. Ngayon, sampung porsiyento na lamang ito. Noong 1990, ang eleksyon nila ay nakabase sa personalidad ng mga kandidato at hindi sa mga isyu. Ngayon, ang eleksyon sa bansang Hapon ay nakabase na sa plataporma ng mga pulitikal na partido. Agaw-atensyon na ang mga politikal na partido sa pulitika ng bansang Hapon, at pumipili na ang mga botanteng Hapones base sa polisiya ng partido sa halip na sa personalidad.

Ano ang ginawa nila? Sa panahon ni Fidel Ramos, ipinakilala nila ang uri ng pantay-pantay na sistema ng pagpapadala ng kinatawan, na tinatawag na mixed-member majoritarian (MMM) na paraan ng pagboto na may dalawang posisyong tinatakbuhan. Bago ang sistemang iyan, gumagamit sila ng single non-transferable voting (SNTV, o ang nakasanayan nating pagboto sa mga kongresista). Ang kanilang hangad ay lumipat mula sa kompetisyong nakabase sa palakasan at sa personalidad papunta sa kompetisyon ng dalawang partido, kampanyang nakasentro sa partido, at pag-iipon ng kapangyarihan sa mga partido.

Sa ilalim ng MMM, dalawa ang pagpipilian ng mga botante. Ang isang boto ay para sa tatakbong kongresista sa isang distrito (o single-member district/SMD) tulad ng ginagawa natin ngayon, at ang isa pang boto ay para sa isang partido na mayroong dalawang posisyong tinatakbuhan. (Ibig sabihin, puwede kang hirangin sa dalawang posisyon bilang kongresista sa isang distrito at bilang kinatawan ng partidong iyon.) Kalahati ng lahat ng mga puwesto sa Kamara ay ibinigay para sa mga kongresista at ang natitirang kalahati ay bukas para sa mga partido. Pipili ang mga lider ng partido ng kani-kanilang mga kandidato.

Dalawampung taon matapos maipatupad ang repormang ito, napatunayan ng mga pag-aaral na: 1) nakamit na ang layunin na magkaroon ng kompetisyon ng dalawang partido, kampanyang nakasentro sa partido, at ang pag-iipon ng kapangyarihan sa mga partido; 2) matindi pa rin ang palakasan at kampihan pero ang epekto nito ay napunta sa pulitika sa loob ng partido; 3) ang makasariling serbisyo ay nagbigay-daan para sa mas malawak na pambansang serbisyo; at 4) ang dalawahang pagboto ay nagresulta sa mas malaking bentahe sa pagkuha ng posisyon. Kahit nasa kapangyarihan ang Partido Liberal Demokratiko sa loob ng animnapung taon, nakuha lamang nito ang 3.2 porsiyento ng mga botante sa mga distrito para maging kasapi ng partido.

Bukod sa MMM, merong ibang paraan para ilihis ang interes ng mga pulitikal na dinastiya. Halimbawa, ang epekto ng political dynasties ay mas malala sa mga mahihirap at liblib na rehiyon, pero hindi sa mga urbanisadong rehiyon (na malamang ay dahil merong panggitnang-uri/middle class). Alam natin na nabubuo ang mga dinastiya sa loob ng mga lalawigan, lungsod, at bayan.

Kaya, kung meron tayong gobernador sa rehiyon na hinalal ng mga botante galing sa mga lalawigan, lungsod, at bayan (at kahit pa mga OFWs), mababawasan ang bentahe sa posisyon na nakukuha ng mga dinastiya pagdating sa rehiyonal na antas. Ang masama lang nito, mukhang madedehado ang mga malilit na lalawigan kung ikukumpara sa mga malalaking lalawigan (Bohol sa Cebu, Aurora sa Nueva Ecija, Pangasinan sa Ilocos Sur, at iba pa, kung ang sistema ngayon ang pag-uusapan). Pero puwedeng magsama-sama ang mga lider ng kani-kanilang mga lalawigan at bumuo ng isang malaking koalisyon upang magkaroon ng kapangyarihan.

Ano ang mangyayari sa sistema ng party-list? Sa ilalim ng pantay-pantay na pagpapadala ng mga kinatawan (proportional representation) base sa modelo ng mga Hapones, ang mga kasalukuyang party-list ay maituturing na katulad ng iba pang pulitikal na partido. Sa halip na hanggang tatlong puwesto lang para sa mga party-list, puwede silang kumuha ng maraming puwesto sa Kamara base sa kabuuang bilang ng botong nakukuha nila, hanggang sa 40 porsiyento ng kabuuang bilang ng mga puwesto sa Kamara. Ang paglilimita sa political dynasties ay makakatulong upang masiguro na makikipagkumpetensya din ang mga malilit na partido sa mga rehiyon.

Palakasin ang pamamahala sa rehiyon

Mayroong katuwiran ang pangamba ng mga kritiko at tagasuporta ng Federalismo na dapat solusyunan. Ang una ay ang kakayahan ng mga rehiyon (na mamahala sa kanilang nasasakupan) – malakas ang ibang rehiyon samantalang mahina ang ibang rehiyon. Ang ikalawa ay ang problema ng lokal na katiwalian na dulot ng paglipat ng maraming kapangyarihan sa mga rehiyon. Ang solusyon dito ay lalo pang palakasin ang kapangyarihan at kakayahan ng mga tagapagbantay ng konstitusyon gaya ng Commission on Audit at ng Civil Service Commission upang maiwasan ang pag-abuso sa kapangyarihan. Marami pa ring kailangang gawin upang mapabuti ang pamamahala ng mga lokal na pamahalaan habang binibigyan sila ng higit na kapangyarihan at tungkulin.

Isang paraan upang masiguro na may kakayahan ang mga rehiyonal na gobyerno… na kailangang ilipat ang mga ahensya ng gobyerno sa mga rehiyon papunta sa ilalim ng tanggapan ng gobernador ng rehiyon. Sa ngayon, ang mga naturang ahensya ay may pananagutan sa kanilang mga punong tanggapan sa Maynila, at maliit lamang ang impluwensiya ng mga gobernador ng lalawigan sa kanila. Ang mga tanggapan ng National Economic Development Authority (NEDA) sa bawat rehiyon ay gagampan ng malaking bahagi sa badyet ng rehiyon at pagpaplano, monitoring at koordinasyon, at pag-uulat deretso sa gobernador ng rehiyon. Ang kakayahan ng tagapamagitan ng pambansa at lokal na gobyerno – ang rehiyonal na gobyerno – ay kailangan pang palakasin. Sa totoo lamang, ang matagumpay na sistemang parliamentaryo ay iniuugnay sa matatag na civil service.

Ang ganitong plano ay may maraming bentahe. Una sa lahat, hindi na kailangan pang bumuo ng isa pang sapin ng burukrasya, kaya hindi na kailangan pa ng dagdag na gastos. Ikalawa, ang mga direktor ng mga naturang ahensya ay patuloy na mag-uulat sa kanilang dating punong-tanggapan para lamang sa koordinasyon pagdating sa teknikal na pamantayan at sa pagpapatupad ng polisiya. Ito ang tinatawag na “dual reporting system” katulad ng plano para sa mga kawani ng India. Ikatlo, sasailalim ang mga rehiyonal na lingkod-bayan sa iisang pambansang kuwalipikasyon para masiguro na masusunod ito sa buong bansa. Mananatiling pambansa ang katangian ng civil service.

Bukod sa pagpapalakas sa rehiyonal na civil service, kailangan ding palakasin ang Commission on Audit at ang mga natatanging hukuman tulad ng Sandiganbayan at Ombudsman sa rehiyonal na antas. Ang layunin ay masiguro na kakayanin ng mga ahensiyang ito na panagutin ang mga rehiyonal at lokal na gobyerno, at upang mapawi ang pangamba sa pag-abuso sa kapangyarihan at desentralisadong katiwalian.

Sa kabuuan, upang magtagumpay ang Federalismo, kailangan natin ng magandang plano, isang kahon na binubuo ng sama-samang reporma sa pulitika, reporma sa eleksyon, at reporma sa pamamahala. Hindi sapat ang pagbabago lang sa Kodigo ng Pamahalaang Lokal (Local Government Code). Kung gagawin ito nang wala ang isang kahon na punung-puno ng reporma, ito ay mapanganib at mas lalong magdudulot ng kabiguan sa ating bayan.

Ang may-akda ay isang vice dean at associate professor sa Lee Kuan Yew School of Public Policy at sa UP Law Center Project on Federalism.

Para malaman ang tungkol sa Federalismo at iba pa, bisitahin ang https://correctphilippines.org.

Ang site na ito ay walang kaugnayan sa CoRRECT Movement, bagkus ang layon nito ay iparating sa maraming Pilipino ang kahalagahan ng pagbabago sa sistema ng ating gobyerno sa wikang Filipino.

Federalismo Bilang Isang Magandang Plano (Unang Bahagi)

January 24, 2018January 26, 2018 | Federal Ph

Ni: Eduardo Araral, Jr. para sa The Manila Times

Nagsumite ang PDP-Laban sa Kamara ng magiging plano sa pagbabago sa konstitusyon. Marami ang nagkaroon ng pangamba sa ating pagbabago. Halimbawa, may pangamba si Winnie Monsod na magdudulot ang federalismo ng political dynasties at higit na katiwalian sa mga rehiyon. May pangamba rin si Senador Ralph Recto na magkakaroon pa ng maraming sapin ng burukrasya at dahil dito ay marami pang idadagdag na buwis. May pangamba naman si dating Senador Edgardo Angara Sr. na magdudulot ang federalismo ng pagkakawatak-watak ng bansa kung, halimbawa makadiskubre ang isang rehiyon ng malaking reserba ng langis at gas at hindi na kailangan ng ayuda mula sa pambansang pamahalaan.

Ito ang tanong ng mga propesor sa Unibersidad ng Pilipinas: “Kung federalismo ang sagot, eh ano naman ang tanong?” Ano ang mangyayari sa mga partylist? Paano ang kakayahan ng mga rehiyon sa pamamahala? May basehan ang pag-aalala ng mga negosyante at investors kung paano maaapektuhan ng federalismo ang kanilang mga negosyo, lalo na sa buwis. Pababagalin o pabibilisin kaya ng federalismo ang paglago (lalo sa ekonomiya)? Angkop ba sa Federalismo sa ating bayan ang presidensyal, parliamentaryo, o parehong sistema ng gobyerno? Bakit kailangan pang baguhin ang Saligang Batas, at bakit hindi na lang amyendahan ang Kodigo ng Pamahalaang Lokal (Local Government Code) upang bigyan ang mga rehiyon ng higit na kapangyarihan?

Alam ng teksto ng magiging bagong konstitusyon – na binuo ng mga eksperto, sa ilalim ng patnubay ni Koko Pimentel – na may punto ang mga isyung iyan. Sa totoo lang, ang teksto ng magiging bagong konstitusyon ay nagpapaliwanag sa federalismo bilang isang magandang plano, isang kahon na punung-puno ng iba’t ibang mga reporma. Kasama sa mga reporma ay ang: 1) paghihigpit ng konstitusyon sa mga political dynasties; 2) pagpapalit papunta sa sistemang may dalawang lider o sa sistemang mala-Presidensyal; 3) pagbabawal sa mga balimbing; 4) pagbibigay ng kapangyarihan sa mga pulitikal na partido; 5) pagsusulong ng pantay-pantay na sistema ng pagpapadala ng mga kinatawan; 6) pagpapalakas sa mga konstitusyonal na komisyon sa mga rehiyon, lalo na ang Civil Service at Commision on Audit; 7) pagbawas sa dobleng trabaho ng Senado at Kamara; at 8) pagbabago sa hudikatura, kasama ang pagpapalakas sa Sandiganbayan, mga mababang hukuman, at Ombudsman sa rehiyonal na antas.

Hindi sapat ang pag-amyenda lang sa Kodigo ng Pamahalaang Lokal.

Mula sa political dynasties papunta sa mga partido

Isa sa mga ikinakatakot tungkol sa Federalismo ay ang pagsasalin ng higit na kapangyarihan sa mga rehiyon na magpapanatili ng mga pulitikal na dinastiya. Pero hindi lahat ng mga pulitikal na dinastiya ay pare-pareho. Ang iba ay mas nakakatulong sa maraming tao kaysa sa iba. Ang ibang political dynasties ay maraming inookupang posisyon, samantalang ang iba naman ay iisa lang ang inookupang posisyon. Ang mga political dynasties mismo ay di dapat sisihin. Ang pamamayagpag at pagtagal ng mga pulitikal na dinastiya ay dahil sa kabiguan ng Konstitusyon ng 1987 na magpatupad ng batas na naglilimita sa mga dinastiya. Dapat itama ang pagkakamaling ito. Kailangan natin ng probisyon sa saligang batas na naglilimita sa mga political dynasties. Kung wala nito, ang pagsasalin ng higit na kapangyarihan sa mga rehiyon ay nanganganib na maagaw ng lokal na pulitika.

Pero bakit kailangang limitahan ang political dynasties? Bakit hindi na lang hayaan ang mga botante na magdesisyon kung sino ang kanilang iboboto? Merong problema ang katuwirang ito. Una, nagdedesisyon ang mga botante depende sa mga kandidatong ihahain sa kanila. Kung ang pagpipilian ay sikat na pangalan ng mga pulitikal na dinastiya, natural lamang na pipiliin ng mga botante ang mga kandidatong nagugustuhan nila. Walang insentibo na nagtutulak sa mga kandidato para maging angat sa ibang kandidato pagdating sa patakaran at programa sa gobyerno.

Ang solusyon dito ay bigyan ang mga botante ng mapagpipilian pagdating sa patakaran at programa sa gobyerno at hindi lamang mga sikat na pangalan. Sa ganitong paraan, mapapanagot ang (mga pulitiko at ang) mga pulitikal na partido. Sa ngayon, hindi mapapanagot ang mga pulitiko sa kanilang mga nabigong pangako dahil hindi malinaw sa kanila kung ano ang paninindigan nila. Dahil dito, kailangan nating baguhin ang sistema mula sa eleksyon na nakabase sa personalidad papunta sa eleksyon na nakabase sa pulitikal na partido na may naiibang patakaran at programa para sa bayan. Dahil dito, kailangan nating palakasin ang pulitikal na sistema.

Ang mga nagtatagumpay na sistemang federal sa buong mundo ay nakadepende sa matatag na partido at hindi nakadepende sa pamilya o sa personalidad. Upang magkaroon ng matatag na partido, kailangan nating 1) lumipat papunta sa mala-presidensyal na anyo ng gobyerno (semi-presidential); 2) ipagbawal ang pagbalimbing; 3) pagbibigay ng gobyerno ng ayuda para sa mga pulitikal na partido tulad ng ginagawa sa Europa; at 4) siguruhin ang disiplina sa loob ng partido gaya ng ginagawa sa lahat ng gumagamit ng Sistemang Parliamentaryo. Isang halimbawa na dapat matutunan ng lahat ay ang nangyari sa hearing ng mga pinili ni Duterte – sina Gina Lopez, Rafael Mariano, at Judy Taguiwalo – sa Commission on Appointments. Tinanggihan silang tatlo ng mga nasa administrasyon, samantalang sinuportahan sila ng oposisyon.

Mala-presidensyal na anyo ng gobyerno

Bakit mas mabuting magkaroon muna ng mala-presidensyal (semi-presidential) na anyo ng gobyerno kaysa sa purong sistemang presidensyal o purong sistemang parliamentaryo, kung lilipat tayo papunta sa Federalismo?

Pinakasikat para sa mga Pilipino ang sistemang presidensyal. Nababawasan nito ang kawalan ng kasiguraduhan sa paglilipat papunta sa Federalismo. Ang di-magandang dulot nito ay ang sobrang pag-iipon ng kapangyarihan sa isang lider tulad ng meron tayo ngayon, mahirap tanggalin ang Pangulo kapag siya’y naging korap o abusado, at ang potensyal na magkaroon ng gridlock o trapik sa parliamento (sa pagpasa ng mga panukalang-batas). Ang problema sa gridlock o trapik sa Kongreso ay bahagyang nalutas sa pamamagitan ng sistema ng pork barrel at palakasan sa lokal na gobyerno.

Mas mabisa ang sistemang parliamentaryo pagdating sa paggawa ng batas at pagpapatupad nito. Hindi magiging problema ang trapik sa pagpasa ng panukalang batas, at hindi magiging problema ang di-nababayarang mga obligasyon ng gobyerno dahil ang Gabinete ay manggagaling na sa Parliamento. Sa katunayan, marami sa mga federal na anyo ng gobyerno ay merong sistemang parliamentaryo – maliban, halimbawa, sa Amerika, Russia, at Mexico kung saan meron silang pangulo na hinahalal. Kasama sa mga pangunahing problema sa sistemang parliamentaryo ay ang mga sumusunod: 1) Umaasa ang matatag na parliamento sa matatag na partido gayong wala tayong ganitong klase ngayon; 2) malamang na sa mga unang taon ng paglipat sa Federalismo, magsusulputan ang mga partido base sa rehiyon, pangkat-etniko, at ideolohiya; kaya, puwedeng humina ang parliamento, lalo na kung ang naghaharing partido ay binubuo ng mga koalisyon. Dahil dito, puwede tayong magkaroon ng mahina at di-matatag na gobyerno.

Pinagsasama-sama ng mala-presidensyal na anyo ng gobyerno ang mga maganda at di-magandang dulot ng sistemang presidensyal at sistemang parliamentaryo. Sa aking pananaw, ito ang pinakamagandang sistema kung lilipat tayo sa Federalismo. Ipapaliwanag ko kung bakit. Una sa lahat, ang paglipat papunta sa Federalismo ay isang malaking hamon; kaya kahit nakakatawang sabihin, kailangan natin ng matatag na liderato. Natural na merong papalag na mga ahensya ng gobyerno dahil mawawalan sila ng kapangyarihan at badyet. Kailangang palakasin ang kakayahan ng mga rehiyon – bilang tagapamagitan sa pambansa at lokal na gobyerno – na gampanan ang mga kapangyarihang iyon. Maraming isyu sa pagpapatupad na kailangang ayusin. Kailangan ng isang pangulo na may malinaw na desisyon para masiguro ang matagumpay na paglipat papunta sa Federalismo.

Ikalawa, mas mabuti na magkaroon ng sama-samang liderato kung saan maraming kabayo ang sama-samang hihila sa isang kalesa – ang pangulo, ang punong ministro, ang gabinete, ang mga gobernador sa rehiyon at ang mga lokal na gobyerno – kumpara sa sobrang sentralisado na sistemang presidensyal (kung saan isang kabayo lang ang hihila sa isang kalesa). Ang sama-sama at matatag na liderato ay napatunayang mabisa para sa mabilis na paglago ng mga bansang papaunlad na may sobrang sentralisadong gobyerno tulad ng Vietnam at Tsina. Ang dalawang bansa ay may pangulo bilang pinuno ng estado at tumitingin sa pambansang seguridad at ugnayang panlabas, isang punong ministro at ang gabinete na tumitingin sa patakarang pang-ekonomiya at panlipunan ng gobyerno, at ang mga gobernador na nagpapatupad ng mga patakaran sa kanilang mga nasasakupan.

(Itutuloy bukas)

Ang may-akda ay isang vice dean at associate professor sa Lee Kuan Yew School of Public Policy at sa UP Law Center Project on Federalism.

Para malaman ang tungkol sa Federalismo at iba pa, bisitahin ang https://correctphilippines.org.

Ang site na ito ay walang kaugnayan sa CoRRECT Movement, bagkus ang layon nito ay iparating sa maraming Pilipino ang kahalagahan ng pagbabago sa sistema ng ating gobyerno sa wikang Filipino.

Paano Tinanggihan ni Cory Aquino ang Suhestiyon ni Doy Laurel?

January 23, 2018 | Federal Ph

Ng: CoRRECT Movement website

Sa artikulong ito, ating tatalakayin kung bakit mas makakabuti para kay Cory Aquino kapag ipinatupad ang Sistemang Parliamentaryo sa ating bayan.

Ano ang mangyayari kung Sistemang Parliamentaryo ang ipinatupad 30 taon ang nakalipas, sa halip na Sistemang Presidensyal? Parehong magiging Pinuno ng Estado, at parehong magiging Pangulo, sina Cory at Noynoy Aquino. Pero magiging limitado at simboliko na lamang ang kanilang kapangyarihan, at ang magiging tungkulin nila ay pagkaisahin ang lahat ng Pilipino gamit lamang ang kanilang karisma.

Kung mapapansin, halos magkatulad ang nangyari kay Cory at Noynoy.

Si Cory ay naluklok sa posisyon nang mamatay ang kanyang asawa. Si Noynoy naman ay naluklok sa posisyon nang namatay si Cory.

Pareho silang walang karanasan sa pulitika: Si Cory ay isang simpleng maybahay, at si Noynoy ay isa ring simpleng tao lamang.

Pareho silang nakinig sa grupo na binubuo ng mga oligarkiya na gustong diktahan ang galaw ng bansa.

Pareho silang nakinig sa naturang grupo sa halip na sa mga taong may karanasan sa pulitika.

Hindi nakatugon agad si Cory Aquino sa samu’t saring problema ng bansa tulad ng isyu sa NPA at kudeta. At ganoon din si Noynoy tulad ng isyu sa Hong Kong hostage, Zamboanga siege, Yolanda, SAF44, Cotabato massacre, at iba pa.

Mas malaki sana ang magiging pakinabang ni Cory Aquino kung nakinig sana siya kay Doy Laurel.

Kung nakinig sana si Cory Aquino kay Doy Laurel, napangalagaan sana ang reputasyon niya at ng kanyang yumaong asawa.

Kung nakinig sana si Cory Aquino kay Doy Laurel, hindi na sana siya nahihirapan sa kanyang tungkulin bilang Pangulo. Hindi rin sana nahihirapan ang kanyang anak na si Noynoy Aquino sa kanyang tungkulin bilang Pangulo. Tulad ng sinabi natin kanina, ito’y dahil magiging limitado na ang kanilang tungkulin. Isa pa, ang kanilang aktibong papel ay ibinibigay na sa mga taong karapat-dapat na magpatakbo ng bansa, lalo pa’t alam ng marami na pareho silang walang karanasan sa pulitika.

Makikita sa ibaba ang isang kopya na isinulat ng kaalyado at running-mate ni Cory Aquino sa 1986 Snap Election (at kanyang Pangalawang Pangulo) na si Salvador H. Laurel noong Agosto 13, 1988 upang ipakita ang intensyon niyang kumalas sa administrasyon ni Aquino.

Ang sulat na ito ay nabanggit sa isang libro ni Cecilio T. Arillo, ang “Greed and Betrayal.” Habang binabasa mo ang sulat ng butihing VP Laurel sa kanyang Pangulo na si Cory Aquino, marami sa mga problemang nangyayari sa panahon ni “Tita Cory” ay siyang problema pa rin sa panahon ni Noynoy. At pati na rin ang mga pagtataksil.

Mukhang ito ang pangunahing tatak ng kahit sinong Pangulong Aquino.

Meron bang gusto ng Part III?

Republika ng Pilipinas
Tanggapan ng Pangalawang Pangulo
Bahay Ehekutibo, Maynila

Agosto 13, 1988

Mahal na Pangulong Aquino:

****Nagsulat ako sa panahon ng matinding dalamhati para sa ating mga kababayan. At dahil dito, hindi ko papahirapan ang inyong kalooban. Dederetsuhin ko na kayo.

****Ikaw at ako ay tinawag ng Maykapal upang maglingkod sa pinakamahalagang bahagi ng ating kasaysayan. Ang ating tawag ng tungkulin ay naiiba. Hiningi natin ang boto ng ating bayan sa isang eleksyon, pero higit ang ibinigay nila sa atin sa di-madugong rebolusyon na gugulat sa buong daigdig. Sa EDSA, pinirmahan natin ang kasunduan sa harap ng Diyos, ng bayan, at ng taumbayan.

****Sinubukan kong tuparin ang kasunduan. Dahil dito, nagtiwala pa rin ako sa inyong pagka-Pangulo, kahit na imposibleng maintindihan ang inyong layunin. Gaya ng maraming Pilipinong nagmamalasakit, may duda din ako. Pero ang masigasig na pag-asang binubuhay sa EDSA ang nagtulak sa akin na ilaan ang aking bisig sa inyo para tulungan kayong akayin ang inyong mga kababayan sa mas magandang bukas.

****Pero hindi ganoon ang nangyari. At matapos manilbihan sa loob ng labing-walong buwan, napilitan akong magbitiw bilang Kalihim ng Ugnayang Panlabas noong Setyembre 8, 1987. Sa puntong iyon, nagkaroon tayo ng “mahahalagang pagkakaiba” na tumagos hanggang sa “pinakamahalagang paniniwala sa politika at moralidad na nagtatakda ng ating asal at trabaho bilang ‘mga naglilingkod para sa hangarin at kapakanan ng taumbayan.’” Totoo nga, mukhang tayo ay nasa magkabilang dulo ng mga ideolohiyang pinag-aawayan natin. Pero nang nakita ko ang posibleng pinsala sa bansa na maidudulot ng bigla nating pagkalas sa isa’t isa, nagdesisyon ako sa aking sarili na manahimik sa ating pagkakaiba at makipagkasundo. Hindi ako sumali sa oposisyon.

****Ngayon, pakiramdam ko ay kailangan kong isulat ang liham na ito sa inyo, at ginagawa ko ito nang mabigat sa aking kalooban. Dahil ikaw at ako ay magkasamang dumaan sa sobrang hirap at panganib upang ipaglaban ang pagbabalik ng demokrasya sa ating bansa – at merong pakiramdam, pag-iisip, at mga alaala na kailangang ibunyag.

****Pero kailangang sabihin ang totoong kalagayan ng ating bansa. At ang masakit na katotohanan ay lalong sumasama (ang kalagayan) ng bansa, habang pinili ninyong tumayo sa isang tabi, at umaasa na malulutas ang mga problema sa kanilang sarili kahit na ito’y hindi makatuwiran. Ang “bagong moral na kaayusan” na matapat nating pinanghahawakan ay nadungisan na. Ito na ang naging kanlungan ng mga mamamatay-tao at lugar ng mga magnanakaw. Ang katiwalian, pagtataksil sa tiwala ng taumbayan, at iba pang matitinding krimen ay nasa harap ng pintuan ninyo, kasama na ang reklamong impeachment laban sa inyo…

****Ating ipinangako ang moralidad at ang pagiging disente sa gobyerno. Sa halip, anong meron tayo? Ang pinaka-kabaligtaran ng mga ito. Inaamin na ng karamihan, pati na ng inyong dating Solicitor-General at ng iba sa inyong malalapit na kamag-anak sa Kongreso, na ang baho ng “naiipong basura” – at dito ko kinopya ang salita ng inyong pinsang buo, si Kongresista Emigdio Tanjuatco, Jr. – ay umaakyat sa itaas ng langit; na ang ilang taong pamumuno ni Marcos ay hindi na nagiging mas malala kaysa sa inyong unang dalawang taon sa posisyon. At ang mga napapaulat na isyu at iskandalo na sangkot ang inyong mga pinakamalalapit na kamag-anak ay naging mitsa ng galit ng ating taumbayan.

****Ating ipinangako na ‘baliin ang pundasyon’ ng rebelyon. Pero ano ang rekord? Mula sa 16,500 regular na kasapi ng NPA nang bumagsak si Marcos, ngayon inaangkin ng mga komunista ang armadong lakas ng 25,200, kung saan 2,500 ang nasa Kalakhang Maynila. Napasok na nila hindi lamang ang mga unyon, mga paaralan, mga simbahan, at ang media, kundi pati na rin ang inyong gobyerno higit sa lahat, at ngayon ay ‘naapektuhan’ ang 20 porsiyento ng 42,000 barangay sa buong bansa, ayon sa opisyal na talaan.

****Sa ating pagsugpo sa rebelyon, inaasahan ng bansa, lalo na ang ating Sandatahang Lakas, na mamuno kayo, at magbigay ng sigurado, malinaw, at maaasahang utos. Pero sa halip ay pinili ninyong kumilos tulad ng isang inosenteng tambay, na para bang ang rebelyon ay isang trabaho na inaasikaso lang ng mga sundalo, ng kanilang mga balo, at ulila. Sa sobrang saya ng ating mga kababayan noong 1986, kakaunti ang kumuwestiyon sa inyong sariling desisyon na palayain ang mga nakakulong na komunista, magdeklara ng tigil-putukan, at simulan ang usaping pangkapayapaan sa National Democratic Front. Pero malinaw na sa simula pa lang na ang inyong sariling desisyon ang nagbigay ng pinakamalaking bentahe sa kilusang komunista. Pero, sa inyong talumpati sa harap ng International Labor Organization (ILO) sa Geneva noong Hunyo, ipinagmalaki mo, bilang isa sa inyong pinakamahalagang mga nagawa, ang paglaya ninyo sa mga nakakulong na komunista, na may espesyal na banggit kay Jose Maria Sison, ang tagapagtatag ng Partido Komunista ng Pilipinas.

****Sa inyong bagong State of the Nation Address, sinabi ninyo sa ating mga kababayan na binali mo na ang pundasyon ng rebelyon.

****Ang totoo niyan, ang sitwasyon sa kapayapaan at kaayusan ay mas malala ngayon kaysa sa sitwasyon nang kayo ay nagsisimulang umupo sa puwesto. Ito na ang numero unong problema ng bansa.

****Mula sa lungsod hanggang sa kanayunan, nagkalat ang kaguluhan. Merong kaguluhan sa loob ng gobyerno, kaguluhan sa pagitan ng mga naghaharing partido, at kaguluhan sa mga kalye. Ang mga ito’y kailangan ng inyong agarang aksyon. Pero patuloy ninyong binabalewala ang problemang ito.

****Sa ilang pagkakataon, iminungkahi ko na magdaos ng National Security Council at ng Council of State upang pag-usapan at, kung maaari, magkaroon ng iisang pananaw sa mga mahahalagang isyu na kinakaharap ng bansa. Paulit-ulit ninyong binabalewala ang lahat ng mga suhestiyong ito, na iginiit niyo na ang mga ito ay kabilang sa inyong eksklusibong ‘kapangyarihan’ bilang Pangulo, at na kayo lang ang magdedesisyon tungkol sa mga bagay na iyan. Pinipilit ninyong hawakan sa mga palad niyo ang lahat ng inyong mapagpipiliang desisyon para patuloy na mabuhay ang ating bayan, pero ayaw ninyong gamitin ang mga kinakailangang patakaran at programa na nagdedetalye sa inyong pinagpipiliang desisyon.

****Sa kabila ng limitado kong pakikipag-usap sa inyo, na lalo pang naging limitado pagkatapos kong iwan ang Gabinete, sinubukan kong ituon ang inyong atensyon sa pangangailangan para sa isang malinaw na plataporma ng gobyerno. Ang ganitong programa ay ibinigay na sa inyo ng UNIDO (United Nationalists Democratic Organizations) sa simula pa lang, nang pinangalanan kayo bilang kandidato sa pagka-Pangulo. Pero dahil sa inyong pagbalewala sa lahat ng nakaugalian sa pulitika, talagang hindi ninyo pinansin ang plataporma ng partido, ayaw ninyong alamin ang inyong obligasyon sa partido na sinuportahan ang inyong hangaring makuha ang puwesto, at hinayaan ninyo ang lahat ng hayag o mapanlinlang na pag-atake laban sa partido.

****Kung nanahimik ako hanggang ngayon sa kabila ng inyong desisyon na balewalain ako, at sa halip ay nakinig kayo sa payo ng mga taong may pulitikal, pang-ekonomiya, at panlipunang interes gaya ng sa inyo, ito ay dahil sa aking tungkulin para sa bagong gobyernong ito na nagsimula noon pa man. Ako mismo, kahit tinawag na bilang Pangulo sa Pambansang Kombensyon ng Unido noong Hunyo 1985, ay naghain sa inyo, hindi ng isang milyong pirma sa isang petisyon, kundi ng isang matibay at subok nang sistema sa pulitika na siguradong magbibigay sa inyo ng tagumpay at pagkakataong tuparin ang pag-asa at pangarap ng ating mga naghihirap na kababayan.

****Habang tinatanggap ko ang aking bahagi ng pananagutang moral dahil tinulungan kong iluklok sa kapangyarihan ang inyong administrasyon, ang gayong pananagutan ay dapat tumbasan ng totoong oportunidad para makilahok ako sa pagbuo ng mga desisyon. Halos walang ganyang oportunidad.

****Masakit para sa akin na isulat ang liham na ito sa pinakamamahal na balo ng aking kababata, na si Ninoy Aquino. Pero dapat mabunyag ang katotohanan at hindi ko maiwasang isulat ang liham na ito sa isang babae na nagkataong Pangulo ng Pilipinas at na dahil dito, ay hindi dapat takasan ang resulta ng kanyang grabeng maling palakad sa ating Republika.

****Paulit-ulit man ito, hayaan ninyong tapusin ang sulat na ito sa importanteng paalala:

****DAPAT UNAHIN ANG ATING BANSA AT WALANG MATINDING SAKRIPISYO PARA DIYAN!

****Ang responsibilidad para gumawa ng mahalagang hakbang para mabawasan ang paghihirap ng bayan ay nasa inyong mga kamay lamang, at hindi ko hinahangad na agawin iyan sa inyo. Pero kung pakiramdam ninyo, sa konsensya ninyo, na kailangan ninyong gawin ang pinakamatinding sakripisyo sa pamamagitan ng pagbaba sa puwesto at pagtawag ng agarang eleksyon para makapili ang ating bayan ng isa pang lider sa kritikal na panahon ngayon, gusto kong malaman ninyo na nakahanda akong gawin din ang ganitong sakripisyo.

****Pero kung mananatili kayo sa puwesto at patuloy kayo sa maling pamamalakad sa bansang ito, wala na akong magagawa kundi ang kumalas sa inyong gobyerno. Makakapaglingkod ako nang mas mabuti sa ating bayan sa pamamagitan ng malayang pamamahayag ng interes ng bayan, at gagawin ko ito lagi alang-alang sa katotohanan, kalayaan, at demokrasya.

Lubos na gumagalang,

Salvador H. Laurel

Kung ginamit sana ng Pilipinas ang Sistemang Parliamentaryo, hindi magiging ganitong katindi ang problema. Sa totoo lang, nang nanumpa sina Cory Aquino bilang Pangulo at si Doy Laurel bilang Pangalawang Pangulo, may bisa pa rin ang Konstitusyon ng 1973. Sa panahong iyon, opisyal na nabago ang sistema ng Pilipinas sa paghalu-halo ng Konstitusyon ng 1973, ng serye ng mga pagbabago sa Konstitusyon matapos lagdaan ito, at isa pang pagbabago noong 1981 upang maging Sistemang Mala-Presidensyal.

Sa ganitong sistema, dapat sana’y magiging seremonyal na Pinuno ng Estado lamang si Cory Aquino, na inamin ang kanyang kalagayan bilang isang maybahay na walang alam sa pulitika at sa pagpapatakbo ng bansa, pero may moral na awtoridad na ipinagkaloob sa kanya ng yumaong asawa na si Ninoy Aquino. Samantala, sa ganitong sistema, si Doy Laurel, na pinangalanan ni Aquino bilang kanyang Punong Ministro, ay dapat sana’y gumanap ng mas aktibo at mas mabigat na papel bilang masigasig na Pinuno ng Gobyerno. Sa Sistemang Mala-Presidensyal, puwedeng patakbuhin ng Pinuno ng Estado ang bansa bilang Sistemang Parliamentaryo sakaling gusto niyang ibigay ang kapangyarihang magdesisyon sa Punong Ministro. Iyan ang nangyari noon kay Dmitry Medvedev bilang Pangulo ng Russia, at ang kanyang guro na si Vladimir Putin (na pinagbawalang tumakbo bilang Pangulo noong 2008 dahil nakadalawang termino na siya bilang Pangulo) ay nagsilbi bilang Punong Ministro.

(Maiba muna tayo: Sa lahat ng pagkakataon, ang kahulugan ng Monarkiyang Parliamento, gaya ng Britanya at ng iba pang modernong parliamento na may hari, ay umiikot sa pagiging “monarkiyang di-lubos ang kapangyarihan, kung saan ibinibigay nila sa parliamentong binoto ng taumbayan ang lahat ng aktibong pakikilahok sa gobyerno, habang ang mga hari at reyna ay nagmamasid na lang at nagbibigay ng moral na gabay sa mga lider sa parliamento at nagsisilbing sandigan ng respeto at suporta na ibinibigay ng taumbayan sa kanila.”)

Pero ang masama nito, hindi nagtagal ang pagiging Punong Ministro ni Doy Laurel. Isang buwan matapos siyang hirangin ni Cory bilang Punong Ministro, binuwag niya ang naturang posisyon. At noong 1987, opisyal na ginamit ng Pilipinas ang purong Sistemang Presidensyal.

Kung kaya mong maalala ang tambalang Cory-Doy at ang mga detalye sa likod nito, may dahilan kung bakit tumakbo si Cory bilang Pangulo kasama si Doy, isang lider… na magaling at may karanasan, bilang Pangalawang Pangulo. Si Cory ang hahatak ng boto at magsisilbi bilang cheerleader, habang si Doy naman ay magsisilbing “utak” na siyang magpaplano at magsasaayos ng mga bagay-bagay. Ito ang pag-iisip ng mga ordinaryong botante noon. Pero hindi ganito ang nangyari. Na-out of place si Doy – hindi ni Cory mismo, kundi ng mga tao na nasa likod ng Pangulo.

Hindi ba’t nakakatakot ang pangyayaring ito, tulad ng nangyari sa eleksyon noong 2010 kung saan tumakbo si Noynoy bilang Pangulo pagkatapos isakripisyo ni Mar Roxas ang pagtakbo bilang Pangulo – kahit una siyang pinili ng Partido Liberal bilang Pangulo – upang tumakbo bilang Pangalawang Pangulo? Ang problema, sa halip na maging kaparis ni Mar si Vice President Doy Laurel, hindi nakuha ni Mar ang posisyon ng Bise Presidente: Itinakwil ng sariling oligarkiyang grupo ni Noynoy (ang Samar Faction) si Mar Roxas at isinulong ang tambalang Noynoy-Binay (o “Noy-Bi”).

At kung ano ang gusto ng oligarkiyang grupo, iyon ang nakukuha nila.

Natuto na sila sa nangyari kay Cory noon. Sa halip na pumili ng mautak na Pangalawang Pangulo na may kakayahan (tulad ni Doy) na balang araw ay magiging banta pa sa Pangulo, iba ang pinili nila – si Binay – na sinanay upang magkunwari na kabilang sa “Oposisyon.” Naalala ba ninyo ang “unity talks” sa pagitan nina Noynoy at Erap? Iyan ang ibig sabihin ng tambalang “Noy-Bi.” Ngayon, aktibo si Conrado de Quiros sa pagpapasama sa imahe ni Mar Roxas at ginagawa siyang batuhan ng sisi. Kawawang Mar, mukhang nagagampanan niya nang maayos ang kanyang papel, sa halip na dumistansya (kay Aquino) at gawin nang maayos ang kanyang tungkulin bilang Kalihim ng DILG. Lagi siyang nagsusuot ng dilaw at sinusunod ang script ni Noynoy (o ng mga handler ni Noynoy) hanggang sa pinakamaliit na detalye. Halatang paulit-ulit ang maling katuwiran ni Mar na “dapat unang rumesponde ang mga LGU.”…

Sabagay, kasalanan din nila iyan. Sumapi si Mar sa mga dilawan at desperado siyang patunayan ang kanyang katapatan sa kanila na para bang ginagawa niya ang anumang sasabihin sa kanya ni Noy (o ng mga handler ni Noy) dahil mukha talagang desperado si Mar na makuha ang suporta ni Noynoy para sa kanyang kandidatura bilang Pangulo sa 2016.

Ang pagiging masigasig ni Mar na sundin ang script ng mga Dilawan ay nagbunga ng samu’t saring sablay para sa kanya, hindi pa kasama dito ang pagkaka-record sa video na sinasabi sa mga Taclobanon, “Bahala na kayo sa buhay niyo.” Sa hangaring gampanan ang papel bilang Batman at Robin, kaagad rumesponde sina Noynoy Aquino at Mar Roxas sa insidente na wala namang epekto sa buong bansa, nang sumalakay ang “Martilyo Gang” sa isang tindahan ng alahas sa SM North EDSA gamit lang ang martilyo na binili nila sa loob mismo ng mall. Iyan ay isang bagay na kayang gampanan ng mga lokal na pulis, at ito’y walang matinding epekto sa seguridad ng bansa, pero kaagad din namang nakialam sina Noynoy at Mar. Bakit ang bilis ng pagtugon nila sa ganitong insidente na wala namang matinding epekto sa pambansang seguridad, pero ang bagal naman sa Bagyong Yolanda, at halos walang tugon sa pagdukot sa isang bus noong Agosto 23, 2010 kung saan nauwi sa pagkamatay ng maraming turistang taga-Hong Kong dahil sa kawalan ng aksyon ng gobyerno?

Ang mas malala pa, si Mar ay gumawa ng isa pang nakakabaliw na panukala: Ipagbawal ang pagbebenta ng martilyo at crowbar sa loob ng mall.

Ito ay tungkol sa reaksyong balat-sibuyas (knee-jerk reaction) at ang pagiging inutil sa pagresolba sa pinakaugat ng problema. Sa pananaw ng isa, masasabi niya na inutil si Mar. Para sa iba, napilitan si Mar Roxas na “sundin ang yapak ni Noynoy” kung gusto niyang manatili ang tiwala ni Noynoy upang makuha ang kanyang basbas para sa eleksyon sa 2016.

Kita mo na, walang tiwala ang kampo ni Noynoy kay Mar Roxas. Ang tingin nila kay Mar Roxas ay isang oportunista na nakikipag-alyansa sa mga popular na lider at saka iiwanan sila sa unang senyales ng problema. Maaaring ito ang totoong dahilan kung bakit pinili ng kampo na malapit kay Noynoy – na madalas ay tawaging “Samar Faction” – si Binay bilang lihim na katambal ni Noynoy at sinuportahan nila ang pagtakbo ni Binay bilang Bise Presidente sa halip na si Mar. Naramdaman nila na hindi maaasahan si Mar, at kapag nanalo si Mar bilang Bise Presidente ay may paraan siya para patalsikin si Noynoy upang siya naman ay umupo bilang Pangulo.

Balikan natin ang kasaysayan ng alyansa ni Mar: Nakipag-alyansa si Mar kay Erap noong 1998 sa ilalim ng koalisyong LAMMP. Noong taong 2000, hinirang siya ni Erap na maging Kalihim ng DTI. Pero sa unti-unting paghina ng popularidad ni Erap dahil sa Jueteng-Gate, nagbitiw si Mar at iniwan si Erap sa ere.

Nang maging Pangulo si GMA dahil sa pagpapatalsik kay Erap, nanumpa siya ng katapatan kay GMA at bumalik sa pagiging Kalihim ng DTI. Hindi nagtagal, tumakbo si Mar Roxas bilang Senador at nanalo.

Pero nang bumuo si Franklin Drilon (na boss ni Mar Roxas) ng kanyang sariling grupo na nasa Gabinete ni GMA (ang “Hyatt 10”) upang ipahayag ang kawalan ng suporta sa administrasyon, nakisali si Mar Roxas sa kanila. Naging balimbing si Roxas… at mukhang walang totoong katapatan sa kahit sino maliban sa kanyang sariling ambisyon sa pulitika.

Iyan ang dahilan kung bakit iniwan ng kampo na malapit kay Noynoy (o ang “Samar Faction”) si Mar Roxas at inendorso si Jejomar Binay bilang VP. At iyan ang dahilan kung bakit desperado si Mar na patunayan ang katapatan kay Noynoy. Kung may ipapasabi si Noynoy na anumang katawa-tawa, susunod si Mar.

Sa bandang huli, mukhang si Mar ang isa sa mga pinakapalpak na technocrat na nasaksihan ng Pilipinas, salamat sa lahat ng sablay na resulta ng pagsunod niya sa anumang sasabihin sa kanya ni Noynoy, kahit sa pinakamaliit na detalye. Kahit na ibinigay ni Noynoy ang kanyang “opisyal” na basbas para sa eleksyon sa 2016, sobrang napinsala ang reputasyon ni Mar kaya siya natalo.

Basahin muli ang sulat ng dating VP Salvador “Doy” Laurel kay Pangulong Cory Aquino at tingnan ang pagkakahalintulad ng unang Aquino at pangalawang Aquino bilang Pangulo. Salamat sa kapalpakan ni Noynoy Aquino, dahil ang alaala ng kanyang pinakamamahal na magulang na sina Ninoy at Cory ay tuluyan nang nadungisan at maraming Pilipino ang nadismaya sa kanilang “pamana”.

Kung hindi sana tumakbo si Noynoy bilang Pangulo dahil sa pagkamatay ng kanyang ina at pagbuhos ng suporta sa kanya, napangalagaan sana ang reputasyon ni Ninoy at ni Cory at patuloy silang maaalala bilang mga bayani at bilang mga banal.

Pero hindi na ngayon.

Para malaman ang tungkol sa Federalismo at iba pa, bisitahin ang https://correctphilippines.org.

Ang site na ito ay walang kaugnayan sa CoRRECT Movement, bagkus ang layon nito ay iparating sa maraming Pilipino ang kahalagahan ng pagbabago sa sistema ng ating gobyerno sa wikang Filipino.

Gusto Din Ni Rizal Ang Federalismo, Pero Iba Ang Gusto Ni Bonifacio

January 20, 2018January 20, 2018 | Federal Ph

Ni: Erwin S. Fernandez para sa CoRRECT Movement website

Abung na Panagbasay Pangasinan

(Bahay ng Pag-aaral sa Pangasinan)

Kahit na nagkakasundo sina Jose Rizal at Andres Bonifacio sa ilang bagay sa pulitika, nagkakaiba sila pagdating sa kanilang pananaw sa bansang Pilipinas at sa gobyerno. Sa kanyang sanaysay na “Ang Pilipinas Sa Loob ng Isandaang Taon,” hinulaan ni Rizal na ang Pilipinas ay “malamang na ideklara ang kanilang sarili bilang isang federal na republika.” Paano, at bakit iyon ang hula ni Rizal, kung hindi naman nagkatotoo? Aalamin ko ang pinagmulan ng pag-iisip niyang iyan sa konteksto ng kanyang buhay at ng kanyang mga akda. Sa kabilang banda, hangad ni Bonifacio ang isang “Haring Bayang Katagalugan.” Muli, saan nanggaling ang kanyang pag-iisip ng isang unitaryong republikang Tagalog, na inagaw ng mga ilustradong makabayan na pinamunuan ni Aguinaldo at binago bilang “Republica Filipina?”

Kahit hindi nagkatotoo ang hula ni Rizal, ang ideya ng isang federal na republika ay binuhay sa pamamagitan ng isang teksto (draft) na sinulat ng grupo ng mga sikat na Pilipino at inihain sa unang Pilipinong komisyon, na aking susuriin. Panghuli, sasabihin ko ang epekto ng nakaligtaan, pero mahalaga, na pagkakaiba nina Rizal at Bonifacio na isusulat sa kasaysayan ng Pilipinas at sa patuloy na paghahanap ng alternatibong sistema na isasama – sa halip na tatanggalin – ang mga nasa laylayan, na iginagalang ang pagkakaiba-iba ng bansa, at binibigyang-kapangyarihan ang taumbayan sa kanilang mga komunidad.

Kung pag-aawayin natin sina Rizal at Bonifacio, magdudulot lang ito ng batikos mula sa mga Rizalista at sa mga Bonifacista. Pero hindi maiiwasan ng sinuman ang ganitong sitwasyon, dahil unti-unti nang nagkakaroon ng kamalayan sa mga batang henerasyon kung paanong ang kasalukuyang sistema sa pulitika ay nakakasama, sa halip na makatulong, sa pag-unlad ng mga kanayunan matapos ang higit isandaang taon ng eksperimento sa sistemang sentralisado-unitaryo.

Dahil sina Rizal at Bonifacio ay mga pambansang bayani na nagsilbing ama sa bansang Pilipinas, nararapat lamang na imbestigahan ang uri ng sistema sa pulitika na naiisip nila para sa bansa kung sakaling mahiwalay sa Espanya. Simulan natin kay Rizal.

Rizal at ang kanyang Federal na Republika ng Pilipinas

Hinulaan ni Rizal na pagkatapos ng isandaang taon, magiging federal na republika na ang Pilipinas. Hindi natupad ang kanyang hula. Saan nanggaling ang kanyang hula? Ang mapagmasid na sanaysay ni Rizal, “Ang Pilipinas Sa Loob ng Isandaang Taon,” ay napasama sa La Solidaridad mula Hunyo 15, 1889 hanggang Pebrero 1, 1890. Sa panahong iyon, si Rizal ay nasa Museo ng Britanya sa London para isulat ang naunawaan niya sa mga akda ni Morga. Pitong taon na ang nakalipas matapos siyang makipagkita sa mga pinakamatatalino doon (noong 1882). Isa sa kanila, si Francesc Pi y Margall, ay nagsilbing mabuting kaibigan ni Rizal noong estudyante pa siya. (Schumacher 1997, 56n)

Nang makatagpo ni Rizal si Pi noong 1882 (Aseniero 2013, 20), nagretiro sa pulitika ang limampu’t walong taong pulitiko galing sa Catalonya. Mula 1854 ay nakilahok siya sa pulitika ng Espanya, at minsan na siyang nagsilbi bilang Pangulo ng Unang Republika ng Espanya noong 1873. Sa kanyang pagreretiro, bumalik siya sa pagsusulat ng kanyang mga karanasan sa naturang Republika sa Ang Republika noong 1873 (1874), sa kanyang konsepto ng isang bansa sa Ang Mga Nasyonalidad (1876), ang ilang pinagkaabalahan niya sa panitikan sa akdang Hiyas ng Panitikan (1876) at sa kasaysayan ng Amerika sa Pangkalahatang Kasaysayan ng Amerika (1878).

Dalawang taon bago makatagpo si Rizal, kinolekta ni Pi ang kanyang samu’t saring mga sanaysay at talumpati sa Ang Federasyon (1880) kasama na ang kanyang paunang salita noong 1868 sa kanyang salin sa wikang Espanyol ng Prinsipyo ng Federasyon ni Proudhon at sa kanyang talumpati noong 1869 upang depensahan ang federal na republika sa Kongreso. Noong 1883, malaki ang ginampanan niyang papel sa Republika ng Kongreso sa Zaragosa kung saan prinisinta ang konstitusyon ng federal na republika para sa Espanya.

Makalipas ang isang taon, inilimbag niya ang kanyang Ang Laban Para Sa Aming Araw at ang kanyang akda na Pagmamasid Hinggil sa Pagkatao ni Don Juan Tenorio. Ang unang akda ay nireview ni Rizal noong 1890 sa La Solidaridad. Makalipas ang ilang taon sa Dapitan, babanggit si Rizal ng kanyang pulong kasama si Pi, na ipinaalam sa kanya kung ano ang nangyayari sa Pilipinas noon (Retana 1907, 274). Hindi malayo na bago ni-review ni Rizal ang akda ni Pi na Ang Laban, nabasa na ni Rizal ang mga naunang akda ni Pi, kasama na ang akda na Ang Federasyon at ang Prinsipyo ng Federasyon ni Proudhon o malamang ay kinausap si Pi tungkol sa mga bagay na iyan.

Anong pilosopiya ni Pi sa pulitika na nagpa-antig kay Rizal? Ayaw ni Pi sa konstitusyonal na monarkiya, at ipinaglaban niya ang paggamit sa republikang federal na anyo ng gobyerno. Para kay Pi, ang federalismo ay magsisiguro sa pagsasarili (autonomy) ng mga rehiyon, na ang bawat isa ay may naiibang kasaysayan, wika, at kultura di tulad sa unitaryong republika na lilikha ng sobrang sentralisadong sistema mula sa Madrid papunta sa mga kanayunan. Ang federalismo ay pinakamagandang alternatibo para sa Espanya sa panahong iyon dahil hinaharap ng inang bayan ang samu’t saring hamon sa pagsasarili ng mga rehiyon (gaya ng Basque at Galicia), sa kainutilan ng istraktura sa administrasyon, nasyonalismo sa Cuba, at pagbabago sa lipunan (Aseniero 2013, 23).

Sa teksto ng federal na Saligang Batas ng Espanya, kung saan may magagawa si Pi, ipinapalagay na maisasama ang Pilipinas bilang isa sa mga rehiyong kabilang sa federasyon ng Espanya. Pero alam ni Rizal noong 1889 na imposible itong mangyari. Ang pananaw niya sa Federal na Republika ng Pilipinas ay binubuo ng mga nagsasariling rehiyon mula Batanes hanggang Tawi-tawi na mayroong isang federal na republika.

Bonifacio at ang kanyang Haring Bayang Katagalugan

Subalit may ibang plano sa pulitika si Bonifacio. Habang hindi itinatakwil ni Rizal ang pangalang Pilipinas, bumuo si Bonifacio ng bagong pangalan, na kung tawagin ay Katagalugan at tinawag ang lahat ng nasasakupan nito bilang mga Tagalog. Ipinaliwanag ng Kartilya ng Katipunan ang layunin nito at ang pagbuo sa pambansang pagkakilanlan base sa Tagalog: “Ang layuning pinagsisikapan ng katipunang ito ay lubos at dakila at mahalaga: Papag-isahin ang kalooban at isip ng mga Tagalog sa pamamagitan ng isang matibay na panunumpa, upang sa pagkakaisang ito’y magkaroon ng lakas na wasakin ang makapal na tabing na nakakabulag sa kaisipan at matuklasan ang tunay na landas ng Katuwiran at Kaliwanagan. Sa salitang Tagalog, ang kahulugan nito’y ang lahat ng katutubo sa Sangkapuluang ito; samakatuwid, Bisaya man, Iloko man, Kapangpangan man, at iba pa, ay Tagalog din.”

Mula Agosto 24, 1896 hanggang sa unang tatlong buwan ng 1897 bago sumapit ang pulong sa Tejeros, itinatag ang rebolusyonaryong gobyerno na pinamunuan ni Andres Bonifacio, ang Pangulo ng Haring Bayang Katagalugan (Guerrero, Encarnacion, and Villegas, 1996). Ano ang meron sa gobyernong ito? Ang kapangyarihan ay nasa Pangulo na pinapayuhan ng isang Konseho ng Estado na binubuo ng mga kalihim ng digmaan, estado, interyor, katarungan, at pananalapi, na malamang ay hinahalal mula sa Kataas-taasang Sanggunian, na siyang may direktang pamamahala sa Sangguniang Bayan at sa Sangguniang Barangay. Mula sa mga sangguniang bayan, dapat silang makapili ng isang kinatawan sa Kataas-taasang Kapulungan o sa Kongreso, na nangyari noong Agosto 1896 sa Caloocan. Ito ay anyong republika at unitaryo gaya ng kinumpirma ng magasin na Ang Paglalarawan ng Amerikano at Espanyol at tinawag si Bonifacio bilang “Pangulo ng Republikang Tagalog.”

Mahuhulaan lang natin kung paano at saan kinuha ni Bonifacio ang kanyang ideya ng isang unitaryong republika na alam natin ngayon. Maraming binabasang libro si Bonifacio, tulad ng kodigo sibil at kodigo penal ng Espanya, mga sulatin sa pandaigdigang batas, ang Rebolusyong Pranses ni Carlyle, Buhay ng mga Pangulo ng Estados Unidos, mga akda ni Rizal, ang Hudyong Palaboy ni Eugene Sue, at Ang Mga Pobre ng mag-amang Dumas (Agoncillo, 1996). Ginaya ba ni Bonifacio ang kanyang gobyerno sa Unang Republika ng Pransya? Natutunan ba niya ito sa kanyang mga nabasa sa pandaigdigang batas? Tumulong ba si Emilio Jacinto, isang paralegal na estudyante, sa pagbuo ng konsepto ng Haring Bayang Katagalugan?

Ang teksto ng konstitusyong federal noong 1899/1900

Sila’y tinawag lamang bilang “mga sikat na Pilipino” na bumuo ng komite na ang namumuno ay sinasabing may simpatiya kay Emilio Aguinaldo. Ito ang panahon na naglalaban ang mga Pilipino at Amerikano, at ang Unang Komisyon sa Pilipinas na pinamunuan ni Jacob Gould Schurman ay pumunta sa bansa upang malaman ang kalagayan ng Pilipinas, itaguyod ang awtoridad ng Amerika, at magtatag ng gobyernong sibil. Ang teksto ng saligang batas ay ibinigay sa naturang komisyon.

Sa unang pamagat, Ang Pamahalaan at Nasyonalidad, inilalarawan ng unang artikulo ang gobyerno ng Pilipinas bilang “republika, federal, representatibo, at responsable,” na itinatakda ang teritoryo nito ayon sa Kasunduan sa Paris. Ipinapaliwanag ng ikalawang artikulo ang teritoryo ng bansa na hinahati sa labing-isang rehiyon. Sinasabi nito kung aling mga lalawigan ang kabilang sa isang rehiyon. Halimbawa, ang unang rehiyon – ang NCR – ay binubuo ng Maynila, Cavite, Rizal, at Corregidor. Sinasabi naman sa ikatlong artikulo na “Tatamasahin ng bawat rehiyon ang awtonomiya sa lehislatibo, pang-gobyerno, at administratibong aspeto, na may kapangyarihang pumili ng sariling pulitikal na konstitusyon na natatangi sa lugar na iyon, sa ilalim ng representatibo, republika, at responsableng sistema na binanggit sa Saligang Batas na ito, kung saan dito dapat manggaling ang mga prinsipyo, pahayag, at garantiya, maliban na lamang sa pagbuo ng pangkalahatang pribilehiyo na karapat-dapat sa respeto, sa alinman o sa lahat ng mga lalawigan sa rehiyon. Ito dapat ay saligang batas na natatangi sa rehiyon at magsisiguro sa pangangasiwa ng katarungan, pamamahala ng mga bayan, at edukasyong pang-elementarya higit sa lahat. Sa ilalim ng mga kondisyong iyan, sisiguraduhin ng gobyernong Federal sa bawat rehiyon ang pag-aari at pamamahala sa mga institusyon nila.”

Sinasabi nito kung sino ang mga Pilipino, at kasama dito ang katipunan ng mga karapatan. Binanggit din nito ang kapangyarihan ng gobyernong federal na pinamumunuan ng gobernador-heneral na titira sa Maynila at pipiliin ng Pangulo ng Estados Unidos, at tinatakda ang kapangyarihan ng mga rehiyon. Ang kapangyarihang gumawa ng batas ay ibinigay sa Senado at sa Kamara. Ang Senado ay binubuo ng 22 miyembro, 11 dito ay pinili at 11 naman ay binoboto sa bawat Sangguniang Panrehiyon. Ang Kamara ay binubuo ng 110 miyembro na hinati sa 11 rehiyon. Nilikha nito ang isang permanenteng komisyon kapag nagsarado ang sesyon ng Senado at Kamara. Binigyang-buhay din nito ang Korte Suprema, ang pinal na hukom pagdating sa isyu sa mga batas.

Hindi naisabatas ang Konstitusyon dahil sinasabi ng Unang Komisyon sa Pilipinas na: “Sa isang bansa na iba-iba ang populasyon at kondisyon ng lipunan, mukhang tama…kahit sa teorya lamang na igrupo sila sa iba’t ibang pangkat, anuman ang hangganan ng kanilang lalawigan at distrito, ang mga tribo na nakatira sa kapuluan – ang mga Bisaya, mga Tagalog, mga Bikolano, mga Ilokano, at iba pa – at hayaang pamahalaan nila ang kanilang lokal na pangangailangan; pero iba ang usapan kapag binuo ang mga bagong rehiyon upang maging mga nagsasariling estado, na ibinibigay ang ibang tungkulin nila sa gobyerno ng buong kapuluang Pilipinas, gaya ng totoong ginawa ng mga nagsulat ng nabanggit na Konstitusyon. Ayaw ng komisyon na ibahin ang gayong organisasyon ng mga estado sa Pilipinas; ito ay kinopya lamang sa konstitusyon ng iba’t ibang mga bansa kung saan ang kanilang mga kondisyon ay ibang-iba sa kondisyon sa Pilipinas.” (Ulat ng Komisyon sa Pilipinas, 1900, 89) Siyempre pa, hindi kaya ng mga kolonyal na Amerikanong opisyal na ibigay ang ilan sa mga kapangyarihan ng kolonyal na gobyerno sa mga nagsasariling rehiyon kahit malalaman nila na ang mga Pilipinong Muslim sa timog ay may ibang sistema ng gobyerno at kultura na puwedeng isailalim sa sistemang federal.

Konklusyon

Sinusubukan ng naturang teksto na ipinasa sa Komisyon ng Pilipinas na ipaliwanag ang pagkakaiba-iba na makikita sa kapuluan. Siguro alam ni Rizal ang bagay na ito. Ito ay isang kapuluang bansa na hinati-hati sa mga rehiyon, na ang bawat isa ay may sariling tradisyon, gawi, at wika. Ang naturang teksto ay maaaring nagsilbing tugon sa Republikang Federal ng Kabisayaan, na kinalaban ang gobyerno ni Aguinaldo. Pero ang multo ng gobyernong unitaryong republika ni Bonifacio ay patuloy na nagpapakita sa mga sumunod na Konstitusyon: Una, sa saligang Batas ng Biak na Bato ng 1897 na sinundan ng Konstitusyon ng Malolos ng 1899, ng Konstitusyon ng 1935 hanggang sa kasalukuyang Konstitusyon ng 1987. Ito ay isang pasistang estado na pinamumunuan ng makasariling elitista na naninirahan sa loob ng Maynila, samantalang ang mga rehiyon at ang kanilang kultura ay patuloy na naghihirap. Hayaan mong kopyahin ko ang sinabi ni Pi:

“Ano ang nagbibigay ng lakas sa kapangyarihan: sentralisasyon? Dapat akong mag-desentralisa. Ibinibigay ba ito ng relihiyon sa iyo? Dapat kong wasakin iyon. Kung papipillin ako sa monarkiya o sa republika, pipiliin ko ang republika; kung papipiliin ako sa unitaryo o sa federal na anyo, pipiliin ko ang federal na anyo.”

“Ang federasyon ay isang sistema kung saan ang iba’t ibang pangkat ng tao, na hindi iwinawala ang pagsasarili (o awtonomiya) na natatangi sa kanila, ay sama-sama at napapasailalim sa isang grupo para sa iisang layunin. Itatag ang iisang bagay nang hindi sinisira ang pagkakaiba-iba.”

Oo, alam ni Rizal na federalista na mahalagang itaguyod ang pagkakaisa nang hindi sinisira ang pagkakaiba-iba, at iyon ay dapat sa pamamagitan ng isang federal na republika. Sa kabilang banda, itinanim ni Bonifacio ang binhi para sa isang Unitaryong republika – isang uri ng republika na puwede noong 1896 pero hindi na puwede sa panahong ito ngayon – dahil ang nakinabang lamang ay ang mga nasa kapitolyo dahil ito ay nagsilbing plano para kontrolin ang mga rehiyon sa labas ng kapitolyo, hindi lamang sa pagkakaroon ng bangkaroteng kultura kundi pati na rin sa paglikha ng mapang-aping kapitolyo sa kamay ng sakim na oligarkiya at mestisong elitista.

Pinagkunan

Agoncillo, Teodoro A. 1996. The revolt of the masses: The story of Bonifacio and the Katipunan. Quezon City: University of the Philippines Press.

Aseniero, George. 2013. From Cadiz to La Liga: The Spanish context of Rizal’s political thought. Asian Studies: Journal of Critical Perspectives on Asia 49 (1): 1-42.

First Philippine Commssion. 1900. Report of the Philippine Commission to the President, Vol 1. Washington: Government Printing Office.

Guerrero, Milagros C., Emmanuel N. Encarnacion and Ramon N. Villegas. 1996. Andres Bonifacio and the 1896 Revolution. Sulyap Kultura 3-12.

Pi y Margall, Francisco. 1880. La federacion. Madrid: Imprenta de Enrique Vicente.

Retana, Wenceslao O. 1907. Vida y escritos del Dr. José Rizal. Madrid: Librería General de Victoriano Suárez.

Schumacher, John N. S.J. 1997. The Propaganda Movement 1880 – 1895. Quezon City:

Ateneo de Manila University Press.

* Papel na ipinakita bilang “Magkaibang konsepto ng bansa at gobyerno: Magkaibang landas nina Rizal at Bonifacio” sa Alay at Laya Conference on Bonifacio and Mabini, noong Abril 25, 2014 sa Pamantasang Ateneo ng Maynila. Tinanggap ng may-akda ang kaunting tulong pinansiyal mula sa Pamahalaang Panlalawigan ng Pangasinan.

Para malaman ang tungkol sa Federalismo at iba pa, bisitahin ang https://correctphilippines.org.

Ang site na ito ay walang kaugnayan sa CoRRECT Movement, bagkus ang layon nito ay iparating sa maraming Pilipino ang kahalagahan ng pagbabago sa sistema ng ating gobyerno sa wikang Filipino.

How Rappler’s Anti-Federalism Stand Led To Their Shutdown

January 18, 2018 | Federal Ph

By: CoRRECT Movement General Assembly

In this article, we will discuss why the Constitution has been the root cause of Rappler’s shutdown. We will discuss also why and how will Rappler benefit from the shift to Federalism in the Philippines.

If Rappler is still not convinced that the Constitution of the Philippines must be changed, they must look at the mirror.

Rappler will benefit if they will stop playing as “victims of this administration.” Instead, they must push for Federalism.

It is obvious that they don’t want to change the system in the government, when they will also benefit from these changes.

Their anti-federalism stand can be seen from their implied permission to publish articles against federalism, while some of their writers/contributors have no deeper knowledge about this.

For example, in an article written for Rappler, it mentioned only doubts about Federalism. The title of the article is very clear, “Don’t federalize…” The writer did not give possible and long-lasting solutions to weakness she noticed about federalism. Instead, she urged the youth to organize groups that will oppose political dynasties.

Wrong solution

This solution, even if this is possible, will not last long, and this is the reality they must face. Aside from being very costly in convincing the youth to organize, the solution will not promise that the political dynasties will be reduced.

The writer did not think that other reforms are needed to make Federalism work.

Aside from Federalism, the Parliamentary System must be pushed also to impose more accountability to the officials; and also to remove 60-40 and other restrictions of foreign investments in the Constitution that led to Rappler’s fall (which requires them to be 100 percent Filipino-owned).

The writer did not think of inserting the Parliamentary System as solution to the proliferation of political dynasties. The writer did not also think that in the Parliamentary System, the Opposition will always watch to make sure that politicians will fulfill their mandate, and this will filter political dynasties through elections for parties, and not elections for candidates.

The Parliamentary System will ensure fair competition in politics by means of system of merits – of competition between platforms and mandates. This will give more chance to those who want to join politics so that they can challenge and fight the existing political dynasties.

The writer did not also think that the 60-40 and other constitutional restrictions on foreign ownership must be removed to weaken political dynasties. By removing restrictions against foreign investments, investors will come to invest in respective towns that will be helpful for our fellow countrymen to search for jobs. This will be helpful for our countrymen to just work in their provinces, instead of going to Manila. With foreign investors coming who can offer higher salaries, many will rise to poverty. Many will buy their needs and many will buy any stuff they want. And because they have enough money, they will not depend anymore to the politicians for their needs like scholarships and business grants, because citizens will now be taught to stand on their own feet.

It would be better if she will learn from Ed Araral, an expert on Federalism. In his article in the Manila Times, he explained what must be done to provide solutions to frequent fears on Federalism. Many of his solutions offered are realistic, less costly, and long-lasting.

What’s the problem?

In Rappler’s case, as a mass media outlet, their equity must be owned by all Filipinos. In other words, foreigners must not have even a smallest portion of that equity.

In a decision from the Securities and Exchange Commission, it told that Rappler had lied by saying that their equity is being owned by Filipinos, while they had actually allowed foreign investors to come. They had even allowed Omidyar Network Fund LLC “to have control on ‘corporate matters’ of Rappler based on its own submissions to the SEC,” said NPC president Paul M. Gutierrez.

“Where mass media is concerned, no (foreign) control whatsoever may be granted. 100 percent Filipino control means zero (“0”) foreign control. ‘Control’ is any influence over corporate policy, and not limited to ownership of stock.”

“As the SEC noted, Rappler breached this constitutional limit when it allowed Omidyar to exercise control over its corporate affairs as provided for in their internal agreement, in exchange for a fund infusion of US$ 1 million (or more than 50 million pesos),” Gutierrez noted.

This does not include their pretentious claims that they belong to the real estate industry, while they actually entered the media business. This means that they had exceeded the limits given to them by the law.

That is clearly a violation of the law, especially in the Constitution. When SEC discovered this, they had revoked the certificate of registration given to Rappler.

Rappler is being shut down, thanks to STUPID and LOUSY provision in the 1987 Constitution, which states the following with regards to media industry:

The ownership and management of mass media shall be limited to citizens of the Philippines, or to corporations, cooperatives or associations, wholly-owned and managed by such citizens. (Section 11, Article XVI)

The Congress shall, upon recommendation of the economic and planning agency, when the national interest dictates, reserve to citizens of the Philippines or to corporations or associations at least sixty per centum of whose capital is owned by such citizens, or such higher percentage as Congress may prescribe, certain areas of investments. xxx

The State shall regulate and exercise authority over foreign investments within its national jurisdiction and in accordance with its national goals and priorities. (Section 10, Article XII)

It does not matter if this is due to politics or not. Because SEC has been given powers to ensure that corporations are following the law.

Alibis

Despite the limitations imposed by the Constitution, many still strive to escape these kind of restrictions. For example, it was reported that the Salim family had allegedly used dummies like Manny Pangilinan to have control over his company like telecommunications and television.

It is not surprising that many foreign investors are still avoiding the Philippines. Aside from the 60-40 itself embedded in the Constitution, and 100-0 in the media sector, there is a trend of using Filipino dummies if foreign investors want to escape constitutional restrictions. Of course, they don’t want to be involved in use of dummies for they will be sued and their reputation will be damaged.

To prevent use of dummies and other constitutional violations, the Constitution itself must be changed.

CoRRECT the Fake News

Rappler’s words were right. There must be a space for diversity of voices and ideas.

But what’s the price that they must pay?

It is important for Rappler to tell the truth when making news, especially on Federalism and how it works. If they spread lies, they will sink further on the quicksand of 60-40, 100-0, and other restrictions on foreign investments.

If they insist on their reasoning that Federalism must not be implemented in our country, majority will not support the change of system in the government. If this happens, the 60-40 and 100-0 feared by investors will not be removed. Of course, because 60-40, 100-0, and other restrictions on foreign investments has not yet been removed, the SEC will still see if companies are following these kinds of restrictions. Rappler will be involved here like what happened to them today.

Rappler will benefit

If Rappler will push for removal of 60-40, 100-0, and other restrictions on foreign investments, it will surely benefit, together with other companies, once 60-40 and 100-0 are removed from the Constitution.

If Rappler will push for removal of 60-40, 100-0, and other restrictions on foreign investments, their wish for a free and fearless journalism will come true. With arrival of foreign media outlets wanting to invest in our country, there will be a free flow of information that will be helpful for growth and development of media in the Philippines. This helps every Filipino to have smart and critical decisions.

If Rappler will push for removal of 60-40, 100-0, and other restrictions on foreign investments, Rappler and other media institutions that wanted to invest here will give many jobs for Filipinos. Many opportunities will wait for those who are in the mass communication sector like editors, proofreaders, reports, researchers, writers, boom mike, cameramen, and others. They will help especially for those persons who are finding decent jobs.

It’s not yet too late

The stupid 100-0 provision (in media industry) is a sword of Damocles, hanging above Maria Ressa’s head. Anytime the sword can fall directly to her head. Anytime the sword can kill, like what happened to them today.

According to the Presidential Spokesperson Harry Roque, there are legal actions Rappler can take to prove that they are following the Constitution. But there will be problems if Rappler choose this kind of action. It will be costlier and it will be more difficult for Rappler if they will consume their effort, time, and energy in settling these through legal processes.

Aside from this, it will be costlier and more difficult for Rappler to do legal steps because the courts, especially the Supreme Court, look at the case based on their merits. Any decisions they make are based also on the law. From this point, they will lose the case because the 100-0 (for media) has more weight than the freedom of expression.

Now, is there an easier way than this?

There is an easier way.

It would be better if Rappler will push for Federalism, which as of this moment is being discussed and deliberated in Congress. It would be easy for Rappler to push for Federalism instead of filing a case in Court of Appeals or in the Supreme Court. What they will need is research skills and capability to speak. There are also many thesis and other academic journals that prove that this is the most beautiful system of government, and that this system is fit for our country.

It is not too late yet for Rappler. They can rise again. What they need is to support Federalism.

To know more about Federalism, 100-0 and others, visit https://correctphilippines.org.

This site is not related to the CoRRECT Movement, instead, its aim is to reach out to many Filipinos on importance of system change in the government through different Philippine languages.

Dahil Ayaw Sa Federalismo, Nagsara Ang Rappler

January 17, 2018January 18, 2018 | Federal Ph

Ng: CoRRECT Movement General Assembly

Sa artikulong ito, ating tatalakayin kung bakit ang Konstitusyon ang siyang pinakadahilan kung bakit nagsara ang Rappler. Sasabihin din natin kung bakit at paano makikinabang ang Rappler kapag naipatupad na ang Federalismo sa ating bayan.

Kung hindi kumbinsido ang Rappler na kailangang baguhin ang Konstitusyon sa Pilipinas, kailangan nilang tumingin sa salamin.

Makikinabang sana ang Rappler kung ititigil na nila ang kanilang pagkukunwari bilang mga “biktima ng administrasyong ito.” Sa halip, dapat isulong na lang nito ang Federalismo.

Halata sa kanila na ayaw nila sa pagbabago sa sistema ng gobyerno, gayong sila din naman ang makikinabang sa mga naturang pagbabago.

Makikita ang kanilang hindi pagsang-ayon sa Federalismo, sa pamamagitan ng pagpahintulot sa mga sulatin laban dito, gayong ang ilan sa mga manunulat nito ay walang lubos na kaalaman tungkol dito.

Halimbawa, sa isang artikulo na isinulat para sa Rappler, binanggit lamang nito ang mga pagdududa tungkol sa federalismo. Malinaw ang pamagat ng kanilang artikulo, “Don’t federalize…” Walang ibinigay ang manunulat ng posible at pangmatagalang solusyon sa mga kahinaang nakita niya sa federalismo. Sa halip, hinimok niya ang mga kabataan na mag-organisa ng mga samahan na kakalaban sa mga pulitikal na dinastiya.

Maling solusyon

Ang ganitong solusyon, kahit posibleng gawin, ay hindi pangmatagalan sa totoo lamang. Bukod sa magastos ang paghimok sa mga kabataan na gawin ito, hindi nito maipapangako na malilimitahan ang politikal na dinastiya.

Hindi naisip ng manunulat na kailangan ng iba pang reporma upang gumana ang Federalismo.

Bukod sa Federalismo, isinusulong din na magkaroon ng Sistemang Parliamentaryo upang magkaroon ng higit na pananagutan ang mga opisyal; pati na rin ang pagtatanggal sa 60-40 at iba pang paghihigpit sa dayuhang puhunan na nasa Konstitusyon na nagiging dahilan ng pagsasara ng Rappler (na dapat ay 100 porsiyentong pag-aari ng mga Pilipino).

Hindi naisip ng manunulat na isingit ang Sistemang Parliamentaryo bilang solusyon sa paglipana ng political dynasties. Hindi rin naisip ng manunulat na sa Sistemang Parliamentaryo, may nakabantay na Oposisyon na sisiguro na matutupad ng mga pulitiko ang kanilang mandato, at sasala sa mga political dynasties sa pamamagitan ng eleksyon ng mga partido at hindi eleksyon ng mga kandidato.

Sa Sistemang Parliamentaryo, gagawin nitong patas ang labanan sa pulitika sa pamamagitan ng sistema ng pagalingan ng plataporma at trabaho. Mabibigyan pa nito ng pagkakataon ang mga gustong sumali sa pulitika na hamunin at kalabanin ang mga naghaharing political dynasties.

Hindi rin naisip ng manunulat na kailangang tanggalin ang 60-40 at iba pang restriksyon sa dayuhang puhunan, upang pahinain ang kapangyarihan ng mga political dynasties. Sa pagtanggal ng paghihigpit sa foreign investors, darating ang mga investors na mamumuhunan sa kani-kanilang bayan na makakatulong sa mga kababayan na makahanap ng trabaho. Makakatulong sana ito upang doon na magtrabaho ang ating mga kababayan sa kanilang mga probinsya, sa halip na lumuwas pa ng Maynila. Sa pagdating ng mga investors na kayang magbayad ng malaking suweldo, marami ang makakaahon sa kahirapan. Marami ang makakabili ng kanilang mga pangangailangan at ng kanilang mga abubot. At dahil meron na silang perang pambili, hindi na sila aasa pa sa mga pulitiko para sa kanilang pangangailangan tulad ng iskolarship at pangkabuhayan, dahil matuturuan na ang mga kababayan na tumayo sa sariling paa.

Mas makakabuti kung matuto siya kay Ed Araral, na eksperto sa Federalismo. Sa kanyang artikulo sa Manila Times, ipinaliwanag niya kung ano ang dapat gawin upang magkaroon ng solusyon sa madalas na pangamba sa Federalismo. Marami sa kanyang mga inihaing solusyon ay makatotohanan, mura, at pangmatagalan din.

Ano ang problema?

Sa kaso ng Rappler, bilang isang mass media outlet, dapat ang kanilang ekwiti ay pag-aari ng lahat ng mga Pilipino. Kumbaga, dapat wala ni isang bahagi diyan ang mga dayuhan.

Sa isang desisyon ng Securities and Exchange Commission, sinabi nito na nagsinungaling ang Rappler sa pagsasabing ang kanilang ekwiti ay pagmamay-ari ng lahat ng mga Pilipino, samantalang pinayagan pala nila ang pagpasok ng mga dayuhang investors. Pinayagan din nito ang Omidyar Network Fund LLC “na magkaroon ng kontrol sa Rappler base sa kanilang isinumite sa SEC,” ayon kay Paul M. Gutierrez, pangulo ng NPC.

“Tungkol sa mass media, hindi puwedeng ipagkaloob ang kontrol ng kompanya sa mga dayuhan. Ang isandaang porsiyentong pag-aari ng mga Pilipino ay nangangahulugang walang dayuhang pag-aari. Ang kontrol ay pag-impluwensiya sa mga patakaran ng kompanya, at hindi lang limitado sa pag-aari sa ekwiti ng kompanya.”

“Sa nakikita ng SEC, nilabag ng Rappler ang paghihigpit sa Saligang Batas nang pinayagan nito ang Omidyar na kontrolin ang mga bagay-bagay na may kinalaman sa kompanya gaya ng nakasulat sa kanilang kasunduan, kapalit ng dagdag na pondong aabot sa isang milyong dolyar (o mahigit sa 50 milyong piso),” ani Gutierrez.

Hindi pa kasama dito ang kanilang pagmamayabang na sila’y kabilang sa industriya ng real estate, samantalang ang kanilang totoong pinasok ay ang pamamahayag. Ibig sabihin, pinasok nila ang mga trabaho na lampas sa ibinigay sa kanila ng batas.

Iyan ay malinaw na paglabag sa batas, lalo na sa Konstitusyon. Nang madiskubre ito ng SEC, binawi na nito ang certificate of registration na ipinagkaloob sa Rappler.

Nagsara ang Rappler, at ito’y dahil sa WALANG KUWENTA at PALPAK na probisyon sa Saligang Batas ng 1987 na sinasabi ang ganito pagdating sa media:

Ang pagmamay-ari at pamamahala ng mass media ay dapat na limitado lamang sa mga mamamayan ng Pilipinas, o sa mga korporasyon, mga kooperatiba, o mga asosasyong ganap na ari at pinamamahalaan ng gayong mga mamamayan. (Seksyon 11, Artikulo XVI)

Sa tagubilin ng sangay sa ekonomiya at pagpaplano, dapat ilaan ng Kongreso sa mga mamamayan ng Pilipinas o sa mga korporasyon o mga asosasyon na ang animnapung porsyento man lamang ng puhunan ay ari ng gayong mga mamamayan, o ang mas mataas na porsyento na maaaring itakda ng Kongreso, ang ilang mga larangan ng pamumuhunan kailan man at ganito ang iniaatas ng pambansang kapakanan. xxx

Dapat regulahin at gamitin ng Estado ang awtoridad nito sa mga puhunang dayuhan na saklaw ng pambansang hurisdiksyon nito at nang naaalinsunod sa mga pambansang tunguhin at mga pangunahing layunin nito. (Seksyon 10, Artikulo XII)

Hindi na mahalaga kung ito’y dahil sa pulitika o hindi. Dahil ang SEC ay pinagkalooban ng kapangyarihan upang masiguro na ang mga korporasyon ay sumusunod sa batas.

Palusot

Sa kabila ng mga paghihigpit sa Saligang Batas, marami pa rin ang nagsisikap na makalusot sa ganitong paghihigpit. Halimbawa, napapabalitang gumagamit diumano ang pamilya Salim ng mga dummies tulad ni Manny Pangilinan upang magkaroon ng kontrol sa kanyang kompanya tulad ng telekomunikasyon at telebisyon.

Hindi na rin kataka-taka na iniiwasan ng maraming dayuhang investors ang Pilipinas. Bukod sa mismong 60-40 na nakasulat sa Saligang Batas, at sa 100-0 pagdating sa media, mayroong kalakaran ng paggamit ng mga Pilipinong dummies kung gusto nilang takasan ang paghihigpit ng batas. Siyempre, ayaw din nilang madamay sa paggamit ng dummies dahil masasampahan na sila ng kaso at mapapasama pa ang kanilang reputasyon.

Upang maiwasan ang ganitong uri ng paggamit ng mga dummies at iba pang paglabag sa Konstitusyon, kailangan nang baguhin ang Saligang Batas.

Itama ang pekeng balita

Tama ang sinasabi ng Rappler. Kailangang mayroong puwang para sa malayang pamamahayag upang magkaroon ng boses ang iba’t ibang tao.

Pero ano ang kapalit nito?

Importante sa Rappler na magsabi ng totoo kapag nagbabalita, lalo na sa Federalismo at kung paano ito gumagana. Dahil kung hindi, lalo lamang silang lulubog sa kumunoy ng 60-40, 100-0, at iba pang paghihigpit sa dayuhang pamumuhunan.

Kung ipipilit nila ang katuwiran na huwag magkaroon ng Federalismo sa ating bayan, hindi na susuportahan ng mayorya ang pagbabago sa sistema ng gobyerno. Kapag nangyari ito, hindi na rin matatanggal ang kataku-takot na 60-40 at 100-0. Siyempre, dahil hindi tinatanggal ang 60-40, 100-0, at iba pang paghihigpit sa dayuhang pamumuhunan, titingnan pa rin ng SEC kung nakasunod ba ang mga kompanya sa ganoong katinding paghihigpit. Madadamay pa dito ang Rappler tulad ng nangyayari sa kanila ngayon.

Makikinabang ang Rappler

Kung isusulong ng Rappler ang pagtatanggal sa 60-40, 100-0, at iba pang paghihigpit sa dayuhang pamumuhunan sa Konstitusyon, sigurado na kasama sila sa mga kompanyang makikinabang oras na tanggalin ang 60-40 at 100-0 sa Saligang Batas.

Kung isusulong ng Rappler ang pagtatanggal sa 60-40, 100-0, at iba pang paghihigpit sa dayuhang pamumuhunan sa Konstitusyon, matutupad na ang kanilang hiling na magkaroon ng malaya at walang-takot na pamamahayag. Sa pagdami ng mga dayuhang media na gustong mamuhunan sa ating bayan, magkakaroon na rin ng malayang daloy ng impormasyon na makakatulong sa paglago at pag-unlad ng media sa Pilipinas. Makakatulong din ito upang magkaroon ang bawat Pilipino ng matalino at mapanuring desisyon.

Kung isusulong ng Rappler ang pagtatanggal sa 60-40, 100-0, at iba pang paghihigpit sa dayuhang pamumuhunan sa Konstitusyon, maraming trabaho ang maibibigay ng Rappler at ng iba pang mga institusyon sa media na nais mamuhunan sa Pilipinas. Maraming oportunidad ang maghihintay para sa mga nasa larangan ng mass communication tulad ng editors, proofreaders, mga taga-ulat, mga mananaliksik, mga manunulat, boom mike, cameramen, at iba pa. Makakatulong pa sila lalo na sa mga tao na naghahanap ng disenteng trabaho.

Di pa huli ang lahat

Ang walang-kuwentang probisyon sa 100-0 (para sa media) ay isang espada ni Damocles, na nakaumang sa ulo ni Maria Ressa. Anumang oras ay puwede itong malalag diretso sa kanyang ulo. Anumang oras ay puwede itong makapatay, tulad ng nangyari sa kanila ngayon.

Ayon pa sa Tagapagsalita ng Pangulo na si Harry Roque, may mga legal na paraan ang Rappler para igiit na sila’y sumusunod sa Saligang Batas. Pero may problema kung ito ang pipiliin ng Rappler. Mas magiging magastos at mas magiging mahirap para sa Rappler kung uubusin ang kanilang pagod, oras, at lakas sa paghahabol sa legal na proseso.

Isa pa, mas magastos at mas mahirap para sa Rappler na gawin ang legal na hakbang dahil tumitingin ang mga korte, lalo na ang Korte Suprema, sa mga kaso base sa merito nito. Anumang desisyon nila ay nakabase din sa batas. Dito sila matatalo dahil mas mabigat ang 100-0 (para sa media) kaysa sa kalayaan sa pamamahayag.

Ngayon, meron bang mas madaling paraan kaysa diyan?

Meron.

Mas makakabuti para sa Rappler kung isusulong nila ang Federalismo, na sa ngayon ay tinatalakay na at binubuo na sa Kongreso. Mas magiging madali na lang para sa Rappler na isulong din ang Federalismo kaysa sa magsampa ng kaso sa Court of Appeals at sa Korte Suprema. Ang kailangan lang dito ay kakayahang magsaliksik at puhunan ng laway. Marami na ring tesis at iba pang sulatin na magpapatunay na ito ang pinakamagandang sistema ng gobyerno, at na ito ang pinakaangkop na sistema sa ating bansa.

Hindi pa huli ang lahat para sa Rappler. Makakabangon din sila. Ang kailangan lang nila ay suportahan ang Federalismo.

Para malaman ang tungkol sa Federalismo, 100-0, at iba pa, bisitahin ang https://correctphilippines.org.

Ang site na ito ay walang kaugnayan sa CoRRECT Movement, bagkus ang layon nito ay iparating sa maraming Pilipino ang kahalagahan ng pagbabago sa sistema ng ating gobyerno sa wikang Filipino.

Anong Matututunan Ng Pilipinas Sa Bansang Mauritius?

January 6, 2018 | Federal Ph

Ni: Orion Perez D (Second link)

Open-minded ka ba? Tara, usap tayo.

Ang pamumuhunan ng mga dayuhan sa ating bansa ay gumagawa ng marami at maraming oportunidad para sa mga Pilipino na magkaroon ng trabaho at kumita ng pera.

Kailangang matigil ang kultura ng pagharang sa pagdating ng mga dayuhang investors, at matigil ang pagiging palaasa sa mga Pilipino na mag-abroad para doon magtrabaho at ipadala ang kanilang pera bilang remittance.

Ang ganitong sistema ay nagdudulot sa atin na manlimos at umasa (sa pinapadala ng mga OFW). Kailangan natin ng oportunidad, at kung kulang ang ating mga lokal na investors para gumawa ng sapat na oportunidad para sa ating lahat, kailangan nating papasukin ang mga dayuhang investors. Mangyayari lamang ito kung tatanggalin natin ang mga hadlang sa dayuhang puhunan na nasa Saligang Batas, bawasan ang mga naturang paghihigpit sa batas, at pagbubutihin ang kalagayan ng negosyo sa ating bansa. Masuwerte na lamang at ang Administrasyon ni Duterte ay ginagawa ang lahat para pagbutihin ang kalagayan ng negosyo at imprastraktura. Ang kulang na lang ay ang pagtatanggal sa lahat ng hadlang sa dayuhang puhunan.

Kaya kailangan nating gawin ito. Iyan lang ang tanging paraan para makalikha ng maraming oportunidad na kailangan natin para makaahon sa kahirapan.

Mula sa pahina 76 ng aklat ni Jim Rowehr na “Asia Rising”:

“Kahit sa isang bansang naghihirap, posibleng gamitin nito ang abanteng pag-iisip ng mga taga-Kanluran, kung makikinabang ang mga orihinal na may-ari ng mga naturang ideya sa paggamit nito sa bansang iyan. Ang pinakasimpleng paraan para magawa ito ng mga mahihirap na bansa ay hikayatin ang mga multinasyonal na kompanya na magtayo ng kanilang negosyo at gumawa ng kanilang produkto. Binigyang halimbawa ng ekonomistang si Dr. Paul Romer ang bansang Mauritius, isang maliit na isla sa Dagat Indian, na walang pag-asang umunlad nang nakamit ang kalayaan noong unang termino ni Marcos kaya hinikayat ng gobyerno nito ang mga edukadong kabataan nito na mangibang-bayan.

Sa totoo lang, umunlad ang Mauritius. Nangyari ito dahil sa pagdating ng mga negosyante galing Hong Kong na nagtayo ng pagawaan ng mga damit sa isla. Hinikayat ang mga negosyante sa pamamagitan ng pagtatanggal sa taripa sa pag-angkat ng produktong kapital (capital goods), hindi paghihigpit sa pagpapadala ng kinita nila pabalik sa kanilang bayan, sampung taong pagkalibre sa buwis, at sentralisadong pagtatakda ng gobyerno sa sahod, upang masiguro na hindi bibilis ang pagtaas ng sahod at na walang welga. (Ang mga patakarang ito ay base sa patakarang ginamit ng Singapore at Malaysia.) Ang mga trabahante ay binabayaran nang mas mababa kaysa sa halaga ng kanilang produkto. Pero ang ganitong sistema ang nagpataas sa pansariling kita nang dalawang beses kaysa sa Sri Lanka at nagbigay ng trabaho sa lahat noong panahon ni Corazon Aquino.

Ang dahilan nito ay ang ideya na dala ng mga taga-Hong Kong – kung paano patakbuhin ang pabrika, kung paano tahiin ang mga damit, at kung paano ibenta ang mga produkto – na nagpalago sa investment (ng mga lokal at dayuhan) at sa ekonomiya nila. Babayaran ang mga negosyante ng kita sa monopolyo (ng damit) na maghihikayat sa kanila na pumarito, at may natitira pang pera upang itaas ang kita at lumikha ng kasanayan para sa susunod na paglago ng kanilang bayan.

Habang tumataas ang kita ng mga bansa, kailangan nilang mag-isip ng bago at kumuha ng ideya galing sa labas ng bansa. At maaring sumali ang gobyerno sa bagay na ito. Dalawa ang palaging ginagawa ng Taiwan, at iyon ay ang (1) paghiling sa mga dayuhang investors na dalhin ang teknolohiya papunta sa kanilang bansa at (2) magtayo ng lugar pansaliksik (research parks) kung saan doon pinagsasama-sama ang trabaho ng mga maliliit na kompanyang Taiwanese na di kayang gawin ang trabaho nang mag-isa. (Ang mga lugar pansaliksik, na ngayon ay hi-tech at pang-world class, ay mas madalas nang binubuo ngayon.) Sa mga hakbang na ito, ang mga ideyang dinadala sa Taiwan, o nililikha dito ay nagdadagdag ng halaga kaysa sa pagpepresyo sa pribadong transaksyon. Kaya makakatulong din ang makatarungang pakikibahagi ng gobyerno.”

Para malaman ang tungkol sa 60-40 at iba pa, bisitahin ang https://correctphilippines.org.

Ang site na ito ay walang kaugnayan sa CoRRECT Movement, bagkus ang layon nito ay iparating sa maraming Pilipino ang kahalagahan ng pagbabago sa sistema ng ating gobyerno sa wikang Filipino.

Gagana Ba Ang Federalismo sa Pilipinas?

January 5, 2018January 6, 2018 | Federal Ph

Isinulat ng: CoRRECT Movement

Merong mga nagdududa sa pakinabang na maaring idulot ng Federalismo sa Pilipinas. May mga nagdududa pa nga kung gagana ba ito.

Gagana ba ang Federalismo sa Pilipinas?

Siyempre naman, GAGANA ANG FEDERALISMO at GAGAWA ITO NG ISANG BAGONG PILIPINAS!

Paano?

Sa Federalismo, mabibigyan nito ng kapangyarihan ang mga lokal na gobyerno na pamunuan ang kanilang mga nasasakupan base sa pangangailangan. Mabibigyan nito ng higit na pagsasarili (autonomy) na kailangan upang tuparin ng mga lokal na opisyal ang kanilang mandato. Mas magiging sensitibo na rin ang lokal na gobyerno sa lokal na pangangailangan ng kanilang nasasakupan, halimbawa ay sa kanilang kultura at wika.

Sa Federalismo, mapipilitan ang mga lokal na opisyal na gawin ang lahat para akitin ang mga investors na magnegosyo at lumikha ng trabaho para sa kanilang mga nasasakupan. Tulad ng pagtatag ng lokal na ecozones, pagpapaganda sa serbisyo ng gobyerno, at pagpapaganda sa mga lugar pangturista.

Sa Federalismo, inilalapit natin ang trabaho sa maraming probinsya at bayan sa Pilipinas. Sa pagdami ng trabaho sa kanilang lugar, mas malaki ang makokolektang buwis ng bawat Kapitolyo at bawat munisipyo na magagamit nila para mas lalong pag-igihan ang paglilingkod sa kanilang mga kababayan.

Sa Federalismo, maikakalat ang trabaho sa iba’t ibang rehiyon at lalawigan, sa halip na naiipon lang sa Maynila ang magagandang mga trabaho. Marami ang magkakaroon ng trabaho nang hindi na kailangan pang pumunta sa ibang lugar.

Trabaho sa inyong tahanan

Hindi na kailangan pang lumuwas sa Imperial Manila para doon magtrabaho. Makakatipid sa oras, biyahe, pera, at pagod ang ating mga kababayan. Bakit? Dahil malapit lang sa kanilang bayan ang mga trabahong pang-Maynila. Sa halip na magtrabaho sa Maynila na pagkalayu-layo, magtatrabaho na sila sa kanilang bayan.

Mababawasan ang dami ng tao sa Imperial Manila. Sa istadistika ng Philippine Statistics Authority noong 2015, umaabot na ang populasyon nito sa 12.88 milyon (o aabot sa 20,785 katao kada kilometro kwadrado), at aasahan natin na lolobo pa ang bilang nito kung hindi gagawa ng pangmatagalang aksyon ang gobyerno. Asahan din natin ang lalong paglobo nito kung walang sistema na magtutulak sa ating mga kababayan upang magtrabaho na lang sa kanilang mga probinsya sa halip na magtrabaho sa Maynila.

Mas kakaunti ang trapik sa Imperial Manila.Mababawasan din ang pagkainip at galit na dinadanas ngayon ng mga motorista at pasahero. Dahil merong sistema para hikayatin ang ating mga kababayan na magtrabaho sa kani-kanilang mga probinsya, nabawasan na ang mga tao, at mababawasan ang mga sasakyang dumadaan sa EDSA, Commonwealth, Buendia, at iba pang pangunahing lansangan. Mababawasan din ang sobrang dami ng mga pasahero sa LRT at MRT.

Mas kakaunti ang iskwater sa Imperial Manila. Sa sistema ngayon, hinihila nito ang mga tao na pumunta ng Maynila para sa magandang oportunidad at trabaho. Ngayon, kung hindi sila palarin, minsan ay nagtatayo sila ng barung-barong sa ilog o estero.

May mga programa noon ang ating gobyerno para i-relocate sila sa mga lugar malapit sa Maynila. Na-relocate ang mga iskwater sa Bulacan. Na-relocate sila sa Laguna. Na-relocate sila sa Rizal. Na-relocate sila sa bayan ng General Mariano Alvarez sa Cavite. Pero dahil kakaunti ang oportunidad sa mga naturang lugar, o dahil sa Maynila na nakatambak ang oportunidad, minsan ay babalik sila sa Maynila para doon ay maging iskwater ulit.

Pauunlarin nito ang ekonomiya ng mga rehiyon at probinsya. Lalo na sa mga lalawigan at bayan na hindi pa umuunlad gaya ng Samar, Leyte, at ng ARMM.

Magkakaroon ng maraming trabaho sa mga rehiyon at probinsya. Sa pagdami ng mga investors na ikinakalat na sa mga lalawigan at bayan, dadami rin ang trabaho ng mga kababayan doon at dadami rin ang mga lokal na negosyo.

Meron Bang Pork Barrel?

Bawat rehiyon ay makakapag-ipon ng mas malaking kita sa buwis, sa halip na ipadala ang malaking bahagi ng nakokolekta nila papunta sa Imperial Manila. Magagamit na ng bawat rehiyon ang kinikita nito upang tustusan ang libreng edukasyon, pagpapagamot sa mga pinakamahihirap, at subsidiya para sa mga mahihirap at senior citizens.

Walang Pork Barrel. Ang Pork Barrel ay galing sa pera na kinokolekta ng Imperial Manila sa buong bansa at “ibinabalik” sa mga pulitiko depende kung suportado ng mga rehiyon ang Pangulo o hindi.Ang mga rehiyon na hindi susuporta sa Pangulo ay malalagay sa alanganin at mapag-iiwanan pagdating sa kaunlaran.

Paano naman kung ibalik ng mga pulitiko ang Pork Barrel sa ilalim ng Federalismo?

Simple lang ang sagot: Pinawalang-bisa na ng Korte Suprema ang “pork barrel.”

Hindi na aasa ang mga pulitiko sa rehiyon sa Pork Barrel galing sa Imperial Manila. Sa halip, kailangan nilang akitin ang mga negosyante (lalo na ng mga dayuhan) na mamuhunan sa kanilang lugar.

Federalismo at ang Dinastiya

ANG FEDERALISMO AY HINDI MAGDUDULOT NG DINASTIYA (tulad ng nararanasan natin ngayon) dahil ang mga dinastiya ay dulot ng sistemang Sentralisado-Unitaryo kung saan tumatanggap ng PORK BARREL ang mga pulitiko kapalit ng suporta sa nakaupong Presidente.

Mapipilitan ang mga pulitiko na paunlarin ang kanilang mga nasasakupan. Sa sistemang ito, mapipilitan sila na gawin ito kung gusto nilang manatili sa puwesto. Hindi sila puwedeng mamahala bilang isang dinastiya lalo kung papetiks-petiks lang ang ginagawa nila upang ayusin ang kanilang nasasakupan.

Pinupuwersa ng Federalismo ang mga pulitiko at lider sa rehiyon na ayusin ang kanilang trabaho o umalis na sa kanilang puwesto. Kapag hindi sila makaakit ng sapat na investments, o kapag hindi nila inayos ang kalagayan ng kanilang bayan upang makalikha ng maraming trabaho, hindi sila makakakolekta ng sapat na pondo. At wala ding Pork Barrel!

BABAGUHIN NG FEDERALISMO ANG PILIPINAS NANG BONGGANG-BONGGA.

HUWAG MANIWALA SA KASINUNGALINGANG IKINAKALAT NG MGA AYAW SA FEDERALISMO! Huwag magpadala sa MALING AKALA!

Para malaman ang tungkol sa Federalismo at iba pa, bisitahin ang https://correctphilippines.org.

Ang site na ito ay walang kaugnayan sa CoRRECT Movement, bagkus ang layon nito ay iparating sa maraming Pilipino ang kahalagahan ng pagbabago sa sistema ng ating gobyerno sa wikang Filipino.

Ano ang Sistemang Parliamentaryo?

January 5, 2018January 8, 2018 | Federal Ph

Mula sa: Making It More Fun In The Philippines

Napag-usapan na natin ang tungkol sa pagkakaroon ng federal na anyo ng pamahalaan at pagpapahintulot sa malayang kalakalan (nang may makatuwirang paghihigpit) dito sa Pilipinas. Ang pag-uusapan na lang natin ay ang matinding pangangailangan na lumipat mula sa sistemang nakabase sa popularidad papunta sa sistemang nakabase sa kakayahan. Kaya bakit mas pinagtutuunan ng pansin ang kakayahan kaysa sa popularidad sa sistemang parliamentaryo? Basahin lang ito at alamin ang pagkakaiba sa dalawang anyo ng gobyerno na dapat malaman ng taumbayan.

Madalas nagdudulot ng katangahan ang sistemang Presidensyal sa palagi nitong pagsunod sa boto ng nakakarami kaysa sa konsiderahin ang kagustuhan ng nakakarami at ng minorya.

Anong problema sa senaryo na laging panalo ang boto ng nakararami sa Presidensyal na anyo ng pamahalaan? Maari itong magdulot ng ilang problema na pinagdurusahan ng Pilipinas dahil sa ganyang klase ng pag-iisip. Ang problema sa Presidensyal na sistema (at hindi lang ito nangyayari sa Pilipinas) ay madalas nagreresulta ito sa pagkakaroon ng demokrasya ng mga tangang tao, mula sa mga tangang tao, at para sa mga tangang tao. Lahat ay nakabase sa popularidad ng isang kandidato at hindi sa kanyang kredibilidad. Laging nananalo ang may pinakamaraming boto.

Natatandaan niyo ba ang dalawang Pangulo na nanalo dahil sa popularidad at hindi dahil sa kanilang kakayahan? Isa na rito si Pangulong Joseph “Erap” Ejercito Estrada at ang isa ay si Pangulong Benigno Simeon “Noynoy” Aquino III. Gustong iboto ng mga tao si Erap, hindi dahil siya ay isang magaling na alkalde nang siya ay naupo sa posisyong iyan. Ang problema ay binoto siya dahil sa kanyang karera bilang isang artista sa mga pelikula. Samantala, si Noynoy ay binoto hindi dahil sa anumang kakayahan na meron siya kundi dahil sa kanyang mga magulang na sina Benigno Simeon “Ninoy” Aquino, Jr. at Corazon Cojuangco-Aquino. Nang namatay si Cory, doon nagsimula ang pagtakbo ni Noynoy para maging Pangulo. Hindi pa kasama rito ang madalas na gawi ng pagboto sa balo ng namatay na pulitiko, na madalas ay walang alam tungkol sa pulitika.

Gusto ko lang ding banggitin ang pagka-Pangulo na muntik mangyari, at mabuti na lang ay hindi ito natuloy. Natatandaan niyo ba si Fernando Poe, Jr.? Wala siyang alam kung paano patatakbuhin ang isang bansa. Siyempre, ang talambuhay niya ay umiikot sa pagiging bida sa mga pelikula, pero maaalala lang siya sa bagay na ito. Ang pagiging isang artista at ang pagiging isang pulitiko ay dalawang magkaibang bagay. Kung siya man ang manalo, paano kaya niya mapapatakbo ang Pilipinas gayong wala siyang alam kung paano gumagana ang pulitika? Ang pinagkaiba lang ni FPJ kay Erap ay ang karanasan sa pulitika. Si Erap ay naging isang alkalde at senador sa loob ng maraming taon. Kahit paano, alam ni Erap kung paano makipaglaro sa pulitika, samantalang si FPJ ay walang alam ni isa tungkol sa bagay na iyan.

Dapat ding banggitin ang madalas na problema sa mga bobotante, dahil pinapayagan ito ng sistemang Presidensyal sa pamamagitan ng eleksyon na nakabase sa popularidad. Makikita natin ito sa bilang ng mga di-kuwalipikadong senador na nanalo noong panahon nina Erap at Noynoy. Sino ang nakaupo sa Kongreso? Marami sa mga nakaupo sa Senado ay walang karanasan sa pulitika. Maari mong pangalanan ang mga senador na binubuo – hindi ng mga ekonomista, abugado, political scientists, at iba pang kauri – kundi ng mga artista at mga atleta na walang alam kung paano gumagana ang Kongreso.

Siguro, ang isang magandang halimbawa ng matinding kahinaan ng sistemang Presidensyal ay nasa Estados Unidos ngayon. Siguro, mapapaisip ka kung paanong ayaw ng lipunang Amerikano ang karunungan. Nakita ng lahat kung gaano kabaliw si Donald J. Trump, pero binoto siya dahil sa kanyang kasikatan. Kayang makita ng sinuman kung gaano katindi ang hangin sa ulo ni Trump at hindi siya makapaghatid ng anumang magandang resulta. Ang problema ay nasa tao na gustong makinig sa mga pangakong suntok sa buwan na hatid ng mga pulitiko, at ipanalo sila sa pamamagitan ng boto – kahit na talagang suntok sa buwan ang kanilang mga ipinangako.

Dito ko rin naalala ang isa o dalawang biro tungkol sa teknolohiya. May ipagyayabang ang bansang Hapon sa kanilang mga imbensyon na pinakikinabangan natin ngayon tulad ng DVD, Blu Ray, o rice cookers sa kusina. Sa birong iyon, natalo ang mga Hapones sa mga Amerikano at sa mga Pilipino. Ang dahilan kung bakit mas abante ang mga Amerikano at mga Pilipino pagdating sa teknolohiya (kahit paano) ay dahil inilagay nila ang isang taong walang laman ang utak bilang Pangulo at ngayon, lahat ay nagtatrabaho.

Sa madaling salita, pinapayagan ng sistemang Presidensyal ang mga walang-utak tulad ni George W. Bush na siya talagang dahilan kung bakit bumagsak ang Amerika. Sa ngayon, maari nating ipalagay na puwedeng sisihin si Trump kung bakit mabilis na bumababa ang halaga ng piso kontra sa dolyar. (Mula sa 47 piso noong Enero 2016 ay umakyat sa lampas 50 piso sa pagtatapos ng taong 2017. Iyan ay dulot ng patakaran sa pananalapi ng Amerika, na hindi naman kontrolado ng Pilipinas.)

Pinapaboran ng sistemang Parliamentaryo ang kakayahan ng isang pulitiko kaysa sa kanyang kasikatan kung saan kinokonsidera nito ang Mayorya at ang Minorya.

Inilalarawan dito kung paano gumagana ang parliamento. Makikita mo na merong gobyerno (ang mayorya) at ang oposisyon (ang minorya) kung saan silang lahat ay bahagi ng parliamento. Paano ito gumagana? Ito ang sinasabi ng CoRRECT Philippines:

Pansinin din na sa Sistemang Parliamentaryo, ang mga lider ng partido (na tumatakbo upang maging Punong Ministro kung sakaling ipanalo ng kanilang partido o ng koalisyon ang pinakamaraming bilang ng boto) ay nangangampanya gamit ang salitang “Kami.” Iisa ang kanilang sinasabi pagdating sa plataporma ng kanilang partido at ang mga nagawa ng kanilang partido sa pagsasabi nila ng mga salitang “Aming Partido” o “Aking Partido”, hindi katulad sa Sistemang Presidensyal kung saan palaging ginagamit ng mga kandidato pagkapangulo ang salitang “Ako”.

(Halimbawa, sa Sistemang Parliamentaryo, laging sinasabi nila na “Ang plataporma ng AMING PARTIDO ay kalusugan at edukasyon,” di tulad sa Sistemang Presidensyal na laging sinasabi ng mga kandidato na “Ang plataporma KO ay kalusugan at edukasyon.”

Mas inilalarawan ng Sistemang Parliamentaryo ang pakikipagkapwa, bayanihan, at malasakit ng mga Pilipino, di tulad sa Sistemang Presidensyal, kung saan inilalarawan nito ang pagkaganid at pagiging makasarili ng mga Pilipino.)

Mapipilitan ang mga partido na makipagtagisan sa ibang partido sa paghahain ng kanilang plataporma sa taumbayan, at kailangang ipakita na ang plataporma ng partidong iyon ay mas makakatugon sa pangangailangan ng tao. Higit pa roon, mapipilitan ang mga partido na makipagtagisan sa pamamagitan ng pagpili ng pinakamagagaling na lider sa kanilang hanay upang maging senior members ng kanilang partido. Ang pinakamagaling sa mga senior leaders ay magiging pinuno ng kanilang partido.

Sa Sistemang Parliamentaryo… ang Punong Ministro at ang kanyang mga kasapi sa Mayorya ay laging nakikipagtagisan sa Lider ng Oposisyon at sa mga kasapi nito sa Minorya. Tuluy-tuloy ang debatehan. Ipapamukha ng Lider ng Oposisyon na walang alam ang Punong Ministro sa mga pinagsasabi nito. Sa kabilang banda, dapat ihanda ng Punong Ministro ang kanyang sarili upang ipakita na alam niya kung ano ang pinagsasabi niya at mayroon siyang ebidensya upang patunayan ang kanyang argumento…

Sa Sistemang Parliamentaryo, merong sistema ng matinding tagisan ng talino kung saan ang Gabinete ng Gobyerno ay laging hinahamon ng “Gabinete” ng Minorya o Tagabantay ng Bayan.

Ang Kalihim ng Pananalapi (Ministry of Finance) na mula sa Gobyerno ay ihahanda ang sarili, at mayroon siyang dapat patunayan kasi lagi siyang hahamunin at sasabunin ng “Kalihim” mula sa Oposisyon. Sa totoo lang, dahil ang bawat desisyon na ginagawa ng Kalihim ng Pananalapi sa Department of Finance pagdating sa badyet at iba pang bagay ay laging ginagawa sa harap ng “Kalihim” ng Pananalapi mula sa Oposisyon, lahat ay ginagawa “over the table,” at lahat ng trabaho ay “transparent.”

Sa madaling salita, may “check and balance” sa Sistemang Parliamentaryo dahil pinapayagan nito ang totoo at seryosong kompetisyon. Puwede mong makita ang sistemang ito, kung saan meron kang Speaker’s Chair kung saan binabantayan ng Gobyerno at ng Oposisyon ang isa’t isa. Isaisip natin ang isang sitwasyon kung paano mapapabuti ang kalagayan ng bansa kung si Noynoy ay naging Punong Ministro sa halip na Pangulo.

Ilagay natin ang mga appointees ni Noynoy sa isang tabi, at ang mga appointees ng Oposisyon sa kabilang tabi. Lumitaw ang maraming problema sa Administrasyon ni Noynoy dahil bihirang magkaroon ng away sa magkabilang panig. Maiisip natin ang mga pinili ni Noynoy at ang kanyang oposisyon noon. Mababanggit natin ang mga bagay na maiiwasan, o mababawasan natin ang epekto ng mga di-magandang insidente, kung meron lang sanang oposisyon na nagbabantay para sa bayan. Ang mga di-magandang insidente na gusto kong bigyang-halimbawa ay ang DAP/PDAF scam, ang pagkabulok ng MRT, ang Dengvaxia, ang DSWD sa pangunguna ni Corazon “Dinky” Soliman, at ang DILG sa pangunguna ni Manuel Araneta Roxas.

Papaano gagawin ng Oposisyon o ng Tagabantay ng Bayan ang “check and balance”? Ito ang mga bagay na magagawa sana ng Oposisyon: Maiiwasan sana ang DAP/PDAF scam, o dapat sana napahusay ang pagpapabilis sa paggastos para hindi ito maituring na isang scam. Magkakaroon sana ang MRT ng iba pang alternatibo tulad ng pinaplanong expressway mula Baclaran hanggang Bacoor, o di kaya naman ay papalag ang Oposisyon sa mga pagkakamali ni Abaya. Dapat sana may bumatikos sa Dengvaxia , o dapat sana ay pinayuhan ng Oposisyon sina Noynoy at Janette Garin na merong komplikasyon sa bakuna, at kailangan nilang gumawa ng iba pang hakbang. Mapapaalis sana si Dinky sa kanyang puwesto kung siya ay ginisa ng Oposisyon sa kanyang ginawa noong bagyong Yolanda.

Merong takot na baka abusuhin ng Oposisyon ang kanilang kapangyarihan. Maiisip natin dito ang anim na mga senador na na-knock out, kung saan lima sa kanila ay galing sa Partido Liberal at ang isa ay galing sa Partido Nacionalista (Risa Hontiveros, Leila De Lima, Bam Aquino, Franklin Drilon, Francis “Kiko” Pangilinan, at Antonio Trillanes IV). Sa Sistemang Parliamentaryo, naniniwala ito sa isang matinong Oposisyon na hawak ng mga kuwalipikadong tao. Ang problema sa mga anim na senador na na-knock out ay ipinakita nila kung gaano sila kapalpak. Isang magandang halimbawa nito ay ang kawalan ng unawa ni Drilon sa nangyayaring gulo sa Marawi, o kung paano ipinakita mismo ni De Lima na siya ay panggulo sa halip na maging isang matinong oposisyon.

Kung ang lahat sa Parliamento ay may kakayahan – maging sa panig man ng Gobyerno o ng Oposisyon, ito ay labanan ng talino at hindi labanan ng pinakamangmang. Ito ang tutulak sa kanila upang magbigay ng ideya habang pinapanatili ang malusog na kompetisyon.

May higit na pagkakataon ang pagka-malikhain sa Sistemang Parliamentaryo kaysa sa Sistemang Presidensyal.

Ang pagkamalikhain ay resulta ng kompetisyon. Sa daigdig ng pagnenegosyo, laging sinisikap ng mga magagaling na mga negosyo na baguhin ang kanilang malikhaing pag-iisip upang sila’y mabuhay. Kahit na hindi palaging sinisigurado ng pagkamalikhain na magtatagumpay ang negosyo, talagang kailangan pa rin ito. Makapagbibigay ako ngayon ng sitwasyon kung paano dapat paandarin ng parehong Mayorya at Minorya ang kanilang pagiging malikhain.

Sa Sistemang Presidensyal, paanong magiging malikhain ang isang gobyerno kung bibihira ang kompetisyon at bibihira ang Pangulo na magkaroon ng dalawang kampo? Iniisip ko na ang lahat ng kabiguan ng mga nagdaang administrasyon ay maaaring isisi sa kakulangan ng pagsaliksik at paglago ng kaalaman (research and development). Upang maintindihan ito, gagamit ako ng diagram mula sa Iowa State University upang higit na maipaliwanag ang bagay na ito.

Sa mga ideya nagsisimula ang pagiging malikhain. Ang mga ideya ay binubuo ng mga proseso, serbisyo, marketing, modelo ng negosyo, at produkto, kung saan sila ang nagbibigay-kahulugan sa kung ano ang dapat gawin. Doon pa lang ay mangangailangan na ng pagtuklas ng mga bagay na dapat gawin. Saka pauunlarin ang mga solusyon. Ang huling tanong ay ito: Ito bang ideya – na dulot ng pagkamalikhain – ay magbibigay ng mabuting resulta?

Kung ang malikhaing pag-iisip ay ginawa lamang ng isang kampo, isipin kung bakit naging isang kabiguan ang administrasyon ni Noynoy. Ang planong “Daang Matuwid” ay mas napabuti sana kung merong Oposisyon na maghahain ng mga bagong ideya. Ang magagandang mga ideya ay kung paano aayusin ang mga problema gaya ng baha, sistema sa transportasyon, mabagal na Internet, at ang ekonomiya. Kailangang tumuklas ang Gobyerno at ang Oposisyon ng mga bagay na dapat gawin, iprisinta ang kanilang mga resulta, at maghanap ng pinakamagandang solusyon mula sa magkabilang kampo.

Isipin natin ang ilang mga bagay na dapat sana’y ginawa ni Noynoy kung siya’y nasa ilalim ng Sistemang Parliamentaryo. Halimbawa, pag-usapan natin ang pagresolba sa baha at sa problema sa transportasyon. Kung hindi ako nagkakamali, tinapon ni Noynoy ang posibleng solusyon ni Gloria Arroyo sa baha at tinawanan niya lang ang proyekto na para bang ito’y isang biro. Kung meron sanang Oposisyon, sana’y sinabihan nila si Noynoy na dapat niya itong ipatupad, o magbigay ng mas magandang alternatibo kaysa sa flood project na kanyang tinapon.

Isa pang halimbawa ay ang expressway mula Baclaran hanggang Bacoor. Makakapagbigay sana ang Oposisyon ng mas magandang solusyon at mas makatotohanang mungkahi kaysa kay Abaya.

Ang plano para sa desentralisadong gobyerno ay mabuti rin kung ito’y susuriin ng Gobyerno at ng Oposisyon. Hahamunin ng planong ito ang mga ideya, at ipiprisinta ng magkabilang kampo ang kanilang plano upang maging desentralisado ang Pilipinas. Isang kampo ang magbibigay ng plano habang ang kabilang kampo naman ay maghahanap ng maganda at di-magandang dulot ng gayong plano. Makakatulong din ito upang makita nila kung paano mababawasan ang abala at problema na dulot ng trapiko sa Pilipinas habang pinapabuti nito ang kalidad ng trabaho ng mga Pilipino.

Makakatulong din ito upang mapabuti ang pag-iisip ng Punong Ministro. Kung ang Pilipinas ay naging isang Sistemang Parliamentaryo ngayon, isipin mo kung gaano katindi ang magiging pananagutan ni Punong Ministro Rodrigo R. Duterte. Halimbawa, nais niyang baguhin ang curriculum ng High School Math (sa pagtanggal sa Calculus at Trigonometry) at buwagin ang K-12, pero magbibigay ang Oposisyon ng magandang dahilan para hindi ito matuloy. Maari sanang sabihin ng Oposisyon na dapat ipagpatuloy ang K-12 at ang mga asignaturang iyon. Sa halip, maari nilang payuhan si Duterte na buksan ang ekonomiya upang hindi maging pahirap ang K-12 para sa mga magulang. Sa ganitong paraan, mababawasan ang maling pagdedesisyon ni Duterte dahil merong malusog na kompetisyon. Makikita mo kung paano isinasalang si Duterte sa check and balance sa Sistemang Parliamentaryo dahil tao lamang siya at maari siyang makagawa ng maraming mali.

Pagsasalin ng kapangyarihan sa Sistemang Presidensyal at Parliamentaryo

Tingnan natin ang mga pangyayari sa huling termino ni Noynoy bilang Pangulo at ni Jejomar Binay bilang Pangalawang Pangulo. Ang ilang mga pangyayari ay magdudulot ng impeachment para kay Noynoy tulad ng kanyang diumano’y kawalan ng pakialam sa Manila Hostage Crisis, ang isyu sa DAP/PDAF, ang sinapit ng SAF-44 kung saan pinayagan niya ang nasuspindeng si Alan Purisima na mamuno sa operasyon, o ang anumang anomalyang ginawa niya. Ang problema ay ang hiling na ma-impeach siya, at iyan ang matinding problema. Si Noynoy ay ang kawali at si Jejomar Binay ay ang apoy.

Maari ding gamitin ang paglalarawan kay Lex Luthor (Noynoy) bilang Pangulo at si Darkseid (Binay) bilang Pangalawang Pangulo. Sabihin natin na napatalsik si Luthor bilang Pangulo dahil sa ilang anomalya. Magdudulot ito ng pagdiriwang, pero ang mas mapanganib na si Darkseid ay magiging bagong Pangulo kapalit ni Luthor. Hindi na si Lexcorp kundi si Apokips na ang namumuno ngayon sa bansa. Ang problema ay si Noynoy mismo ay may isyu pero mas mapanganib si Binay. Ni isa sa kanila ang karapat-dapat mamuno sa bansa. Ang pagpili sa kanilang dalawa ay parang pagpili ng dalawang kontrabida na manggugulo pa rin sa mundo.

Pero paano kung tayo ay nasa Sistemang Parliamentaryo? Ang boto ng kawalang-tiwala (vote of no confidence) o ang agarang eleksyon (snap election) ay ginawa laban kay Noynoy. Hindi nito masisiguro na si Binay ay kaagad na magiging bagong Punong Ministro. Kailangang patunayan ni Binay ang kanyang sarili sa harap ng iba pang katunggali niya. Tingnan natin ang eksena kung saan tatakbo si Binay at ang katunggali niya ay sina Alan Peter Cayetano, Richard Gordon, at Grace Poe Llamanzares. Tatakbo sila para sa posisyon ng Punong Ministro kapalit ni Noynoy. Kung sinuman sa kanila ang pinakamagaling sa lahat ng mga kandidato, siya na ang magiging bagong Punong Ministro matapos gawin ang boto ng kawalang-tiwala.

Ibig sabihin lang din nito na hindi porke pangalanan si Leni Robredo bilang kinatawan ng Punong Ministro (deputy prime minister) ay sigurado na ang kanyang panalo bilang Punong Ministro. Kapag nag-resign si Prime Minister Duterte, hindi nito masisigurado kay Deputy Prime Minister Leni na siya ay magiging Prime Minister Leni. Kailangan niyang patunayan ang kanyang sarili sa harap ng lahat ng katunggali niya na may kakayahan siya at di lang dahil sikat siya. Kumbaga, magiging matindi ang laban sa kahit sinong kinatawan ng Punong Ministro na matawag bilang bagong Punong Ministro. Kailangan niyang patunayan na karapat-dapat siya, at kung hindi, di niya makukuha ang posisyong iyon. Kung pinatunayan ni Cayetano na karapat-dapat siya sa posisyong iyon, saka siya papangalanan bilang Punong Ministro Cayetano.

Sa madaling salita, sa Parliamentaryong Sistema, hindi lang tinitingnan ang pagiging spare tire ng isang pulitiko. Sinisigurado ng sistemang ito na magtatagumpay ang kakayahan at kredibilidad ng mga pulitiko.

Para malaman ang tungkol sa Sistemang Parliamentaryo at iba pa, bisitahin ang https://correctphilippines.org.

Ang site na ito ay walang kaugnayan sa CoRRECT Movement, bagkus ang layon nito ay iparating sa maraming Pilipino ang kahalagahan ng pagbabago sa sistema ng ating gobyerno sa wikang Filipino.

Bakit Kailangang Baguhin ang Saligang Batas?

January 4, 2018January 4, 2018 | Federal Ph

Bakit kailangang baguhin ang Saligang Batas?

Simple lang.

Tumingin ka sa paligid.

Sinasabi ng isang opisyal na ang Konstitusyon natin ngayon ay siyang “perpektong” Konstitusyon. Kung totoo ang sinasabi niya, dapat sana maunlad ang ating bayan. Dapat sana kasing-unlad natin ang Singapore, Malaysia, Australia, Canada, at Britanya. Dapat sa loob ng tatlumpung taon, nakakabuo tayo ng maraming magagaling na pulitiko. Dapat sana’y maraming oportunidad sa ating bayan. Dapat sana’y may sistema ng pananagutan sa mga opisyal ng gobyerno. Dapat sana’y kakaunti lang ang nagtatrabaho sa ibang bansa. At kung mahirap man, hindi mararanasan ng ating mga kababayan ang sobrang kahirapan.

Ano na ang nangyari ngayon? Tumingin ka ulit sa paligid.

Upang matamo ang kaunlarang nararanasan ngayon ng mga nabanggit na bansa, kinakailangang baguhin ang Saligang Batas.

At iyon ay sa pamamagitan ng pagsusulong ng tatlong prinsipyo: Federalismo, Parliamentaryong Sistema ng Gobyerno, at Pagtanggal sa 60-40 na Paghihigpit sa Saligang Batas

Maari mong itanong: Paano kaya gagana ang mga nabanggit? Kung tatanggalin ang 60-40 sa Saligang Batas, dadami ang mga dayuhang investors. Sa pagdami nila, mangangailangan sila ng maraming tao. Dadami ang trabaho. Mababawasan ang mga taong tambay at ang mga taong walang trabaho, at dahil dito ay mababawasan ang kahirapan sa ating bayan.

Sa Federalismo, mapipilitan ang mga lokal na gobyerno na imbitahin ang mga investors para mabigyan ng trabaho ang mga kababayan nila at makalikom ng buwis. Magagamit ito ng lokal na pamahalaan para matustusan ang proyekto ng kanilang bayan. Mababawasan ang pag-iipon ng mga negosyo at trabaho sa Kalakhang Maynila, at dahil dito hindi na luluwas pa sa Maynila ang mga probinsyano para maghanap ng trabaho. Makakalikha pa ang mga lalawigan at bayan ng kanilang programa na naaangkop sa kanilang pangangailangan.

Sinisigurado ng Sistemang Parliamentaryo na magagampanan nang maayos ng mga pinuno at opisyales ang kanilang tungkulin. Kung gusto nilang manatili sa puwesto, kailangan nilang patunayan na nagtatrabaho sila nang maayos.

Ang mga pagbabagong ito ang kailangan upang makausad na ang Pilipinas. Ngayon na ang panahon para gawin ito.

Kung iniisip mo pa rin kung paano gagana ang mga pagbabago sa sistema, ito iyon:

Kung tatanggalin ang mga paghihigpit ng Saligang Batas sa mga dayuhang investor, ipinapakita lang nito sa buong mundo na matured na ang Pilipinas at natatanto na nito na mabuting magdala ng mga dayuhang investors. Makakaakit ito ng marami pang dayuhan na pumarito at ilagak ang kanilang puhunan, at pinupuwersa nito ang gobyerno na magsipag sa pagsagot sa mga tanong at paghawak sa kanilang aplikasyon. (Ginawa na ito ng maraming bansa: Tinanggal nila ang paghihigpit sa mga dayuhang puhunan, at napaalis ang red tape nang unti-unti nang nawalan ng interes ang gobyerno na pabagalin ang kakaunting transakyon para mangikil ng pera sa mga dayuhan, at sa halip ay ibinaba ang transaction costs at pinabilis ang proseso upang maproseso ang MARAMING aplikasyon sa loob ng maikling oras.)

Ang pagdadala ng maraming dayuhang investors sa bansa ay nakakalikha ng maraming trabaho at nireresolba nito ang matinding kahirapan at malawak na kawalang-trabaho, at nilulutas nito ang iba pang problema tulad ng krimen, katiwalian, at iba pa.

Kayang-kaya ng mga dayuhang investors na pagandahin ang serbisyo at pababain ang presyo sa mga sektor tulad ng telecom, kuryente, at transportasyon at makakatulong sila upang makaakit pa ng iba pang mga investors at makalikha pa ng maraming trabaho.

Ang pangunahing tungkulin ng Federalismo ay ikalat ang trabahong malilikha ng mga dayuhang investors papunta sa iba’t ibang bahagi ng bansa. Mangyayari ito dahil binibigyan ng Federalismo ang mga rehiyon ng kapangyarihang magtakda ng mga patakaran para makaakit ng mga investors sa mga uri ng negosyo na naangkop sa kanilang lugar. Ang trabaho ng pagkumbinsi sa mga investors na ilagak ang kanilang puhunan – dayuhan man o lokal – ay ibinibigay na sa mga rehiyon. Kaya, ang pang-aakit ng mga rehiyon sa mga investors ay makakapagdulot ng trabaho sa kanilang mga kababayan. Malaking tulong ito upang masolusyunan ang pagsisikip at trapiko sa Kalakhang Maynila, kasi ang mga tao na nagtatrabaho sa NCR ay makakabalik na sa kanilang probinsya kung saan naroon ang trabaho.
Sinisigurado ng Sistemang Parliamentaryo na ang mga pangrehiyon na gobyerno ay makakabuo ng mga de-kalidad na lider na may pananagutan dahil sa palaging pag-iimbestiga ng tinatawag na “bantay ng bayan” (shadow cabinet). Ang Sistemang Parliamentaryo ay mas matatag at may mas mababang lebel ng katiwalian. Mas mabisa ang sistemang ito kaysa sa sistema sa kasalukuyan.

***

Sa kabuuan, ang tatlong repormang ito ay talagang kailangan kung gusto ng Pilipinas na baguhin ang sarili.

Walang pero-pero.

Kailangan nating baguhin ang Saligang Batas.

#RemoveAntiFDIRestrictions
#ShiftToFederalism
#ShiftToParliamentarySystem
#ConstitutionalReformNow

Para malaman ang tungkol sa Federalismo at iba pa, bisitahin ang https://correctphilippines.org.

Ang site na ito ay walang kaugnayan sa CoRRECT Movement, bagkus ang layon nito ay iparating sa maraming Pilipino ang kahalagahan ng pagbabago sa sistema ng ating gobyerno sa wikang Filipino.

Makakaahon Din Ang Pilipinas, Matuto Lamang Sa Singapore

December 22, 2017December 22, 2017 | Federal Ph

Sa artikulong ito, tatalakayin natin kung paano makakaahon sa kahirapan ang maraming Pilipino.

Kung mapapansin, ilang beses nang isinisi ng maraming pulitiko ang ganito o ganoong bagay bilang dahilan ng kahirapan. Pero hindi nila alam na ang pinaka-ugat ng malawak na kahirapan ay ang paghihigpit ng Konstitusyon sa mga dayuhang investors tulad ng 60-40.

May kasabihan na “Kung gusto, may paraan. Kung ayaw, may dahilan.” Kung talagang seryoso ang taumbayan at mga pulitiko sa pagnanais nila na umangat ang buhay ng maraming Pilipino, kailangang tanggalin ang 60-40 at iba pang paghihigpit sa ating Saligang Batas.

Kung nais natin na mapaangat ang buhay ng ating pamilya, gayahin natin ang Singapore.

Naghihirap sila noong panahon ni Ferdinand Marcos. Malawak ang kahirapan noon sa naturang bayan, at marami pa rin ang walang trabaho. Upang masolusyunan ang problema nilang ito, kinailangan nilang mag-imbita ng mga dayuhang investors. Sa pagdagsa ng mga dayuhang investors, marami na ang nagkaroon ng trabaho. Marami na sa kanila ang nagkaroon ng matataas na suweldo, kaya marami na ang nakakabili ng gusto nila. Dito na nagsimula ang kanilang kuwento ng pag-unlad. Kaya bibihira na lang tayong makarinig sa kanila na mayroon silang “Overseas Singaporean Workers.”

Anong pagpapahalaga ang meron sa mga Singaporean?

Sa mga Singaporean, mas mahalaga na unahin muna ang mga bagay na mas mahalaga – tulad ng trabaho, magandang suweldo, at pagkain sa lamesa – kaysa sa unahin ang pagiging makabayan. Sa madaling salita, ibinaba nila ang pride upang umangat ang kanilang buhay (Lucas 18:14, Santiago 4:6).

Sa mga Singaporean, mas mahalaga na magkaroon sila ng disenteng trabaho at magandang suweldo, kaysa sa tumingin kung taga-saan ang mga may-ari ng kompanyang pinagsisilbihan nila.

Ang ganitong pagpapahalaga – na talagang kulang na kulang sa ating mga Pilipino – ay nakatulong nang malaki upang umangat din ang buhay ng iba pang mga bansa tulad ng Malaysia, Thailand, at maging ng bansang Tsina. Ito naman ang pagpapahalaga na taglay ng maraming OFW na nasa Singapore ngayon.

Isa pa, anong silbi ng pagiging “makabayan” kung hindi naman nito kayang bigyan ang bawat pamilya ng disenteng suweldo at pagkain?

Anong silbi ng pagiging “makabayan” kung sa pagdaan ng panahon ay hindi ito nakatulong upang umangat ang buhay ng bawat pamilyang Pilipino?

Sa kasamaang-palad, inatake ako ng dating Ambassador na si Bobi Tiglao, dahil sa marubdob kong hangarin na tanggalin ang 60/40 at iba pang paghihigpit sa dayuhang pamumuhunan na nakapaloob sa Saligang Batas, sa pamamagitan ng pagsulat ng isang blind-item na nalathala sa Manila Times na maliwanag na sinisiraan ako, gayong alam ng maraming tao na ako lamang ang tanging OFW na sumasideline bilang tagasulong ng pagbabago sa Konstitusyon.

23472351_10159552108290524_6554986625083381593_n — Nai-post ni Ambassador Tiglao ang link ng kanyang artikulo sa Manila Times sa kanyang timeline sa FB

Binaliktad ni Tiglao ang aking pahayag sa pagsasabing ako “ang nagpakalat ng kasinungalingan na hinihigpitan, o hihigpitan, ng batas ang pag-aari ng lahat ng mga dayuhan sa 40 porsiyento ng ekwiti sa alinmang industriya.” Sinungaling.

Ipinaliwanag ko lang na ang Artikulo XII, Seksyon 10 ng Konstitusyon ay nagbibigay ng pahiwatig sa mga dayuhang maglalagak ng puhunan na ang sektor na kanilang kinabibilangan ay posibleng maisama sa listahan ng mga hihigpitan, dahil inutusan ng Konstitusyon ang Kongreso na magdagdag ng mga sektor na sa palagay nito ay kabilang sa interes ng bayan (tulad ng media at advertising). Naipaliwanag na ito sa isang post.

Ang mas malala pa, nagpakita ng kawalang-galang si Ambassador Tiglao sa lahat ng mga OFW. Tingnan ang screenshot sa ibaba.

23435041_10159552078560524_1979434501550421104_n — Ginamit ito ni Ambassador Tiglao laban sa isang OFW na nakabase sa Switzerland.

At heto ang isa pa!

23472413_10159552613580524_8591532888090993799_n — Talagang galit si Ambassador Tiglao sa mga OFWs!

Isinusulong ko ang repormang ito dahil ako’y isang OFW sa Singapore.

Hindi naiintindihan ni Ambassador Tiglao ang katotohanan na ako ay isang OFW na nakabase sa Singapore, at iyon ang nagbigay sa akin ng lakas upang isulong ang pagtatanggal ng lahat ng sagabal sa dayuhang pamumuhunan na nasa Konstitusyon.

Bakit?

Dahil bilang isang OFW – na napakasigasig sa OFW Community dito sa Singapore – marami akong nakakausap na kapwa OFW at nakikinig ako sa kanilang mga kuwento.

Ito ang palagi nilang kuwento: Kakaunti talaga ang mga trabaho sa Pilipinas, at kung meron man, kulang pa rin ang suweldo. Kaya, ang pagpunta sa Singapore ang pinakamadaling paraan para kumita ng pera na ipapadala sa kanilang pamilya.

Sigurado ka ba talaga na puwede na ang palpak na sistema kung saan nasasadlak ang Pilipinas sa malawakang kahirapan at matinding kawalan ng trabaho?

Karamihan sa aming mga ordinaryong OFW ay simple at praktikal na tao. At kahit na nanggaling ako sa Ateneo de Manila University tulad ni Ambassador Tiglao – isang institusyon na ipinagmamalaki ang sarili bilang “sandigan ng idealismo” –ang aking palaging pakikipag-usap sa mga kapwa OFW at palaging pakikinig sa kanilang mga kuwento ang nagtulak sa akin na baguhin ang aking idealismong Atenean patungo sa makatotohanang Idealismo – na nagsisikap na maghanap ng totong solusyon na nagbubunga ng matibay na resultang makakatulong sa ordinaryong tao, di tulad ng pagbibigay-pugay sa matayog na idealismo.

Bilang isang OFW na nakikipag-usap sa maraming kapanalig na OFW sa Singapore, at habang isinasa-isip ang kasaysayan ng ekonomiya ng Singapore (kung saan dito nagkamali si Ambassador Tiglao), kinailangan kong ituon ang aking atensyon mula sa nakakabulag na makabayang pang-ekonomiya (economic nationalism) papunta sa paghahanap ng mabilisan at totoong solusyon sa kawalan ng trabaho at kahirapan sa Pilipinas.

Karamihan sa mga OFW, kung hindi man lahat, ay walang pakialam kung sinong may-ari ng mga kompanyang pinaglilingkuran nila. Ang iba’y nagtatrabaho sa mga Singaporean na kompanya. Ang iba’y nagtatrabaho sa mga Amerikanong kompanya. Ang iba naman ay nagtatrabaho sa mga kompanyang Hapon. At iba pa. At ang iba sa kapwa ko OFW ay nagtatrabaho sa bahay kung saan ang pamilya ay maaring taga-Kanluran, Singaporean, o kahit pa Pilipino.

Mahalaga para sa aming mga OFW na maganda ang trabaho namin at tinatrato kami nang maayos. Hindi na namin tinitingnan kung sino ang employer namin at kung saan sila galing. Sa totoo lang, minsan ay gusto ng iba nating kababayang DH na magtrabaho sa bahay ng mga taga-Kanluran kaysa sa bahay ng mga kapwa Pilipino, dahil kayang magbayad ng mga taga-Kanluran ng mataas na suweldo. At minsan ay hindi lang sila binibigyan ng lingguhang day-off, bagkus ay binibigyan pa ng kalayaang gumala at makipagkaibigan PAGKATAPOS ng alas-7 ng gabi – at kailangang dumating sa bahay ng alas-12 ng hatinggabi.

Ganoon din sa aming mga IT professionals, mga inhinyero, mga nasa medisina, mga arkitekto, at iba pa. Hindi na talaga mahalaga kung taga-saan ang mga may-ari ng kompanya. Ang trabaho, ang suweldo, at ang bigat ng trabaho ay mahalaga.

Ang aking personal na karanasan at ang karanasan ng iba pang mga OFW ang nagtulak sa amin na maging praktikal sa halip na gumamit ng kathang-isip sa paglutas ng aming problema.

Sa halip na umasa sa padala ng mga Pilipinong napipilitan na magtrabaho sa ibang bansa, dahil kakaunti ang trabaho sa atin, dapat dalhin dito ang puhunan ng mga dayuhang investors upang makalikha ng trabaho sa Pilipinas.

Bilang mga Pilipinong nakabase sa Singapore, karamihan sa amin ay nakikipag-usap sa aming mga katrabaho at kaibigan na Singaporean upang alamin kung paano naging mabilis ang pag-unlad ng Singapore. Marami sa amin ang naglaan ng oras sa kanilang Pambansang Museo at nakita namin ang lugar doon na nagkukuwento ng kasaysayan ng ekonomiya ng Singapore, lalo na ng kasaysayan ng kanilang ekonomiya noong panahon ni Marcos, kung saan dumating sa kanila ang mga kompanyang galing sa Kanluran at Hapon pati na ang mga dayuhang puhunan sa kanilang bayan.

Alam ng marami sa aming mga OFW na nakabase sa Singapore ang kuwentong ito tungkol sa bansang iyan. Minsan, alam na alam namin na napagtanto ng Singapore na hindi nito kayang umasa sa kanilang mga negosyante na mamuhunan sa pag-unlad ng kanilang bansa (dahil kakaunti naman ang mga negosyante). Kaya nagdesisyon si Lee Kuan Yew – sa payo ni Dr. Albert Winsemius, isang ekonomistang Olandes mula sa UN Development Programme – na umasa sa pag-akit sa mga dayuhan na mamuhunan para makalikha ng trabaho para sa kanilang mga kababayan. Ang pagdagsa ng mga dayuhang gustong mamuhunan ay nagresulta sa paglikha ng maraming trabaho, at naresolba ang kawalan ng trabaho. Sa pagdaan ng mga taon, ang focus nila ay hindi na lang pagresolba sa kawalan ng trabaho kundi ang pagtaas ng kanilang suweldo at ng kanilang antas ng pamumuhay.

Habang maraming kompanya ang dumadating sa kanilang bayan, at naghahanap na ang mga kompanya ng mga empleyado, tumaas ang suweldo ng mga empleyado at sa bandang huli, nakamit ng Singapore ang kaunlaran.

Alam na alam ng mga OFW sa Singapore ang kuwentong ito.

Alam namin na mabisa ang pag-akit sa mga dayuhan at sa mga multinasyonal na korporasyon na mamuhunan sa ating bayan.

At alam namin na ito ang talagang kailangan ng Pilipinas, kasi kaming mga OFW sa Singapore ay pagod na pagod na sa kakapakinig sa mga matatandang Singaporeans – na kadalasan ay mga taxi drivers – na naaalala ang mga magagandang nakaraan – kung saan naghihirap noon ang Singapore at ang Pilipinas noon ay ang pinakamayamang bansa sa Timog-Silangang Asya. Ang mga “tito” na taxi drivers at ang mga “tito” na nasa kainan sa labas ay paulit-ulit na sinasabi ang ganito sa amin:

“Oy ah, iyo bansa Pilipinas, alam mo, subra yaman noon, sobrang yaman sa Timog-Silangang Asya, at Singapore, subra herap noon.

Ngayon ah, bakit hirap ngayon ang bayan mo? Ano nangyari? Baket ganoon?”

Kailangan namin silang pakisamahan nang maraming beses tuwing kami’y sasakay ng taxi at matatanda ang mga drayber, o kapag kakain kami sa tabi-tabi at darating ang isang nababagot na “tiyo” upang simulan ang usapan namin.

Ang Singapore nang ito’y itinuring noon bilang “Third World.”

Bumili talaga ako ng maraming libro na isinulat ni Lee Kuan Yew (at tungkol sa buhay niya). Napanood ko ang maraming video tungkol sa kanya at sa kanyang mga talumpati. Napanood ko rin ang video ng kanyang mga ministro sa ekonomiya at iba pang mga taong nagtrabaho sa kanya upang mapaunlad ang ekonomiya ng kanilang bayan. Ang kanilang pinaka-komento ay “paghikayat sa dayuhang pamumuhunan” at “pahintulot sa mga dayuhan para ariin ang 100 porsiyento ng kanilang kompanya.”

Iyan ang dahilan kung bakit ang mga OFW sa Singapore ay laging iisa ang aming paninindigan na kailangang alisin ang 60/40 at iba pang hadlang sa dayuhang pamumuhunan sa Konstitusyon.

Hindi na natin ito kailangang intindihin nang bonggang-bongga. Bilang mga OFW sa Singapore na praktikal, alam namin na magbabago ang pananaw ng lahat na ang Pilipinas – na ayaw sa dayuhang pamumuhunan, maramot, overprotective, at saradong ekonomiya – ay makakaahon upang maging kaakit-akit sa mga dayuhang investors.

Lahat ng ito ay nakabase sa kung ano ang makikita sa labas. Gaya ng sabi ng iba, “Hindi kailangang ito’y totoo. Kailangang ito’y mukhang totoo.”

Ang 60/40 at iba pang sagabal sa dayuhang pamumuhunan na nasa Konstitusyon ay nagpapakita sa mga maglalagak ng puhunan ng masamang imahe ng Pilipinas bilang isang lipunan na baliktad ang pag-iisip at kumakalaban sa mga dayuhan.

Sa kabilang banda, ang pagtatangal ng mga ganitong paghihigpit sa Saligang Batas ay nagbibigay ng napakalinaw na mensahe na ang Pilipinas ay talagang nagseseryoso sa paghikayat sa mga dayuhan na mamuhunan dito. Parang sinasabi nito sa buong mundo na nagbago na ang ating kalooban. Muli, lahat ng ito’y pawang panlabas na anyo. Lahat ng ito’y tungkol sa pagdadala ng mensahe sa kanila.

Siyempre, kailangan nating paunlarin ang lahat ng makakatulong sa negosyo. Alam nating lahat ito. Alam nating lahat na kailangan nating bawasan ang katiwalian, bawasan ang buwis sa kita at buwis sa korporasyon, bawasan ang red tape, at pagandahin ang ating imprastraktura, bawasan ang singil sa kuryente, at pagandahin ang serbisyo sa internet at pababain ang presyo. Di ba’t iyan ang dahilan kung bakit binoto natin si Duterte noon pa? Di ba’t sinosolusyunan na iyan ni Duterte?

Gusto nating lahat ng mga pagbabagong iyan, pero kailangan nating ipakita sa mundo na seryoso tayo sa paghikayat sa mga dayuhang investors na pumarito. At wala nang mas seseryoso pa diyan kundi ang pagtanggal sa mga paghihigpit sa dayuhang pamumuhunang nakapaloob sa Konstitusyon.

Kung sakali mang kailangan pa natin ng paghihigpit, eh di gawin natin kung ano ang ginagawa ng Singapore at ng iba pang bansa sa mundo: Inilalagay nila ang paghihigpit sa ordinaryong batas, at hindi sa Saligang Batas.

Ang tagumpay ng Singapore sa ekonomiya ay dulot ng pagiging bukas nito sa mga dayuhang investors.

Sa bandang huli, wala akong intensyong patunayan ang aking “talino” kay Rigoberto D. Tiglao dahil hindi iyon ang pinag-uusapan sa aking argumento. Ang aking argumento ay hindi pang-matalinuhan. Ang aking argumento ay tungkol sa pagiging praktikal kaysa sa walang-kuwentang ideya na pinagsisilbihan ang mga Oligarkiya.

Kaming mga OFW sa Singapore ay hindi ipinagyayabang ang aming talino, kundi ang nasa aming mga sandata ay ang pagbibigay ng pansin sa pagiging praktikal…

Kailangan ng ating mga kababayan ang trabaho at pagkain sa lamesa, hindi pagpupugay sa “pambansang patrimonya” at iba pang matatayog na ideya. Kailangan ng ating mga tao ng totoo at praktikal na solusyon sa problema ng kawalan ng trabaho, at hindi ang bulag na pagsunod sa “pekeng nasyonalismo”…

Iyan ang itinuro sa amin ng Singapore. Kasi sa bandang huli, bihira sa mga lider ng Singapore na pag-usapan ang matatayog na ideya (liban sa isa – si S. Rajaratnam – nang hinangad niya ang iisang Singapore nang walang tinitingnang lahi, wika, o relihiyon sa kanilang panata), pero halos araw-araw nilang pinag-uusapan ang mga praktikal na solusyon na magbibigay ng totoong pakinabang sa maraming tao.

Tulungan natin ang mga Pilipino sa pagresolba ng totoong problema sa pagbibigay ng praktikal na solusyon. Alisin natin ang walang-kuwentang 60/40 at iba pang balakid sa dayuhang pamumuhunan. Ating hikayatin ang mga multinasyonal na korporasyon at mga dayuhang investors na pumarito at lumikha ng trabaho sa Pilipinas para sa mas maraming Pilipino, at huwag panatilihin ang proteksyonismo sa Saligang Batas na nagsisilbi sa pansariling interes ng di-mabilang na elitistang oligarkiya.

Awitin sa tugtugin ng “How do you solve a problem like Maria?”

Para malaman ang tungkol sa Federalismo at iba pa, bisitahin ang https://correctphilippines.org.

Ang site na ito ay walang kaugnayan sa CoRRECT Movement, bagkus ang layon nito ay iparating sa maraming Pilipino ang kahalagahan ng pagbabago sa sistema ng ating gobyerno sa wikang Filipino.

Ano Ang Babaguhin: Sarili O Ang Sistema?

December 22, 2017 | Federal Ph

Sa artikulong ito, ating tatalakayin kung bakit mas kailangang baguhin ang sistema sa ating bayan.

Kailangang maging mature ang mga tao upang umunlad ang kanilang bayan. At magiging mature ang mga tao kung babaguhin ang kanilang sarili.

Totoo na kailangang baguhin ang sarili. Pero sa totoo lang, sobrang magastos at napakahirap para sa bansang Pilipinas kung maghihintay ito ng maraming tao na baguhin ang kanilang sarili.

Kailangan ng sistema upang puwersahin ang mga tao na maging mature lalo na pagdating sa pag-iisip. Kailangan ng maayos na sistema upang puwersahin ang mga tao na baguhin ang kanilang sarili. Dito na mapipilitan na itama ng mga tao ang kanilang pag-uugali, at dahil dito ay mararamdaman na ng maraming tao ang pag-unlad na inaasahan nila.

Halimbawa: Kung sa EDSA ay puwede pa ang mga barumbadong drayber na nakikipag-away pa sa mga traffic enforcer ng MMDA, sa Singapore ay hindi puwede iyan. At iyan ay dahil sa sistema na ipinatutupad.

Kung aasahan natin na babaguhin ng mga tao ang kanilang sarili, walang mangyayaring pagbabago dahil walang magtutulak sa kanila na irespeto ang mga traffic enforcer. Isa pa, magastos at mahirap ang pagkumbinsi sa mga barumbadong drayber na baguhin ang sarili.

Pero kung babaguhin ang sistema, mapipilitan ang mga tao na magtino at maging mature para hindi na awayin ang mga traffic enforcers. Dito na mapipilitan na itama ng mga drayber ang kanilang pag-uugali, at dahil dito ay mararamdaman ng mga tao ang pag-usad ng sasakyan di tulad ngayon.

Ang sistema sa ngayon ang dahilan ng malawakang kahirapan at matinding katiwalian. Bakit hindi natin babaguhin? Dahil ayaw ba nating baguhin ang sarili? Dahil hindi pa talaga tayo mature? Dahil ayaw ba nating umangat ang buhay ng ating pamilya?

Dapat nating matutunan na walang kuwenta ang anumang pagbabago sa sarili kung hindi natin babaguhin ang sistema sa ating bansa.

Ang sistema ay kadalasang nagtatakda ng pag-uugali ng maraming tao sa loob ng isang lipunan.

Maraming tao ang nag-aakala na bago natin baguhin ang sistema, kailangan muna nating baguhin ang ating mga sarili. Pero ang malaking tanong ay ito: Paano babaguhin ng mga tao ang kanilang sarili, kung hindi babaguhin ang sistema upang pilitin ang mga tao na baguhin ang kanilang pag-uugali at pag-iisip?

Iginigiit nila kailangan munang mag-mature ang mga Pilipino bago natin baguhin ang sistema.

Pero merong ebidensya na mas mature at mas matatalino ang mga Pilipino noong mga huling taong sinakop tayo ng Espanya at mas lalo pang naging mature at matalino hanggang sa panahong umalis ang mga Amerikano sa ating bayan. Sa puntong iyon (mula nang naging malaya ang Pilipinas noong 1946) ay nagkaroon ng pagkilos para sa makasarili at baliktad na anyo ng “pagkamakabayan” na siyang nagdulot ng kamangmangan sa mga Pilipino.

Madalas, ang mga isinulat nina Rizal, Marcelo del Pilar, Juan Luna, Antonio Luna, at ang kanilang mga kaibigan ay hindi lang pang-world class, kundi ang kalidad ng kanilang pag-iisip ay nararapat lamang na mapasama sa Panahon ng Kaliwanagan.

Ang mga isinulat ni Rizal at ng kanyang mga kaibigan ay sumasalamin sa panahon na kung saan inaasahan na maiintindihan ng mga mambabasa ang kanilang isinulat. Magbabase si Rizal at ang kanyang mga kaibigan sa mga sulatin tungkol sa agham, pilosopiya, kasaysayan, at iba pang paksa, at sila’y nagsulat ng mga mahahaba at detalyadong artikulo.

Ngayon, nagsulat ako ng status update na 17% o 10% ng haba ng mga artikulong isinulat ni Del Pilar, Rizal, Antonio Luna, at ng kanilang mga kaibigan, pero AKO’Y NABABATIKOS DAHIL DITO.

Tingnan mo ang resulta na ginawa ng mga matatalinong Pilipino 120 taon na ang nakalipas. Alam nila kung anong pinagsasabi nila! Kahit na ang pagbuo ng Konstitusyon ng Malolos – na nagtatakda ng Sistemang Parliamentaryo at ang dahilan ng pagkopya sa mga Konstitusyon ng iba’t ibang bansa “na katulad ng Pilipinas pagdating sa katangian” – ay nagpapatunay na tama ang prinsipyo ni Montesquieu na bumubuo ang lipunan ng batas at sistema na bagay sa kanila, di tulad ng basta-bastang pagkopya sa sistema ng lipunan kung saan magkaiba sila ng pagpapahalaga at kultura.

(At ito ay kaugnay sa tesis ni Stanley Karnow sa kanyang aklat na “In Our Image,” kung saan pinuna niya ang pangongopya ng Hispano-Katolikong Malayo-Polynesian na Pilipinas sa sistema ng Puting Protestanteng Anglo-Saxon na Amerika, gayong hindi ito angkop sa ating bayan.)

Ang mga isinulat ng ating mga Ilustrado noon ay “Nosebleed” para sa mga grupong kumakalaban sa karunungan.

Paano natin nalaman iyan?

Bakit sa kabila ng pagkakaroon ng napaka-mature at matatalinong uri ng mga tao 120 taon ang nakalipas – na nagawang impluwensiyahan ang lipunan upang maging katulad nila, ay umabot tayo sa punto na naging isang lipunan ng mga mangmang na hindi kayang magbasa ng kahit anong akda na mas mahaba sa 300 letra?

***

Nagbago na ang ating sistema. Kaya kung noon, ginagawa ng maraming Pilipino ang lahat upang makipagtagisan sa mga pinakamatatalino sa kanilang panahon, ngayon naman ito ay labanan ng talino paibaba.

Tingnan mo kung paanong ang pagbabalita noong dekada 80 ay mas matalino at mas mature (gaya ng NewsWatch ng RPN9 o ang GMA News noong dekada 80), di gaya ngayon na ang istilo ng pagbabalita ay gaya ng tsismis sa tabloid.

Meron tayong quiz shows noon, at mga dokumentaryo, at iba pang matatalinong programa. Pero ngayon, karamihan sa mga programa ay telebasura at mga palabas na naghahangad na maging patok sa mga manonood.

Paano magiging mature ang mga tao sa ganitong klase ng media na meron tayo? Paano magiging mature ang mga tao pagdating sa pulitika kung ang sistema ng gobyerno ngayon ang pipilit sa atin na tumingin sa mga tao at sa kanilang kasikatan sa halip na pilitin tayong tumingin sa mga partido at sa kung anong ipinaglalaban nila?

Bakit pa tayo maghihintay na baguhin ng mga tao ang kanilang sarili kung mas matalino at mas mature ang ating mga tao 120 taon ang nakalipas kaysa sa atin ngayon? At iyon ay dahil sa sistema na nagtulak sa ating mga kababayan na mag-isip at kumilos sa paraang alam natin ngayon.

Ang ating mga kababayan ay nagiging IMMATURE na dahil pinili natin ang maling sistema, at dahil dito ay ginagawang “tanga” ng media ang ating mga kababayan.

Ang pagbabago sa ating sistema – sa sistema sa ekonomiya, sa sistema sa pulitika, sa sistema ng pamamahala, sa sistema ng edukasyon, at sa uri ng programming na pinapakita ng media sa publiko – ang tanging solusyon upang maging mature ang ating mga tao tulad ng maturity na naranasan bago sumapit ang taong 2000, at sana umabot sa maturity na naranasan ng mga tao 120 taon ang nakalipas.

Ang pagbabago sa sistema ang solusyon upang pilitin ang mga tao na baguhin ang kanilang sarili, baguhin ang kanilang pag-iisip, at baguhin ang kanilang pag-uugali.

Para malaman ang tungkol sa Federalismo at iba pa, bisitahin ang https://correctphilippines.org.

Ang site na ito ay walang kaugnayan sa CoRRECT Movement, bagkus ang layon nito ay iparating sa maraming Pilipino ang kahalagahan ng pagbabago sa sistema ng ating gobyerno sa wikang Filipino.

Nakakapanghina Ng Loob Ang 60/40

December 18, 2017December 18, 2017 | Federal Ph

http://asean.org/?static_post=foreign-direct-investment-statistics/

Bakit mahina ang loob ng mga dayuhan na mamuhunan sa Pilipinas?

Simple lang.

Dahil ito sa paghihigpit ng Saligang Batas sa pag-aari ng mga dayuhan sa ekwiti ng mga kompanya.

Ang probisyong ito ay “general rule” lamang, dahil itatakda naman ng Kongreso kung aling industriya ang saklaw ng ganitong paghihigpit.

Pero dahil hindi ito tinatanggal sa Saligang Batas, sinong makakapagsabi na ligtas ang mga dayuhang kompanya sa paghihigpit anumang oras?

Wala.

Inilalagay ng probisyong ito ang mga dayuhan sa alanganin. Ngayon, sinong may gustong malagay sa alanganin? Ang ganitong panganib ay iniiwasan ng mga investors, kaya lumilipat sila ng ibang bansa na walang ganitong kapalpak na sistema.

Ang ganitong kapalpak na probisyon sa Saligang Batas ang dahilan kung bakit kakaunti ang dayuhang namumuhunan sa ating bayan kumpara sa mga kapitbahay natin. At dahil dito, kakaunti ang trabahong puwedeng aplayan ng mga kababayan. Iyon ang dahilan kung bakit marami ang nag-aabroad.

Kung seryoso tayo sa pagkumbinsi sa ating mga kababayan na dito na lang magtrabaho sa Pilipinas, kailangang baguhin ang sistema at tanggalin ang hadlang sa dayuhang pamumuhunan.

Bakit pinanghihinaan ng loob ang maraming dayuhang mamumuhunan at multinasyonal na korporasyon sa Artikulo XII, Seksyon 10 ng Saligang Batas ng 1987?

Dahil ito sa probisyong 60/40, na sinasabing may karapatan ang Kongreso na itakda kung aling sektor ng negosyo ang isasama sa listahan ng mga saklaw ng 60/40 kung saan hanggang 40 porsiyento lamang ng ekwiti ang puwedeng ariin ng mga dayuhang kompanya.

Maging totoo tayo.

Ang probisyong ito ay hindi kayang ipatupad nang mag-isa lang.

Pero ito ay nagsisilbing Espada ni Damocles na nakabitin sa sinulid, na nakaumang sa ulo ng mga dayuhan na nais mamuhunan sa Pilipinas.

No automatic alt text available.

Dahil kung sa ngayon, hindi kasama ang kanilang industriya sa listahan ng mga industriyang sasailalim sa ganoong paghihigpit (Foreign Investment Negative or Restricted List), sino’ng makakapagsabi na ang kanilang industriya ay ligtas pa rin oras na magkaroon ulit ng deliberasyon ang Kongreso tungkol sa listahang iyan?

Wala, di ba?

Anumang oras, mayroong banta sa sektor ng industriya – kung saan doon ilalagak ng mga dayuhan ang kanilang puhunan – na balang araw ay mapasama ito sa listahan ng mga industriyang sasailalim sa naturang paghihigpit.

At kapag nangyari iyon, ang dayuhang investor o ang multinasyonal na korporasyon ay kailangang umalis agad ng bansa o baguhin ang sistema ng pag-aari sa kompanya upang makasunod sa 60/40 na paghihigpit.

At sinong gustong mangyari iyan? WALA.

At salamat sa Artikulo XII, Seksyon 10 ng Saligang Batas ng 1987, na nagsasabing:

SEKSYON 10. Sa tagubilin ng sangay sa ekonomiya at pagpaplano, dapat ilaan ng Kongreso sa mga mamamayan ng Pilipinas o sa mga korporasyon o mga asosasyon na ang animnapung porsyento man lamang ng puhunan ay ari ng gayong mga mamamayan, o ang maas mataas na porsyento na maaaring itakda ng Kongreso, ang ilang mga larangan ng pamumuhunan kailan man at ganinto ang iniaatas ng pambansang kapakanan. Dapat magsabatas ang Kongreso ng mga hakbanging magpapasigla sa pagbubuo at pagpapalakad ng mga negosyo na ang puhunan ay aring ganap ng mga Pilipino.

Sa pagkakaloob ng mga karapatan, mga pribilehiyo at mga concession na sumasaklaw sa pambansang ekonomiya at patrimonyo, dapat unahin ng Estado ang mga kwalipikadong Pilipino.

Dapat regulahin at gamitin ng Estado ang awtoridad nito sa mga puhunang dayuhan na saklaw ng pambansang hurisdiksyon nito at nang naaalinsunod sa mga pambansang tunguhin at mga pangunahing layunin nito.

Alam ng lahat na ang naturang listahan ng mga industriyang paghihigpitan ng batas (FINL/FIRL) ay nagsisilbing bitay para sa mga multinasyonal na korporasyon.

Siguro, sa ngayon, pinapayagan ang isang MNC sa bansang ito.

Hangga’t hindi tinatanggal ang Artikulo XII, Seksyon 10, patuloy na gagawin ng Kongreso ang ganitong “sh1t-list” o ang listahan ng mga paghihigpitan nila, at isang araw, namamalayan pala ng multinasyonal na korporasyon na siya’y mapupugutan na.

Pagkatapos ng apat na taon ng pagtatayo ng mga pabrika at opisina nito, malalaman na lang na kasama na ang kanyang sektor sa mga listahan ng mga industriyang paghihigpitan ng Kongreso. Anong mangyayari?

Mga kababayan, ito ang pinakadahilan kung bakit tinatanggal ng maraming dayuhang investors at mga multinasyonal na korporasyon ang Pilipinas sa kanilang pinakaprayoridad oras na makita nila ang ganitong kapalpak na probisyon sa Artikulo XII, Seksyon 10, dahil alam nila na ang ibang mga bansa ay WALANG GAYONG KAPALPAK NA PROBISYON.

Ang naturang probisyon sa Saligang Batas ay parang Hunger Games kung saan hindi mo alam na baka ikaw ang susunod na mapili bilang gladiator na kakatawan sa teritoryo mo, isang bata na papatay o papatayin. (Mas mataas ang posibilidad na patayin ka kaysa mabuhay.)

Katulad lang sila ng mga hindi pinalad dahil napili sila bilang hain sa kulturang Gaullish/Celtic o sa kulturang Aztec.

Mukhang OK ka – sa ngayon. Pero malay mo, baka tawagin ka na bilang kanilang mabibiktima upang gawing litson sa apoy ng mga Celtic, o baka tawagin ka upang hiwain ang puso mo – nang buhay – bilang alay sa mga diyos ng Aztec.

Bakit susugal ang kahit sinong dayuhang investor o multinasyonal na korporasyon sa ganitong katinding panganib?

(Natatandaan niyo ba ang orihinal na episode ng Star Trek TV kung saan naglalaban ang dalawang planeta at sa halip na maglaban nang harapan at matikman ang pagkawasak ng kanilang lugar, nagkaroon sila ng kunwaring labanan na pipili ang computer ng tao sa magkabilang panig upang patayin gamit ang lethal injection? Nakukuha niyo ba ang punto? Ganyang katanga ang sistema. Walang sinuman ang gugustuhing malagay sa sitwasyon na isang araw ay OK ka, at pagdating ng panahon, susunod ka nang papatayin nang dahan-dahan.)

HINDI NA KATAKA-TAKA NA MARAMING MULTINASYONAL NA KORPORASYON at iba pang mga dayuhang investors ang lumilipat sa IBANG BANSA na walang ganitong kapalpak na paghihigpit ng Saligang Batas.

Ngayon, alam niyo na…

Para malaman ang tungkol sa 60-40 at iba pa, bisitahin ang https://correctphilippines.org.

Ang site na ito ay walang kaugyanan sa CoRRECT Movement, bagkus ang layon nito ay iparating sa maraming Pilipino ang kahalagahan ng pagbabago sa sistema ng ating gobyerno sa wikang Filipino.

Ginibo kan 60-40 an Filipinas na Mawalat (Bikolano)

December 13, 2017 | Federal Ph

By: Orion Perez D

Translated by: Karl Ian Basallote

Sa artikulong ini, satuyang tutukaron an mga epekto kan “direct foreign investment” sa satuyang nacion. An artikulong ini nakabase sa makatotoohan na mga obserbasyon sa ibang nacion orog na sa satuyang kataraed sa laog kan ASEAN.

Dawà na an satuyang ekonomiya sinasabing nagtatalubo, an mga ordinaryong tawo dai man giraray namamatean an kuta na nagtatalubong ekonomiya. Kun satuyang marereparo, igwa nin kadikít na oportunidad sa trabaho orog na sa mga probinsya. Kadakol na mga Filipino an minahale sa satuyang nacion nganing magtrabaho alagad an satuyang nacion nawawalat na marhay kompara sa satuyang mga kataraed na nacion.

Sa presenteng sistema, dawà an Konstitucion dai piglalaag sarô-sarô an saiyang haláwig na industriya na subject sa paglimita orog na sa percentage kan “equity ownership”. Bilang resulta, an mga “foreign investors” mahanap nin ibang nacion na máyong striktong sistema bakóng arog kan Filipinas (siring kan Singapore asin Malaysia). An katapúsan: Mas mauswag kompara sa Filipinas an mga nacion na ini.

An mga banyaga ginustong mag-invest sa satuyang nacion huli sa baratong patrabaho asin an satuyang kakayanan sa tataramon na English. Alagad, huli sa mga limitasyon sa Konstitusyon, kadikit na oportunidad an natatadâ sa nacion. Kun paladon sa paghanap nin trabaho, hababa an mga sweldo. An mga ini an mga rasones para sa satuyang kapwa Filipino na maghanap nin trabaho sa ibang nacion.

Kun an mga limitasyon siring kan 60-40 hahaleon sa satuyang Konstitusyon, kadakol na mga banyaga an ma-invest kan saindang puhunan. Sa pagtogdok kan saindang negosyo sa satuyang nacion, madakol an mga oportunidad sa trabaho para mga kahimanwa ta nganing dai na ninda kaipohan na maghanap nin trabaho sa ibang nacion. Sa madaling sabi, madara kita nin trabaho harani sa mga harong kan mga OFW. Asin kun an 60-40 sa Konstitusyon hahaleon, an mga magurang dai na maharayo sa saindang mga aki.

Kaurubay sa paglangkaw kan mga banyagang negosyo, an mga negosyo na pagsadiri kan mga Filipino, mahalangkaw man siring kan “retailing”, “canteens”, karehan, “supermarkets”, kooperatiba, asin iba pang mga negosyo. Magkaka-igwa man nin paghalangkaw kan demand para sa mga kompanyang multinational asin an iba pang banyagang kompanya para sa mga serbisyo na minamaneharan kan mga Filipino, orog na para sa mga propesyonal siring kan “attorneys”, “doctors”, “nurses”, “certified public accountant” asin iba pa.

Sagkód sa ngonian, igwa man giraray nin mga “Jurassic-minded BARRIOTIC na mga Filipino na kontra sa mga “Foreign Direct Investors”.

Háen an saindong mga isip, kamong mga dangág?

An kabilogan kan rehiyon kan ASEAN asin kan ibang natatadâ sa Asya, agresibong nangdadagkâ nin mga “foreign direct investors” huli ta ining mga namamayo kan mga nacion, aram kun nuarin maabot an “foreign direct investors”, sinda makrear nin mga trabaho asin magibo nin kwarta, teknolohiya, kaaraman, asin kadakol na iba pang marhay na “training”.

An FDI kapareho nanggad kan Singapore na “tapped” ta nganing maresolberan an saindang “unemployment problem” kan mga taon 1960’s, dangan suminakat sa hagyan pasiring sa “high-tech stuff” na nag-train nin dakol na tawo. Pagkatapos, kan an mga lokol na “industrialists” nagdesisiyon na maggibo nin lokal na “high-tech companies”, madali sindang makakapag-empleyo nin mga eksperiyensiyadong trabahador na “trained” kan MNC’s.

An bilog na ASEAN, naggigibo kaining negosyo huli ta nahiling ninda kun pâno an “economically successful” na Singapore nagin bilang resulta kaining stratehiya kan makadagkaon na “foreign direct investors” asin an “multinational corporations” na umabot asin mag-empleyo nin mga tawo. Sa laog nin haláwig na panahon, solamente na an Filipinas iyo an nawawalat huli ta satuyang isinarado an ekonomiya kairibanan idtong mga dangág na 60-40 limitasyon sa Konstitusyon asin dakol na ibang “derivative laws” na igwang katuyohan na mag-ulang o magpaluhay nin “Foreign Direct Investors” sa paglaog, gabos para sa pagprotehir kan lokal na ekonomiya kontra sa mga “foreign imperialist”.

Nem, okoda daw nindo, an mga trabaho dai man baga na krear. Diiton na marhay an mga lokal na industrialists na ginustong tumabang asin an mga “rent-seeking oligarchs” maogma na ipadagos an “status quo” imbes na iinvest an saindang kwarta nganing maka-krear nin mga bâgong trabaho.

Mientras an iba sa rehiyon kan ASEAN partikularmente an Singapore, Malaysia, Thailand, dangan suminunod an Vietnam asin Indonesia gabos naghingoa na makapagdara nin kadakol na investors sagkód na sa kaya ninda. An Filipinas pirming pigpapahale sinda kairibanan idtong mga constitutional asin legislated na mga limitasyon. Asin idtong mga “foreign companies” na nagmanehar “to slip in” kinaipohan na mag-contend nin halangkaw na gastos sa transakyon asin “red tape” na ilinaag kan “poorly-salaried functionaries” na yaon nganing mag-extract nin dakol sagkod na sa kaya ninda hale sa kadikit na kompanyang luminaog.

Mientras tanto, sa ibang nacion, dawa baga igwa nin kadikít man sanang korapsyon, an katotoohan na an “foreign direct investors” asin MNCs na dakolon kun minaabot, diiton na marhay an korapsyon na nangyari huli ta an functionaries na yaon nganing mag-extract nin cash kayang iwagas palibot kan orog na mahiwas na base. Dugang pa, dawà anong graft and corruption an nangyari sa ibang sosyodad kan ASEAN, mas kadikit kompara sa Filipinas.

Bakóng makangalas na an mga nacion na nangenot sa pagmuknâ kan ASEAN, niranggo an lambang sarô asin an lebel kan búlos kan “foreign direct investors” kinompara, an Filipinas mamundong uminabot na gadan sa kahoro-hodyani.

Reparohon kun pâno an FDI inflows kan Singapore pinasaday an FDI inflows kan ibang natatadang nacion sa ASEAN kun kokonsideraron na an Singapore sarong sadayot na nacion na igwa nin sadáy na popoulasyon.

An Indonesia igwa nin pinakadakulang popoulasyon sa ASEAN kaya ngani naghihingoa sindang marhay na makua an saindang FDI-inflow levels up: kaipohan ninda an mga trabaho na makrear para sa saindang mga tawo.

Alagad an Filipinas igwa nin ikaduwang pinakadakulang popoulasyon sa laog kan ASEAN asin igwa kita nin arog kaiyan na makaherak na bilang. Makaherak bako huli sa dakol na foreign direct investors na habo lumaog — iyó ginibo ninda — huli ta DAI TA SINDA TINOGOTAN NA LUMAOG. An satuyang 60-40 Constitutional Restrictions dinedesganar sinda sa pagkua nin ikaduwang paghiling. Mientras tanto, an ibang nacion sa ASEAN mayo nin arog kaidtong anti-FDI Restrictions sa saindang Constitutions, asin dawà saen mag-eksister an “restrictions”, para idtó sa specific sectors asin dai ninda piggigibo an saindang restrictions na kasing outrageous kan sa Filipinas kun saen pig-re-require ta sinda na magkaigwa nin maximum na 40% ownership asin require-on sinda na magkaigwa sinda nin 60% nin company na pagsadiri kan mga Filipino citizens.

Mayong arog kaiyan na rediculous Restrictions an ibang mga nacion sa ASEAN huli ta kun ano an puedeng igwa sinda iyó an “sharing arrangements” na puedeng maghapot sa foreign direct investors na iheras an minority position kairibanan an local investor. An kaherasan na kasing diit kan 5% sagkod kasing halangkaw kan 30%, pero pagminsan bako sa punto na magpirit nin Foreign partner na mag-inâ nin majority controlling interest.

Hilingon sana kun pâno kaherak an satuyang FDI inflows kan mga taon 2013 sundo 2015 na ipinapahiling sa graph sa ibaba:

No automatic alt text available.

Halè ini sa website na ini:

Bakô daw makangalas na an Filipinas sarô sa mga dependent sa overseas deployment kan saindang mga namamanwaan na maghanap nin trabaho sa ibang nacion.

Makaherakon nanggad ini-yo.

Kun an dakol na tawo na anti-FDI asin anti-MNC dai nanggad napapaghorop-horop na dawà nuarin an multinational corporation naglalaog asin nagtotogdok nin pabrika sa sarong lugar, tolos tolos, an mga bâgong oportunidad para sa mga na negosyante minabutwâ… Kun an pabrikang “foreign-owned” matogdok, an pabrikang iyan mangangaipo nin canteen. Asin sinda makua nin local canteen operator na makapot kan canteen na iyan. Tolos tolos, an negosyanteng lokal sa food catering industry makakakua nin oportunidad na kumita.

An pabrikang iyan mangangaipo man na mag-empleyo nin shuttle services asin security guards. Sa liwat, an oportunidad para sa negosyanteng lokal na nag-specialize sa transport nakrear, siring kan sarô pang oportunidad para sa lokal na negosyante na nag-ooperate nin security guard agency minabutwâ. Dangan, igwa nin pangangaipo para sa lawfirm asin an auditing/accounting company na ma-empleyo nganing makatabang bilang external service providers. Sa liwat, an mga kompanyang lokal makakakua nin mga bâgong oportunidad.

Igwa nin katotoohan na sa luwás kan mga pabrika, an ibang mga kakanan o mga lugar na nagpapabakal nin mga produkto puedeng bumutwâ.

Kapag dakol kaining mga pabrika an natogdok, kadakol na mga tawo an magkaka-igwa nin trabaho asin makita. Igwa na logod nongian nin dakol na kwarta na ikakalat sa palibot kan komunidad asin mas dakol na oportunidad para sa negosyo. An mga tawo magkaka-igwa nin kwarta na pampabakal nin barakalon.

Tâno daw ta kadakol na mga tawo an dai nahahale sa pagigin primitive-minded asin barriotic? Tâno daw ta dai ninda kayang horop-horopon na an pagdara nin Foreign Direct Investments iyo an marikas na syertong paagi sa pagpoon kan Economic Development asin Job-creation process kun saen puedeng makaantos sa creation kan ibang mga negosyo, kun saen, mas dakol an locally-owned?

Tâno daw ta kadakol na kapwa Filipino an nag-iisip nin siring kaiyan na zero-sum way? Daí daw ninda nahohorop-horop na kada bes minalaog an MNCs, sinda aktwalmente minakrear nin oportunidad para sa ancillary asin complimentary local business na bumutwâ?

Kun an foreign-owned factory matogdok, dai daw ninda mahorop-horop na an local construction company mata-tapped na magtogdok nin pabrika?

Daí daw ninda nahohorop-horop na an construction kan pabrika mangangaipo nin pagbakal nin semento asin ekipaheng hardware hale sa locally-owned companies?

Tâno daw ta sinda nagkukulang sa imahinasyon? Tâno daw ta dai ninda ginagamit an saindang payo asin mag-isip nin marhay mapadapit sa kun pâno an mga investments na ini-yo – foreign-owned – aktwalmente matabang sa mga lokal na negosyo asin sa pagkrear nin trabaho para sa mga empleyadong lokal?

Bakô sana an kawâran nin kaaraman kan mga tawong ini, alagad iyó an malalang porma nin kadangagan na buminara sa saindang payo na ginibo sindang dai makasabot na an saindang pagigin closed mindset iyo nanggad an rason kun tâno an Filipinas mamundong nagpadagos na bakong matrayumpo sa Economic Front. Iyo an saindang pagkasarado sa Foreign Direct Investments na nagkawsa sa satuyang nacion na magin makaherak na nagdedepende sa pagpadara sa satuyang mga tawo sa ibang nacion huli ta an mga trabahong lokal diiton asin huli ta an lei nin Supply asin Demand kun saen igwa nin kadakol na naghahanap nin trabaho kompara sa presenteng pagkakaigwa nin trabaho, dawa anong trabaho an yaon minatapos sa pagbayad sa makaherakon na hababaon na kita.

Nuarín daw makakanood an mga tawong ini?

***

Reading assignment:

1) https://correctphilippines.org/filipino_first_fail

3) https://correctphilippines.org/foreign_investment

5) https://correctphilippines.org/three_point_agenda

6) https://correctphilippines.org/how_does_federalism_work

* Please don’t forget to SHARE this so that others may learn. Don’t just like it. SHARE IT!! *

Para malaman ang tungkol sa 60-40 at iba pa, bisitahin ang https://correctphilippines.org.

Ang site na ito ay walang kaugnayan sa CoRRECT Movement, bagkus ang layon nito ay iparating sa maraming Pilipino ang kahalagahan ng pagbabago sa sistema ng ating gobyerno sa iba’t ibang wika sa Pilipinas.

Gihimong sa 60-40 Nga Iwit Ang Pilipinas (Sugbuanon)

December 13, 2017 | Federal Ph

Usa ka sanaysay sa Asean.org ang “Gihimo Sa 60-40 Nga Iwit Ang Pilipinas”. Gisulat ni sa Iningles ni Orion Perez ug gihubad sa Binisaya ni Fed Martinez:

Sa kini nga artikulo, ato’ang hisgotan ang mga epekto sa “direct foreign investment” sa ato’ang nasud. Kini nga artikulo kay gikan sa saktong paniid sa ubang mga nasud nilabi na ang ato’ang mga silingan sa ASEAN.

Bisan pa og nagtubo ang ato’ang ekonomiya, ang gina’ingon nila nga economic growth kay wala gihapon nabati’ sa mga ordinaryong tawo. Kun ato’ang mabantayan, gamay ra gihapon ang mga oportunidad alang sa pagpantrabaho nga ma’ana’a sa mga probinsya. Daghan ra gihapong mga Pilipino ang mga mang-gawas sa nasud arun makatrabaho, ug kini ato’ang nasud ulahi gihapon sa ato’ang mga silingan.

Sa systema karon, bisan pa’g wala gina’ingon sa Konstitusyon ang mga ginadili’ sa mga kadaghanang industriya, nabati gihapon sa mga “foreign companies” nga gipugngan sila nilabi na sa porsyento sa “equity ownership”. Tungod ni’ini, ang mga “foreign investors” nagpangita og lain nga mga nasud nga dili sama sa lisud nga systema sa Pilipinas (Singapore ug Malaysia). Ang nahitabo: kining mga nasuda hino’on, labaw pang ma’uswagon kun ikompara sa Pilipinas.

Ganahan unta’ ang mga langyaw mamuhonan sa ato’ang nasud tungod kay barato ra ang labor ug ma’ayo usab ang mga Pilipino sa Ingles. Apan tungod sa mga ginadili’ nga nasulat sa Konstitusyon, gamay nalang ang mga oportunidad nabilin sa nasud. Kun maswerte’an man ang usa ka tawo makakita’g trabaho, gamay lang gayod ang sweldo niya. Busa’, mao kini ang hinungdan nga ang ato’ang mga katawhan nagpangita gihapon og trabaho sa gawas.

Kun ang kining mga ginadili’ (sama sa 60-40) mawagtang sa ato’ang Konstitusyon, daghang mga langyaw mamuhonan gayod diri sa nasud. Tungod kay mubuhat sila sa ilahang mga negosyo dinhi, managhan gayod ang mga oportunidad sa pagpantrabaho alang sa katawhan, ug tungod ni’ini, dili na sila mangita pa og trabaho sa gawas. Buot pasabot, ato’ang gipapa’uli na ang mga OFW. Kun ang kining 60-40 mawagtang sa Konstitusyon, ang mga ginikanan nga nangtrabaho sa gawas, dili na malayo’ sa ilahang mga anak.

Sa pag’uswag ni’ining mga “foreign businesses”, ang mga “Filipino-owned businesses” usab kay mu’uswag og apil sama sa mga retail, kan’anan, tiangge, kooperatiba ug uban pang mga negosyo. Aduna usa’y “rising demand” alang sa mga kompanyang multinasyonal ug ubang mga “foreign companies” nga ang mga nagdumala kay mga Pilipino, ni labi na mga abogado, nurse, doktor, CPA ug uban pa.

Makasapot gihapon nga hangtud karon, aduna gihapo’y mga “Jurasically-minded BARRIOTIC” nga mga Pinoy nga musupak gihapon sa mga “Foreign Direct Investors”.

Tarunga inyong mga pang’utok, mga bo’ang!

Ang tibu’ok ASEAN ug mga ubang nasud sa Asya kay nagpadani sa mga langyaw nga mamuhonan tungod kay ang mga pangulo ni’ining mga nasura nakahibalo nga kun adunay “Foreign Direct investors” nga manulod sa ilahang mga nasud, adunay mga trabaho nga mahimo’ nga makapadugang og kwarta, teknolohiya: pagpakahibalo ug pagbansay ni’ini.

Ang FDI mao ang gigamit sa Singapore aron masulbad ang ilahang problema sa pagpantrabaho kani’adtong mga katu’igang 1960 ug tungod ni’ini, ni saka sila sa hagdanan sa teknolohiya ug gibansay usab nila ang ilahang mga katawhan. Kadugayan, ang mga lumad nga mamuhonan nisuhid usab og paghimo og mga high-tech nga kompanya, nagpasulod og mga empleyado nga aduna nay “experience” o mga gibansayan gikan sa mga MNC.

Gibuhat kini sa tibu’ok ASEAN tungod kay nakit’an nila nga ni’uswag og mina’ayo ang ekonomiya sa Singapore paghuman nila ug gamit ni’ining FDI nga systema ug pagpangimbita ug mga pangkalibutanong korporasyon. Sa kadugay nga panahon, ang Pilipinas lamang ang nabilin tungod kay gisirad’an kanato’ ang atong ekonomiya pina’agi ni’ining 60/40 restrictions nga na’a sa Konstitusyon ug uban pang mga bala’od nga nagpugong o nagpahinay sa mga FDI sa pagsulod ni’ining ato’ang nasud, arun lamang kunuhay mapanalipdan ang ‘local economy’ gikan sa mga langyawng Imperyalista.

Bu’ot hunahuna’on, wala’ hino’on kini nakahimo og trabaho. Ang mga lumad nga mga industriyalista nga ganahan mutabang kay gamay ra ka’ayo, ug ang mga nagpangita’g’abang nga mga oligarka kay nalipay ra gihapon sa pagpadayon ni’ining systema karon, wala man lang nila gipuhonan ang ilahang mga kwarta sa la’in nga mga negosyo.

Samtang ang ubang nasud sa ASEAN, nilabi na ang Singapore, Malaysia, Thailand ug kabag’ohay lang ang Vietnam ug Indonesia nagpaningkamot og pangimbitar og mga FDI, ang Pilipinas lamang ang nasud nga nagpabugaw hino’on kanila tungod sa mga pugong nga naa sa Konstitusyon. Ang kadtong mga nakasulod, nakipagbikil pa sa mga mahal nga “transaction costs” ug mga “red-tape” nga gibutang sa mga trabahante nga kurakot. Samtang aduna gihapo’y korapsyon nga nahitabo sa ubang nasud, gamay lang gayod kini tungod kay aduna gihapo’y daghang mga FDI ug MNC nga nanulod diha’ kanila. Ang mga “functionaries” nga nagkuha’ sa mga kwarta kay gikaylap sa ubang mga butang. Bu’ot pasabot, ubus pa ang ilahang pagkakurakot kun ikompara sa Pilipinas.

Dili’ na katingalahan nga ang mga nasud nga naghimo’ sa ASEAN kay taas ug FDI, ang Pilipinas lamang ang iwit.

Ang FDI inflow sa Singapore ma’o ang kinadak’an sa tibu’ok ASEAN bisan pa og gamay ra kini nga nasud ug populasyon.

Ang Indonesia nga ma’oy kinadaghana’g tawo sa ASEAN naningkamot nga ta’as ang ilahang FDI tungod kay kinahanglan gayod sa ilahang mga katawhan ang trabaho.

Ang Pilipinas mao ang ikaduha sa kinadaghana’g tawo sa ASEAN nga dunay makalulu’oy nga numero. Makalulu’oy dili’ tungod kay walay ganahang FDI mamuhonan kanato’ – aduna man- apan, KITA ANG DILI’ MAGPASULOD KANILA. Ang 60/40 restriksyon kay makapawala’ kini og gana kanila. Samtang, ang ubang mga nasud sa ASEAN wala’ kaayo’y mga FDI restriksyon sa ilahang mga Konstitusyon. Kun duna man gani’ restriksyon, WALA kini sa ilahang mga Konstitusyon, ug kun asa man kining mga “restriksyon” na’a, sa mga uban ra kining mga sektor nga dili’ sama sa Pilipinas nga dunay 40% ra nga matag’iya sa langyaw samtang ang 60% alang sa mga katawhang Pilipino.

Kining mga walay ayo nga restriksyon, wala’ kini sa ubang nasud, basin tungod sa ginatawag nila nga “sharing arrangements” nga pangingkamotan sa FDI nga mabahinan og gamay’ng posisyon kuyog sa lumad nga mamuhonan. Mahimo kini nga ubos lamang, mga 5% o ang labing ta’as mga 30%, apan dili kini mu’abot sa punto nga mawad’an ang langyaw nga kasosyo og dako’ nga controlling interest.

Palihug og tan’aw sa ato’ang makalulu’oy nga FDI inflow sa chart nga na’a sa ubos, gikan sa tu’ig 2013 hangtud 2015:

No automatic alt text available.

Gikan kini sa website:

http://asean.org/?static_post=foreign-direct-investment-statistics/

Tungod ni’ini, ang Pilipinas nagpabilin nga nagsalig sa pagpantrabaho sa iyahang mga katawhan sa gawas.

Makalulu’oy gayod.

Ang mga tawo nga nagkontra sa FDI ug MNC wala’ nakahibalo nga inigsulod sa usa ka pangkalibutanong korporasyon sa atong nasud ug inigtukod ni’ini ug paktorya sa usa ka dapit, adunay bag’o nga oportunidad dayon mahitabo’ alang sa mga lumad nga negosyante.

Inigtukod sa usa ka paktorya nga gipanag’iya ug langyaw, adunay canteen nga matukod apil ni’ini. Dayon, magkuha’ sila og operator nga mudumala ni’ining canteen. Dayon, oportunidad na kini sa mga negosyante sa food industry nga makanegosyo.

Ang paktorya usab maningahanglan og mga shuttle services ug security guards. Oportunidad na usab kini sa mga lumad nga negosyante nga nag’negosyo og tranportasyon, sama sa mga lumad nga negosyante nga nag’negosyo usab og mga ahensyang pang’security guard. Aduna usa’y lawfirm ug accounting nga mga kompanya nga kuha’on aron mahimong “external service providers”. Ang mga lumad nga kompanya magkadugang ang ilahang mga oportunidad.

Ma’ingon usab nga sa gawas sa mga ni’ining mga paktorya, aduna usa’y mga kan’anan o uban pang mga negosyo ang matukod.

Kun aduna’y daghang paktorya, aduna usa’y daghang trabaho nga mahimo ug sweldo nga andam alang sa katawhan. Tungod ni’ini, labaw’ng daghan pa ang mga kwarta nga maglibot sa katilingban ug daghang oportunidad pa ang mahimo’ alang sa negosyo.

Ngano man gayod nga kadaghanan sa mga tawo nagpabiling “primitive-minded” ug “barriotic”? Ngano man nga dili’ nila makita’ nga ang pagpasulod og “Foreign Direct Investments” ma’o ang kinapaspasan nga pa’agi arun ma’uswag ang paglambo’ sa ekonomiya ug pagdugang sa mga trabaho nga ma’o usab ang maghatag og oportunidad nga matukud pa ang ubang mga negosyo nga lumad Pilipino ang mga tag’iya?

Ngano man nga daghang mga Pinoy maghuna’huna’ nga wala’ kini pulos? Wala’ ba sila nakahibalo nga inigsulod ni’ining mga MNC, nagbuhat kini og mga oportunidad arun daghan pang mga negosyo ang matukod?

Kun ang paktorya nga langyaw ang tag’iya matukod, wala ba sila nakahibalo nga aduna’y mga lumad nga “construction company” mahimong kasosyo alang sa pagtukod sa paktorya? Wala ba sila nasayod nga sa paghimo’ sa paktorya, naningahanglan kini og mga semento ug mga materyales gikan sa mga lumad nga kompanya?

Ngano mang kulang gayod ang ilahang mga panghuna’huna’? Nganong dili’ man nila gamiton ang ilahang mga utok sa pagpamalandong kabahin ni’ining mga investments – bisan pa’g gipanag’iya kini og langyaw – nga makatabang kini sa mga lumad nga negosyo ug makahimo og daghang trabaho alang sa katawhan?

Dili’ lang sa pagkawalay alamag kini sa mga tawo. Mahimo’ kining kinabugu’ang kina’iya nila, nagsira sa ilahang mga utok, ma’o kana’ nga dili’ kini nila masabtan ug panumbalingon. Ma’o kini ang hinungdan nganong ang Pilipinas mahagbong kanunay sa ekonomiya. Ang kini ilahang pagdili’ kabahin sa FDI ang hinungdan nganong ang ato’ang nasud kay nagsalig kanunay sa mga tawo nga nagpangita og trabaho sa gawas, tungod usab kay gamay lang ang mga trabaho da’an, ug tungod usab sa bala’od sa “supply” ug “demand” nga makita’ natong labaw’ng daghan pa ang mga nangita’ og trabaho kompara sa trabaho nga na’a da’an. Kun unsa man nga trabaho ang na’a, gamay ra ka’ayo ang mga sweldo nga ilahang ikahatag.

Kanus’a pa kaha’ kining mga tawhana makakat’on?

***

Reading assignment (Mga balasahon):

1) https://correctphilippines.org/filipino_first_fail

3) https://correctphilippines.org/foreign_investment

5) https://correctphilippines.org/three_point_agenda

6) https://correctphilippines.org/how_does_federalism_work

* Palihog ayaw kalimot og SHARE ni’ini arun makakat’on usab ang uban. Ayaw kini i’like ra taman. I’SHARE KINI!! *

Note: Vowels containing glottal stops have apostrophes (‘) placed after them.

Para malaman ang tungkol sa 60-40 at iba pa, bisitahin ang https://correctphilippines.org.

Federalismo at ang mga Lalawigan

December 5, 2017December 9, 2017 | Federal Ph

Kung iisipin, ang mga dibisyon sa ating bayan ay kasing-simple lang ng bansa, lalawigan, bayan/lungsod, at barangay.

Pero minsan hindi ito ang laging nangyayari. Puwedeng ang mangyari ay ito: bansa, lungsod, at barangay. Nasaan ang lalawigan? Nalaktawan na ito. Bakit? Sa sobrang unlad ng lungsod, napahiwalay na ito sa inang lalawigan.

Sa paghihiwalay sa inang lalawigan, hindi nakakapag-remit ang lungsod ng bahagi ng kanyang kinita sa inang lalawigan. Mahalaga sana ito upang mapondohan ang lalawigan, at upang matulungan ng probinsya ang iba pang mga bayan na naghihingalo.

Upang makuha ang punto ng artikulong ito, isipin mo ito: Dating bayan ang Lucena, pero nang ito ay naging isang lubhang maunlad na lungsod, napahiwalay na ito sa lalawigan ng Quezon. Hindi na ito nagreremit ng kinita nito sa Quezon, kundi diretso na sa Pambansang Pamahalaan. Sa madaling salita, nilalaktawan na ng Lucena ang Quezon. Tuloy, ang bahagi ng kinita nito na dapat sana’y nireremit sa Kapitolyo ay hindi nagagamit ng probinsya ng Quezon upang tulungan ang ibang bayan na makausad, tulad ng mga bayan ng Jomalig, Sariaya, Lucban, Mauban, at Candelaria. Sayang talaga.

Ang ganitong palpak na sistema ay hindi makatarungan, at hindi patas lalo na sa mga lalawigan at mga bayan na nais ding umunlad. Sa ilalim ng Federalismo, ang naturang sistema ay nararapat lamang na baguhin.

Sa kasalukuyang sistema, hindi yumayaman ang mga mayayamang lalawigan dahil kailangan nilang ipadala ang buong kinita nila sa buwis sa Imperial Manila at ito ay ibinabalik sa mga LGU base sa kanilang populasyon at estado sa buhay.

Ang mas malala pa, nawawalan ang isang lalawigan ng kanyang mga mayayamang lungsod kasi oras na matamo nila ang matinding kaunlaran at maging malayang lungsod, ang kinita ng mga naturang lungsod ay hindi na mapupunta sa kanilang lalawigan kasi dere-deretso na ang pag-uulat nila sa pambansang pamahalaan.

Ganyang kapalpak ang ating kasalukuyang sistema. Pinipigilan nito ang mga lalawigan na umunlad, dahil ang mga lungsod nito na umuunlad ay napapahiwalay din sa lalawigan sa bandang huli…

Ang sistema sa Pilipinas ay siyang pinakapalpak na sistema sa mundo…

Kung hindi mo pa rin naiintindihan kung bakit kailangan ng Pilipinas ang Federalismo – upang magkaroon ng malawakang pagbabago at pagsasaayos ng mga lokal na dibisyon sa ating bayan ayon sa Saligang Batas, isipin mo kung bakit napakagulo ng pagkakasunud-sunod ng mga (lokal na) dibisyon sa Pilipinas.

Kung ang nasa isip mo ay kasing-simple lang ng Pambansa, Panlalawigan, Pambayan, at Pambarangay na Pamahalaan, nagkakamali ka.

Dahil sa kasalukuyang sistema na binanggit ng Saligang Batas, hindi pantay-pantay ang mga lokal na gobyerno. Ang ibang lokal na gobyerno ay dire-diretso ang pag-uulat ng kanilang kalagayan sa pambansang pamahalaan at nilalaktawan na ang panlalawigang gobyerno kung saan sila dating kabilang (tulad ng Lungsod ng Lucena sa Quezon).

Tingnan mo ito: Oras na maging mayaman ang isang lungsod, hindi na siya magiging bahagi pa ng lalawigan kung saan siya galing. Magiging malaya ang lungsod (independent city) at mag-uulat ito nang dire-diretso sa pambansang gobyerno. Bilang isang malayang lungsod na dire-diretso ang pag-uulat nito sa pambansang gobyerno, hindi na niya ibibigay ang bahagi ng kinita nito sa buwis sa lalawigan kung saan ito nagmula.

Kaya tingnan mo ito: Isang lalawigan na ang gobernador nito’y abante ang pag-iisip, na ibinibigay ang lahat ng kailangan upang maitayo ang mga imprastraktura tulad ng pantalan at paliparan na siyang makakatulong sa paglago ng kanilang bayan at mga lungsod, at siyang makakatulong upang makaakit ng dayuhang pamumuhunan sa kanyang probinsya, lalo na sa ilang bayan at lungsod, pero sa bandang huli ay mawawalan ng mga bayan at lungsod at mawawalan din ng kita sa buwis oras na ang mga lungsod na ito ay maging sobrang maunlad (highly urbanized independent cities).

Isa itong palpak na sistema!

Hindi talaga ito nakakatulong, bagkus nakakasama pa!

Walang anumang insentibo para sa isang gobernador para gawin ang lahat upang mapabilis ang urbanisasyon at pag-unlad ng ekonomiya ng mga bayan na saklaw ng kanyang lalawigan.

Dahil kapag nagtagumpay siya sa pagpapaunlad sa ekonomiya ng mga bayan, bigla silang mawawala sa kanyang poder! Ang mga kakaunlad na lungsod na nabuo – dahil sa imprastrakturang ibinuhos ng gobernador sa kanila at dahil sa pag-iimbita niya sa mga dayuhan na mamuhunan – ay hindi na magbibigay ng bahagi ng kanilang buwis sa panlalawigang pamahalaan!

Ang mas malala pa, habang mabilis na umaangat ang mga bayan papunta sa pagiging sobrang maunlad na lungsod (HUC) dahil sa makahimalang paglago ng ekonomiya na pinagsisikapan ng kanilang gobernador, ang mga tao sa naturang lungsod ay hindi na makakapili ng kanilang gobernador at iba pang opisyales sa kanilang lalawigan.

Muli, isa itong palpak na sistema!

Parang ginawa ang sistemang ito upang manatiling mahirap ang mga lalawigan!

Sa oras na ang dating tutulug-tulog na bayan ay naging isang mayamang lungsod, hindi na ito magiging bahagi ng lalawigan kung saan ito dating kabilang. Hindi uunlad ang mga lalawigan dahil anumang oras na maging sobrang maunlad ang naturang lugar, tinatanggal na ito sa lalawigan!

Ang mas malala pa, sa maraming kaso, ang mga residente sa mga mayayamang lungsod ay hindi makakatakbo sa alinmang posisyon sa probinsya! (Tulad ng gobernador o bokal.)

Muli, hindi mo mawawari na meron palang pinaka-palpak na sistema na dinisenyo sa Pilipinas.

Kung sa simula pa lang ay hindi mo naiisip na kailangan ng Federalismo at puwede na ang kasalukuyang sistema ng mga lokal na gobyerno, sana magising ka sa katotohanan na ang sistema sa ngayon ay siyang pinaka-palpak.

Para malaman ang tungkol sa Federalismo at iba pa, bisitahin ang https://correctphilippines.org.

Ang site na ito ay walang kaugyanan sa CoRRECT Movement, bagkus ang layon nito ay iparating sa maraming Pilipino ang kahalagahan ng pagbabago sa sistema ng ating gobyerno sa wikang Filipino.

Sa 60-40, Napag-iiwanan Na Ang Pilipinas

December 5, 2017March 3, 2018 | Federal Ph

http://asean.org/?static_post=foreign-direct-investment-statistics

Sa artikulong ito, tatalakayin nito kung ano ang magiging epekto ng paglagak ng mga dayuhan ng kanilang puhunan sa ating bayan. Ang artikulong ito ay base sa makatotohanang pagmamasid sa iba’t ibang mga bansa, lalo na sa mga kapitbahay natin sa ASEAN.

Bagaman sinasabing lumalago ang ekonomiya sa ating bayan, hindi pa rin maramdaman ng ordinaryong mamamayan ang sinasabing paglago ng ating ekonomiya. Kung mapapansin, kakaunti ang oportunidad sa trabaho lalo sa mga lalawigan, maraming Pinoy ang umaalis sa ating bansa para doon magtrabaho, at napag-iiwanan na ang ating bansa kumpara sa mga kapitbahay natin.

Sa kasalukuyang sistema, bagaman hindi malawak ang saklaw ng restriksyon sa Saligang Batas, nararamdaman pa rin ng mga dayuhang kompanya na sila’y pinaghihigpitan lalo pagdating sa pagmamay-ari sa kompanya. Kaya siyempre, maghahanap ang mga dayuhan ng ibang bansa na hindi kasinghigpit ng sistema gaya ng sa Pilipinas (gaya ng Singapore at Malaysia). Ang ending, mas maunlad na ang mga bansang ito kumpara sa Pilipinas.

Nais din ng mga dayuhan na mamuhunan sa ating bayan dahil sa murang lakas-paggawa at sa bentahe natin pagdating sa wikang Ingles. Pero dahil sa mga naturang paghihigpit, kakaunti ang mga oportunidad pagdating sa trabaho sa ating bayan. Kung masuwerte man sa trabaho, kakaunti naman ang suweldo. Ito ang mga dahilan para magtulak sa ating mga kababayan na magtrabaho sa ibang bansa.

Kung tatanggalin ang paghihigpit tulad ng 60-40 sa ating Saligang Batas, maraming dayuhan ang maglalagak ng puhunan. Sa pagtatayo ng kanilang mga negosyo sa ating bayan, darami ang oportunidad para sa ating mga kababayan na makakuha ng trabaho nang hindi na aalis sa ating bansa. Sa madaling salita, inilalapit natin ang trabahong pang-OFW sa ating bansa. At kung tatanggalin ang 60-40 sa Saligang Batas, hindi na malalayo ang mga magulang sa kanilang mga anak.

Sa paglago ng mga naturang negosyo, uusbong din ang mga negosyong pag-aari ng mga Pilipino tulad ng retailing, mga kantina, mga karinderya, supermarkets, mga kooperatiba, at iba pa. Uusbong din ang demand ng mga multinasyonal na korporasyon at iba pang mga dayuhang kompanya para sa serbisyo nating mga Pilipino, lalo na sa mga propesyonal tulad ng mga abogado, nars, doktor, CPAs, at iba pa.

Nakakagalit na hanggang sa ngayon, meron pa ring ilang Pinoy na sinasalungat ang dayuhang pamumuhunan.

Mag-isip nga kayo!

Ang buong rehiyon ng ASEAN at ang iba pang bahagi ng Asya ay agresibo sa panliligaw at pang-aakit sa mga dayuhan na ilagak ang puhunan sa kani-kanilang mga bansa, kasi alam ng kanilang mga lider na kapag dumating sa kanila ang DIREKTANG puhunan galing sa mga dayuhan, nakakalikha sila ng trabaho at nakakakuha sila ng salapi, teknolohiya, kaalaman, at mas de-kalidad na pagsasanay [mula sa mga dayuhan].

Ang direktang pamumuhunan ng mga dayuhan ang eksaktong nilinang at pinagyaman ng Singapore upang masolusyunan ang kanilang problema sa kakulangan ng trabaho noon pang dekada 60 (panahon nina Garcia, Macapagal, at Marcos), at saka sila nag-level up sa kaalaman tungkol sa mga pang-high tech, na siyang nagsasanay sa maraming tao. Nang lumaon, nang nagdesisyon ang mga lokal na industriya na magtayo ng lokal na kompanyang high-tech, madali na para sa kanila ang kumuha ng mga trabahanteng may karanasan dahil sila’y sinanay na ng mga multinasyonal na korporasyon sa Singapore.

Ginagawa na ito ng buong ASEAN dahil nakita nila kung gaano kalaki ang tagumpay na natamo ng Singapore pagdating sa ekonomiya dahil sa naturang diskarte ng pang-aakit at pagkumbinsi sa mga dayuhan at sa mga multinasyonal na korporasyon na pumarito, ilagak ang kanilang puhunan, at kumuha ng tao. Sa hinahaba-haba ng panahon, ang Pilipinas lang ang tanging napag-iiwanan dahil isinarado natin ang ekonomiya sa palpak na 60/40 na paghihigpit sa ating Saligang Batas at iba pang kaugnay na batas na naglalayong harangin o pabagalin ang mga dayuhan sa kanilang pamumuhunan sa ating bayan, at lahat ng ito ay diumano’y dahil sa “pagprotekta sa lokal na ekonomiya mula sa mga dayuhang imperyalista.”

Pero alam niyo ba, sabagay eh wala namang nalilikhang trabaho [dahil sa naturang paghihigpit]. Ang mga lokal na industriya sa atin na gustong tumulong ay kakaunti lamang, at ang mga oligarkiya ay happy-happy lang na ipagpatuloy ang kasalukuyang sistema sa halip na paikutin ang kanilang pera upang makalikha ng bagong negosyo.

Habang ang ibang bansa sa ASEAN, lalo na ng Singapore, Malaysia, Thailand, at nito lang ay ang Vietnam at Indonesia, ay sinisikap na makakuha ng maraming investors sa abot ng kanilang kakayanan, ang Pilipinas ay pilit pa ring pinapaalis ang mga investors sa paghihigpit ng Saligang Batas at ng mga kaugnay na batas. At kung masuwerte ang mga dayuhang kompanya, kailangan pa nilang magtiis sa mataas na transaction costs at red tape sa gobyerno. Samantala, sa ibang bansa, kahit na meron pa ring kaunting katiwalian, meron pa ring katotohanan na madami ang dumadating na dayuhang investors at multinasyonal na korporasyon. KAKAUNTI ang katiwalian, kung meron man, dahil ang mga opisyales na nariyan upang mangikil ng pera ay may kakayanan upang hatiin ang mahuhuthot nila sa maraming kompanya, kaya kung meron mang katiwalian na nangyayari sa iba pang bansang kasapi ng ASEAN, ito’y mas mababa kumpara sa Pilipinas.

Hindi na nakapagtataka na kapag ang mga bansang unang nagtatag ng ASEAN ay may ranking sa isa’t isa pagdating sa antas ng dayuhang pamumuhunan sa kanilang bansa, nakakalungkot na laging nasa pinakahuli ang Pilipinas.

Pansinin kung paanong ang puhunan ng mga dayuhan sa Singapore ay mas malaki kaysa sa iba pang mga bansa sa ASEAN gayong ang Singapore ay isang maliit na bansa at maliit din ang kanilang populasyon.

Ang Indonesia ay may pinakamaraming tao sa ASEAN kaya sinisikap nilang maitaas ang antas ng dayuhang pamumuhunan sa kanilang bayan: Kailangan nila ng trabahong malilikha para sa kanilang mga kababayan.

Subalit ang Pilipinas, na ikalawa sa may pinakamadaming tao sa ASEAN, ay nakakaawa. Nakakaawa hindi dahil ayaw ng mga dayuhan na ilagak ang kanilang puhunan – gusto talaga nila – kundi dahil AYAW NATIN SILANG PAPASUKIN. Hindi na nagdadalawang-isip pa ang mga investors dahil sa paghihigpit ng ating Saligang Batas tulad ng 60/40. Samantala, walang ganyang paghihigpit ang mga bansa sa ASEAN sa kanilang mga Saligang Batas, at kung meron mang “paghihigpit”, ito’y para sa mga ispesipikong sektor at hindi sila O.A. sa paghihigpit tulad ng Pilipinas kung saan hinihingi natin na magmay-ari ang mga dayuhan ng hanggang 40 porsiyento at hinihingi pa natin na ariin ng mga Pilipino ang 60 porsiyento ng ekwiti sa kanilang kompanya.

Walang ganitong di-makatuwirang paghihigpit ang ating mga kapitbahay sa ASEAN, kasi meron silang “kasunduan sa paghahati”, kung saan hihilingin nila sa dayuhang investor na ibahagi sa lokal na investor ang tinatawag na “posisyon ng minorya” (minority position). Ito’y maaring maliit sa limang porsiyento o kasingtaas ng 30 porsiyento, pero madalas hindi aabot sa punto na pipilitin ang dayuhang investor na mawalan ng malaking bahagi ng interes sa kompanya.

Tingnan kung gaano kaawa-awa ang pagpasok ng dayuhang puhunan sa ating bansa noong 2013 hanggang 2015 tulad ng makikita sa graph sa ibaba:

23376548_10159533167935524_135909224251210200_n

Nanggaling ito sa website na ito:

Kaya, hindi ba nakapagtataka na ang Pilipinas ay isa sa mga bansang pinaka-palaasa sa pagluwas ng mga tao nito upang makahanap ng trabaho sa ibang bansa?

Iyan ay talagang nakakaawa.

Hindi naiintindihan ng maraming tao na ayaw sa dayuhang pamumuhunan at sa mga multinasyonal na korporasyon na kapag dumating ang huli at nagtayo ng pabrika sa kanilang lugar, mabubuksan kaagad ang pagkakataon para makapagtrabaho ang mga tao. Kapag nagtayo ang mga dayuhan ng pabrika, mangangailangan sila ng kantina. At kukuha sila ng lokal na kantina upang mangasiwa sa canteen ng kompanya. Hindi magtatagal at makakakuha ng pagkakataon ang lokal na negosyante, nakabilang sa industriya ng food catering, na magkaroon ng kita.

Kukuha rin ang pabrika ng shuttle service at mga guwardiya. Muli, dito may oportunidad para sa mga lokal na negosyante sa industriya ng transportasyon, at dito may oportunidad din pra sa mga manpower agency. At magkakaron din ng oportunidad para sa mga law firm at sa mga auditing/accounting firm na mapili bilang kanilang external service provider. Muli, dito nakakakuha ng oportunidad ang mga lokal na kompanya.

At may katotohanan na sa labas ng pabrika, merong ibang kainan at iba pang negosyo na magsusulputan.

Kapag mas maraming pabrika na ang naitayo, maraming magkakatrabaho sa lugar na iyon at maraming makakakuha ng kanilang suweldo. Meron nang perang maikakalat sa loob ng kanilang bayan at magkakaroon na ng maraming pagkakataon para magtayo ng negosyo. Magkakapera na ang mga tao upang bumili ng kanilang mga abubot.

Bakit ba maraming tao ang baliktad pa rin kung mag-isip? Bakit hindi nila matanto na ang pagdadala ng mga dayuhan ng kanilang puhunan sa ating bayan ay isang mabilis at siguradong paraan upang mapaunlad ang ekonomiya at makalikha ng maraming trabaho, na siyang makakalikha pa ng marami pang lokal na negosyo?

…Hindi ba nila natanto na tuwing pupunta dito ang mga multinasyonal na korporasyon, sa totoo lang ay nakakalikha sila ng oportunidad para lumago ang iba pang mga lokal na negosyo?

Kapag itinayo ng mga dayuhan ang pabrika, hindi ba nila natanto na kakailanganin nila ang serbisyo ng lokal na construction company upang itayo ang pabrika? Hindi ba nila naiintindihan na ang pagtatayo ng pabrika ay mangangailangan ng semento at kagamitan sa hardware mula sa mga lokal na kompanya?

Bakit ba mahina ang kanilang imahinasyon? Bakit ba nila hindi magamit ang kanilang utak at isiping mabuti na ang mga puhunang ito – na pag-aari ng mga dayuhan – ay talagang makakatulong sa mga lokal na negosyo at makakalikha ng trabaho para sa mga lokal na empleyado?

Hindi lang kamangmangan ang mayroon sila. Ito na ang pinakamatinding anyo ng katangahan na kumalat sa kanilang mga utak, at siyang nagdulot sa kanilang kawalan ng pang-unawa na ang kanilang saradong pag-iisip ang pinakadahilan kung bakit patuloy na bumabagsak ang Pilipinas pagdating sa ekonomiya [kumpara sa mga kapitbahay nito sa ASEAN]. Ang kanilang saradong pag-iisip pagdating sa dayuhang pamumuhunan ang dahilan kung bakit palaging umaasa ang ating bayan sa pagpapadala ng ating mga tao sa ibang bansa dahil kakaunti ang trabaho sa atin at dahil sa batas ng supply at demand kung saan maraming naghahanap ng trabaho kumpara sa trabahong meron sa atin. Anumang trabahong meron dito ay sumusuweldo nang mababa.

Kailan kaya sila matututo?

***

Ito ang basahin niyo:

1) https://correctphilippines.org/filipino_first_fail

3) https://correctphilippines.org/foreign_investment